លខ 9247 ថ្ង អងា្គ រ ទី 21 ខ វិច្ឆ ិកា ឆា� ំ 2017

រាជធានីភ្ន ំពញ ៖ មន្ត ីជាន់ខ្ព ស់ គណបកស ប ជាជន កម្ព ុ ជា បាន សម្ត ងការ អស់សំណើច ចំ�ះ ការ ប៉ុនប៉ង ប្ត ឹង � តុលាការ ឧក ិដ្ឋ កម្ម អន្ត រជាតិរបស់ គណបកសប ឆាំង ដើមបី រំលាយ តុលាការ កំពូល កម្ព ុ ជា ។

�ក សុខ ឥ សាន អ្ន កនាំពាកយ គណបកស ប ជាជន កម្ព ុ ជា បាន ឲយ ដឹង តាម ត ឡ ក ម� ថ្ង ទី ២០ វិច្ឆ ិកា ថា ស្ថ ិត ក្ន ុង សា� នភាព អស់សងឃឹម និង បាត់ មា� ស់ ការ នា ពល ថ្ម ី ៗ នះ មាន អនុ ប ធាន អតីត បកស ប ឆាំង ដល កំពុង និរទស ខ្ល ួន �បរទស បាន និយាយ ថា នឹង ដាក់ ពាកយ ប្ត ឹង� តុលាការ ឧក ិដ្ឋ កម្ម អន្ត រជាតិ ពី ប�� ដល បកស ប ឆាំង ត ូវ បាន កាត់សចក្ត ី រំលាយ �ល �យ តុលាការ កំពូល ន ប ទស កម្ព ុជា ។ ការ ចង់ ប្ត ឹង� តុលាកា រអន្ត រ ជាតិ នះ វា ជា ការ គួរឲយ ចង់ អស់ សំ ណ ី ចណាស់ ។ �ក បន្ត ថា ការ វិនិច្ឆ ័យ របស់ តុលាការ កំពូល កម្ព ុជា ធ្វ ី � តាម អង្គ ហតុ និង អង្គ ចបោប់ របស់ កម្ព ុជា ដល ស្ថ ិត � ក្ន ុង ដន ឯករាជយភាព និង អធិបតយយភាព ជាតិកម្ព ុ ជា គា� ន អ្ន កណាមក លូក លាន់បាន ឡ ី យ ។ �ក ប�� ក់ ថា អ្ន ក ចង់ ប្ត ឹង � តុលាការអន្ត រ ជាតិ គួរ ពិនិតយ ឲយ ចបោស់ ពី តួ នាទី របស់ តុលាការ នះ និង វិសាលភាព សមត្ថ កិច្ច របស់

�ក សុខ ឥសាន ( រូបថត អា៊ង ប៊ុនរិទ្ធ ) តុលាការ នះ ផង ដរ កុំ ចះ ត និ យា យ ឲយ រួ ច ត ពី មាត់ ។ ការ និយាយ ថា ចង់ ប្ត ឹង�ះ វា គ ន់ ត ជា មតិ ទាល់ច ក ប៉ុ�្ណ ះ ។

�ក សុខ ឥ សាន ក៏ បាន លើក ឡើង ថា ការ �ះស យ ប�� តាម ផ្ល ូវចបោប់ � ថា នី តិ រដ្ឋ គឺជា ការ ពង ឹង លទ្ធ ិប ជាធិបតយយ ។

ការ ប ឆាំង និង ការ ជំទាស់ នឹង ការ អនុវត្ត ច បោប់ គឺជា អំ ព ី ប ឆាំង លទ្ធ ិប ជាធិបតយយ មិន ចង់ ឲយ លទ្ធ ិ ប ជាធិបតយយ ដ ី រ � មុខ បាន �យ រលូន ។ ហើយ ការ កាត់ ជំនួយ ដល់ ការ �ះ �� ត គឺជា

ការ ចង់ សមា� ប់ លទ្ធ ិប ជាធិបតយយ �យ មិន ចង់ ឲយ ការ �ះ �� ត ដំណ ី រការ បាន �យ រលូន ដ ី មបី �ទ ថា ការ �ះ�� ត មិន ត ឹមត ូវ សរី និង យុ ត្ត ិ ធម៌ ។

អ្ន កនាំពាកយគណបកសប ជាជនកម្ព ុ ជា ដដល ក៏ បាន លើក ឡើង ថា ដ ី មបី ពង ឹង លទ្ធ ិ ប ជា ធិបតយយ� កម្ព ុជា មិន ត ូវ មានការ លូកដ ពី បណា្ដ ប ទស ខាងក ត ូវ ទុក ឲយ ប ជាជន សម្ដ ងឆន្ទ ៈ ខ្ល ួ ន � យ ឯករាជយ�យ ខ្ល ួនឯង គា� ន ការ គំរាមកំហង គាបសង្ក ត់ គា� នការ បំភិតបំភ័យ ឬ ការ ទិញ ដូរ ទិញ ទឹកចិត្ត ។ ការ ទាមទារ ឲយ �ះបង់ �ល វិធានការ ចបោប់ ចំ�ះ អ្ន ក ប ព ឹត្ត ល្ម ី ស ចបោប់ គឺជា ចត នា ចង់ បំផា� ញ លទ្ធ ិប ជាធិបតយយ ពីព ះ មិន ប ី វិធានការ ចបោប់ គឺ មិន នី តិរដ្ឋ បើ អត់ នីតិរដ្ឋ គឺ អត់ ប ជាធិបតយយ ប ី អត់ ប ជាធិបតយយ មាន ត អនាធិបតយយ ប ី អ នា ធិ ប តយយ គឺ បាត់បង់ សន្ត ិភាព ស្ថ ិរ ភាព នាំ ឲយ បកបាក់ និង ឈាន � រក សង្គ ម បាត់បង់ សន្ត ិ ភាព ស្ថ ិរ ភាព ប ជាជន ភ័យ ខា� ច វឹក វរ សង្គ មជាតិ ជ ួល ច បល់ ៕

អា៊ ង ប៊ុ ន រិ ទ្ធ

ការ ស្ម ័គ ចិត្ត របស់ អតីតមន្ត ី ថា� ក់ដឹកនាំ និង មន្ត ី មូលដា� ន របស់ គណបកស សង្គ ះ ជាតិ ដល មក ចូលរួម ជាមួយគណបកស ប ជាជន កម្ព ុ ជា គិត ត ឹម ថ្ង ទី ២០ ខវិច្ឆ ិកា គឺមានការ កើនឡើង រហូត ដល់ ជាង ៣០០ នាក់� ទូ ទាំង ប ទស ។

ការ កំណត់ ពលវលា ដល នឹង ផ្ត ល់ ឱកាស ដល់ ការ ចូលរួម ក្ន ុង ជីវភាព ន�បាយ ជាមួយ គណបកស ប ជាជន កម្ព ុ ជា នះ ត ូវ បាន សម្ត ច ត �នាយ ក រដ្ឋ មន្ត ី ហ៊ុន សន និង ជា ប ធា ន គណបកស ប ជាជន កម្ព ុ ជា ប កាស តាម បណា្ដ ញ ព័ត៌មាន Fresh News ឲយ ដឹង ថា ការ ស្ម ័គ ចិត្ត របស់ អតីតមន្ត ី គណបកស សង្គ ះ ជាតិមក ចូល រួម ជា មួយគណបកស ប ជាជន កម្ព ុ ជា មាន ឱសាន វាទ ត ឹម ថ្ង ទី ២៤ ខវិច្ឆ ិ កា ប៉ុ�្ណ ះ ព ះ ការ រៀបចំ បញ្ជ ី ក ុមប ឹកសោ ឃុំ -សងា្ក ត់ ថ្ម ី ដើមបី បញ្ជ ូន � កាន់គណៈកមា� ធិការជាតិ រៀប ចំ ការ �ះ �� ត ( គ . ជ . ប ) នឹង ត ូវ បិទ ត ឹម ថ្ង ទី ២៤ ខ វ ិច្ឆ ិ កា ។ ប សិនបើ ចាប់ពី ថ្ង ទី ២៥ ខវិច្ឆ ិ កា� ការ ចូលរួម � ត បន្ត ប៉ុន្ត មិន ផ្ត ល់ តួនាទី អ្វ ី ទៀត �ះ ទ » ។

តមកពីទំព័រ 1

សម្ត ច ត � ហ៊ុន សន បាន អំពាវនាវ ឲយ អតីតមន្ត ី គណបកស សង្គ ះ ជាតិ ដល ត ូវ បាន តុលាការ កំពូល រំលាយ សូម ប ញាប់ប ញាល់ មកចូលរួមជាមួយគណបកស ប ជាជន កម្ព ុ ជា ដើមបី ទទួល បាន នូវ តួនាទី ឋានៈ អ្វ ី ៗ

ដដល ព ះ ការ កំណត់ ពលវលា ត ឹម ថ្ង ទី ២៤ ខវិច្ឆ ិកា ធ្វ ើ ឡើង តាម លក្ខ ខណ� របស់ គ . ជ . ប ។

មន្ត ី គណបកស ប ជាជន កម្ព ុ ជារាជធានី ភ្ន ំ ពញ បានឱយ ដឹង ថា គិត ត ឹម ថ្ង ទី ១៩ ខវិច្ឆ ិ កា អតីត �សងា្ក ត់ �សងា្ក ត់ រង និង សមាជិក ក ុម ប ឹកសោ សងា្ក ត់ ពី ខាងគណបកស សង្គ ះ ជាតិ � ទូ ទាំង រាជធានី ភ្ន ំពញ ចំនួន ៣៣ រូប បាន សុំ មក ចូល រួម ជាមួយគណបកស ប ជាជន កម្ព ុ ជា ។ ចំ�ះ ការ សម ច ដើរ ចញ របស់អតីតមន្ត ី គណបកស សង្គ ះ ជាតិ ទាំង ៣៣ រូប នះ ធ្វ ើ ឡើង បនា� ប់ ពី តុលាការកំពូល កាល ពី ថ្ង ទី ១៦ ខវិ ច្ឆ ិ កា បាន កាត់ រំលាយ គណបកស សង្គ ះ ជាតិ �យ �ទ ពី បទ ប ព ឹត្ត អំពើ កបត់ជាតិ ព មទាំង បាន ហាម ឃាត់ សមាជិក ជាន់ខ្ព ស់ របស់ គណបកស នះចំនួន ១១៨ រូប មិន ឱយធ្វ ើ ន�បាយរយៈពល ៥ ឆា� ំ ផង ដរ ។

ជាមួយ គា� នះ គណបកស ប ជាជន កម្ព ុ ជារាជ ធានី ភ្ន ំពញ បាន ប កាស សា� គមន៍និង ទទួល សមា ជិក សមាជិកា ថ្ម ីមក ពី អតីត គណបកស សង្គ ះ ជាតិ ចំនួន ៣៣ រូប ដល សុំ មក ចូល រួម ជាមួយគណ បកស ប ជាជន កម្ព ុ ជា បនា� ប់ ពី បាន ជ ួតជ ប នូវ អំពើ កបត់ជាតិ របស់ ម បកស ខ្ល ួន ហើយ សងឃឹមថា នឹង មាន អ្ន ក ស្ម ័គ ចិត្ត មក រួបរួម ជា ច ើន ទៀត ។

គួរ រំឭ ក ថា សម្ត ច ត � ហ៊ុន សន ប ធាន គណបកស ប ជាជន កម្ព ុ ជា និង ជា នាយក រដ្ឋ មន្ត ី បាន ប�� ក់ ថា តួនាទី របស់ បងប្អ ូន ដល ធា� ប់ មាន នឹង ត ូវ បាន រកសោ ដដល គិត ត ឹម ថ្ង ទី ២៤ ខ វិច្ឆ ិកា ។ តាម តួលខ ដល បាន កត់ត មិន ទាន់ ផ្ល ូវការ បងា� ញ ថា � ខត្ត �ធិ៍ សាត់ មានអ្ន ក ស្ម ័គ ចិត្ត ចំ នួន ៦៣ នាក់បាន មក ចូល រួម ជា មួយ គណបកស ប ជា ជន កម្ព ុ ជា គិត ត ឹម រសៀល ថ្ង ទី ២០ ខវិច្ឆ ិកា ៕

កវីអនាថា

ចន ណារិទ្ធ

�កស ី Aung San Suu Kyi កា� យជា « ផា្ក ស �ន » ៖

ករ្ដ ិ៍ �� ះ « ដ៏ ក អូប » របស់ �កស ី Aung San Suu Kyi មួយ ទសវតសរ៍ ចុង ក យ នះ បាន កា� យជា « ផា្ក ស �ន » � ឯ កិច្ច ប ជុំ កំពូល អាសា៊ន � ប ទស ហ្វ ៊ីលី ពី ន កាលពីដើម សបា� ហ៍ កន្ល ង � នះ �យសារ ត ប�� ជ�� ះ ផ្ទ ក្ន ុង ប ទស របស់ �កស ី បាន កា� យជា ផា� ំង សុី ប ន ការ ជជក យា៉ង វីវក់ ក្ន ុង ចំ�ម មដឹកនាំ អាសា៊ន និង ជាមួយ ដគូ ប ទស មហាអំណាច ធំៗ រួម ទាំង អា ម រិ ក និង ចិន ផង ដរ ។ ប�� ដល នាំទុក្ខ កង្វ ល់ ដល់ គ �ះ គឺ �គវាសនា ជនជាតិ រ៉ូ ហុីង យា៉ ជាង កន្ល ះ លាន នាក់ ដល កំពុង ភៀសខ្ល ួន � កាន់ ប ទស បង់ កា� ដ ស ។ រូបភាព របស់ �កស ី Suu Kyi លង ជា ការ ទាក់ទាញ ក្ន ុង ន័យ ល្អ សម ប់ អ្ន ក សារព័ត៌មាន ទៀត ហើយ � ឯ កិច្ច ប ជុំ ប៉ុន្ត ក៏ មាន តួអង្គ ថ្ម ី លច ចញ មក ជំនួស ។ តើ ជា នរណា � ?

នាយក រដ្ឋ មន្ត ី កា ណា ដា កា� យជា « តារា រះ ថ្ម ី » ប ជង ជាមួយ ប ធានាធិបតី អា ម រិ ក ៖

�ក Justin Trudeau នាយក រដ្ឋ មន្ត ី វ័យ ក្ម ង របស់ កា ណា ដា បាន ធ្វ ើ ឱយ ពលរដ្ឋ ហ្វ ៊ីលី ពី ន រំជួលចិត្ត បនា� ប់ ពី �ក ចុះ ពី យន្ត �ះ ឈាន ជើង ចូល ទឹកដី ហ្វ ៊ីលី ពី ន ភា� ម �ក Justin បាន សុំ ឱយ អ្ន ក បើកឡាន ឈប់ តាម ផ្ល ូវ ចូល ទិញ អាហារ សម ន់ �យ ចំណាយ អស់ ត ជាង ១០ ដុលា� រ ប៉ុ�្ណ ះ ធ្វ ើ ឱយ គ ផ្អ ើល ពញ ហាង ។ �យសារ ភាពរ ួសរាយ សាមញ្ញ ក្ម ង និង សងា� រ �ះ ហើយ បាន ធ្វ ើ ឱយ នារី ហ្វ ៊ីលី ពី ន រាប់ មុឺន នាក់ លង់ ស្ន ហ៍ និង សរសើរ មិន ដាច់ ពី មាត់ ហើយ អ្ន ក ដល បានឃើញ និង មានឱកាស � កបរ បាន នាំ គា� �ម�ម សុំ ថតរូប selfie ជាមួយ ដូច ស �ច �ម ស្ក រ ជា ពិសស នារី ៗ រួម ទាំង អ្ន កកាសត ស ី ៗ ផង ។ ក្ន ុង ឆាកន�បាយ �ក Justin មាន ថ្វ ីមាត់ មិន ចាញ់ អតីត ប ធានាធិបតី អា ម រិ ក Barack Obama ប៉ុនា� ន ឡើយ ហើយ អ្វ ី ដល គ ចាប់អារម្ម ណ៍ ខា� ំង �ះ គឺ � ពល គាត់ ចាប់ដ ជាមួយ Trump គាត់ បាន ត ៀម យុទ្ធ សាស្ត មួយ ទុក មិន ឱយ Trump ប ើ ស្ទ ីល ចាប់ ហើយ ទាញ គាត់ ចូល បាន ឡើយ ។ Trump និង Justin ក៏ បាន ធ្វ ើ ឱយ គ ភា� ក់ផ្អ ើល មិន តិច ដរ � ពល អ្ន ក ទាំង ពីរ មិនដឹង របៀប ចាប់ដ ខ្វ ងគា� តាម បប អាសា៊ន ជា ពិសស Trump ដល យកដ ទាំង ពីរ របស់ គាត់ ចាប់ដ ឆ្វ ង របស់ នាយក រដ្ឋ មន្ត ី វៀតណាម ធ្វ ើ ឱយដ សា� ំ របស់ �ក Duterte ជា ប ធាន និង មា� ស់ផ្ទ ះ អត់ មាន ស្អ ី ចាប់ ហើយ ពល �ះ មដឹកនាំ ដល ឈរ លើ ឆាក ទាំងអស់ ត ូវ ដាច់ ជា ពីរ កំណាត់ អស់ មួយសន្ទ ុះ ទម ំ ធ្វ ើ ត ូវ ឡើង វិញ ។ ស្ទ ីល ចាប់ដ របស់ Trump ៖ ចាប់តាំងពី Trump ចូល កាន់ តំណង មក មដឹកនាំ ពិភព�ក ជា ច ើន បាន ចាប់ផ្ត ើម ប យ័ត្ន ប យង ចំ�ះ ស្ទ ីល ចាប់ដ « បប រំ�ភ » របស់ គាត់ ដល តងត ចាប់ ហើយ រួច ទាញ កន� ក់ មក ខ្ល ួន គាត់ ។ ជាក់ ស្ត ង� ឯ កិច្ច ប ជុំ នាយក រដ្ឋ មន្ត ី កា ណា ដា បាន ប ើ ដសា� ំ ចាប់ ជាមួយ Trump ហើយ ប ើ ដ ឆ្វ ង មា្ខ ង ទៀត ទប់ នឹង Trump ដើមបី កុំឱយ គាត់ ទាញ កន� ក់ ចូល បាន ។ រាប់ ទសវតសរ៍ មក ហើយ ប ធានាធិបតី អា ម រិ ក តង មានរឿង អាស ូវ ឬ ទមា� ប់ ប្ល ក ៗ ខុស ពី គា� ជាក់ ស្ត ង អតីត ប ធានាធិបតី George Bush ( ឪពុក ) ត ូវ បាន នារី អា ម រិ ក យា៉ងតិច៥ នាក់ ហើយ បាន ប្ត ឹង អំពី ករណី ដល គាត់ បាន « សា� ប កំប៉ះគូទ នារី ៗ � ពល ឈរ ថតរូប ជាមួយ » ។ តាម ការ សន្ន ិដា� ន ប៊ូ ស ប ហល គិត ថា គាត់ អាច កង ចំណញ បាន យា៉ង ងាយ ពីព ះ នារី ៗ អាច មិន ប កាន់ ឬ ភ្ល ច ខ្ល ួន � ពល គ សបបោយ ឈរ ថតរូប ជាមួយ គាត់ ។ នា ពល ថ្ម ី ៗ នះ ប៊ូ ស ដល ចូល ដល់ វ័យ ៩៣ ឆា� ំ បាន សុំ �ស ចំ�ះ កំហុសឆ្គ ង របស់ គាត់ ( បើ � ក្ម ង ប ហលជា ធ្វ ើ ទៀត !)។

នាយក រដ្ឋ មន្ត ី កម្ព ុ ជា « �ះ ដុំ ទឹកកក » � ឱយ Trump ៖

មាន មនុសស តិច ណាស់ ដល អាច ជឿ ថា នាយក រដ្ឋ មន្ត ី កម្ព ុ ជា ហា៊ន ឆក់ យក ឱកាស �

សម្ត ចត�ថតរូប ជាមួយនាយករដ្ឋ មន្ត ី ី កាណាដាជាតារារះថ្ម ី ី ( រូបថត ហ្វ សប៊ុក ) ឯ កិច្ច ប ជុំ កំពូល អាសា៊ន - អា ម រិ ក �យ បាន លើកយក បរិបទ ស ុក ខ្ម រ � ដាក់ លើ តុ ប ជុំ ជា ពិសស � កាន់ Trump �យ ផា� ល់ ។ មាន សំណួរ ជា ច ើន បាន សួរ ថា តើ Trump មាន ប តិកម្ម យា៉ងណា ? ខ្ញ ុំ សូម សាកលបង ពនយល់ ថា ជា ទមា� ប់ � ក្ន ុង កិច្ច ប ជុំ កំពូល អាសា៊ន ជាមួយ ដគូ លើកលង ប ជុំ ចង្អ ៀត ( Retreat ) មដឹកនាំ គ ប់ រូប មាន សិទ្ធ ិ ធ្វ ើ បទ អន្ត រាគមន៍ �យ ការ អាន ជា លាយលក្ខ ណ៍អកសរ ឬ និយាយ ផា� ល់មាត់ ពី មដឹកនាំ មា� ក់ � មា� ក់ ទៀត �យ មិន មានការ ឆ្ល ើយឆ្ល ង ឬ ឆ្ល ើយ តប ឡើយ លើក លង មាន ករណី ពិសស បំផុត ។ ត ង់ ចំណុច នះ គ សួរ ទៀត ថា ចុះបើ Trump ឆ្ល ើយ តប វិញ�ះ វា � ជា យា៉ងណា ? មានការ សន្ន ិដា� ន លើ ទិដ្ឋ ភាព ៣ ៖ ១-Trump អាច ស ម្ត ង ការ មិន សបបោយចិត្ត ២-Trump គិត ថា ប�� ផ្ទ ក្ន ុង របស់ កម្ព ុជា មិន សំខាន់ សម ប់ គាត់ និង ៣-គាត់ ភា� ក់ផ្អ ើល និង មិនដឹង ទាល់ត �ះ នូវ អ្វ ី ដល មដឹកនាំ កម្ព ុជា បាន លើក ឡើង ។ ក្ន ុង ករណី ទី ៣តើ គាត់ ត ូវ ប តិកម្ម និង សនយោ ថា នឹង ពិនិតយ ឡើង វិញ ភា� ម ឬ ត ូវ � ស្ង ៀម ដើមបី កុំឱយ កម្ព ុជា ដឹង ថា គាត់ មិន បានដឹង ថា មន្ត ី ថា� ក់ ក ម របស់ គាត់ ធ្វ ើ អ្វ ី ? ខុស ឬ ហួស ន�បាយ ថ្ម ី របស់ គាត់ ? �ះជា យា៉ងណា ក៏ �យ ការ សន្ន ិដា� ន ខាងលើ អាច ថា ខុស ទាំងស ុង ក៏ ថា បាន ពីព ះ ការ លើក ឡើង របស់ នាយក រដ្ឋ មន្ត ី កម្ព ុ ជា� ចំ�ះ មុខ Trump អ្ន កខ្ល ះ យល់ ថា ជា « ដុំ ទឹកកក ត ជាក់ » ឯ ខ្ល ះ ទៀត គិត ថា ជា « ដុំ ទឹកកក �� » ។ ជ�� ះ ដនទឹក ៖ សមុទ ចិន ខាងតបូង ដល ធា� ប់ត ជា កម្ម វត្ថ ុ ន ជ�� ះ តឹងសរសក ដាក់ គា� រាប់ ឆា� ំ មក ហើយ ជា ពិសស � រាល់ កិច្ច ប ជុំ អាសា៊នដល មាន វៀតណាម និង ហ្វ ៊ីលី ពី ន តង នាំមុខ ឬ អា ម រិក និង ជប៉ុន ឬ អូស� លី នាំមុខ � ពល មាន កិច្ច ប ជុំ វទិកា តំបន់ អាសា៊ន ( ASEAN Regional Forum ) និង ប ជុំ កំពូល អាសុី បូព៌ា ( East Asia Summit ) ។ ប ធានបទ ខាងលើ ត ូវ បាន ធា� ក់ មក លខ រៀង ទី ៣ បនា� ប់ ពី រឿង អាវុធ នុយក្ល អ៊រ របស់ កូរ៉ ខាងជើង និង ប�� � មី យា៉ ន់ មា៉ ។ រឿង ជ�� ះ ដន �ះ មួយ នះ តង ឈរ � លំដាប់ ទី ១ ឬ ទី ២ ក្ន ុង រយៈពល៥ ឆា� ំ ចុង ក យ ចាប់ពី ឆា� ំ ២០១២ មក ។ មានការ ភា� ក់ផ្អ ើល មួយ គឺ អា ម រិ ក ដល តង ជា បងធំ ជួយ ស ក ពី ចមា� យ ជួយ វៀតណាម ហ្វ ៊ីលី ពីន និង ប ទស ដល កំពុង មាន ជ�� ះ ជាមួយ ចិន បរជា ប ធានាធិបតី ថ្ម ី Donald Trump បន្ល ុយ ពាកយ ថា គាត់ អាច ជួយ ជា « មអណ្ដ ើក » សម ប់ ភាគី ន ជ�� ះ � វិញ ។ បនា� ប់ ពី ឮ ពាកយ នះ ភា� ម ប ទស ចំនួន ៤ ដល �� ះ ជាមួយ ចិន ( វៀតណាម ហ្វ ៊ីលី ពី ន មា៉ ឡា សុី និង ព ុយ ណ ) ស្ទ ើរ ដាច់ ផា� រ ។ ត ង់ ចំណុច នះ ត ូវ បាន គ វាយ ត ម្ល ថា Trump បាន ត ូវ ថា� ំ សណ្ដ ំ របស់ ចិន ដល បាន សនយោ លុយ ២៥០ ពាន់ លាន ដុលា� រ ដើមបី ទិញ យន្ត �ះ ពី អា ម រិ ក ក្ន ុងអំឡុងពល ដល Trump បំពញ ទសសនកិច្ច � ចិន � មុន ពល មក ដល់ វៀតណាម និង ហ្វ ៊ីលី ពី ន ។ Trump ត ូវ បាន គ ទទួលសា្គ ល់ ថា ជា មអណ្ដ ើក ដ៏ ជំនាញ លើ « ជ�� ះ និង ជំនួញ » ។

រិ ក ៖

វៀតណាម រាំ ចាក់ កបោច់ ជាមួយ អា ម

វៀតណាម ពិតជា ថ្ល ើមធំ មិនធម្ម តា �យ

ហា៊ន ចំណាយ លុយ១២ ពាន់ លាន ដុលា� រ ( ស្ម ើ ថវិកាជាតិ ខ្ម រ ដល់ �២ ដង ) ដើមបី ប�� ទិញ យន្ត �ះ ពី អា ម រិ ក ។ ន�បាយ របស់ វៀតណាម ត ូវ បាន គ យល់ ថា វៀតណាម អាច « មុិ ដឹង បះដូង » របស់ Trump ។ នះ មាន ន័យ ថា ដើមបី ចង់បាន ទំនាក់ទំនង ល្អ ជា មួយ អា ម រិ ក ឬ ខ្ច ីដ អា ម រិ ក ប ើ ដើមបី ទប់ ជាមួយ ចិន ក្ន ុង រដ្ឋ ការ Trump នា ពល នះ គឺ ពុំ ចាំបាច់ និយាយ ឬ បរិយាយ អ្វ ី វង ឆា� យ ក ពី �ះ ដូរ ឬ ធ្វ ើ ជំនួញ ជាមួយ គាត់ ឡើយ ។ �ះជា យា៉ងណា ក៏ �យ គា� ន នរណា ហា៊ន អះអាង ថា ក្ន ុង បរិបទ ន�បាយ ពិភព�ក សព្វ ថ្ង នះ មិនដឹង ថា វៀតណាម ខ្ច ីដ អា ម រិ ក ឬ អា ម រិ ក � វិញ ទ ដល ជា អ្ន ក ខ្ច ីដ វៀតណាម ? Duterte ចំណញ កប់ �� ង ៖ ប ធានាធិបតី ហ្វ ៊ីលី ពី ន �ក Duterte ឆ្ល ៀត វាយ ចិន មួយ ដ � ប ទស វៀតណាម � ឯ កិច្ច ប ជុំ APEC ពីរ ថ្ង មុន ប ជុំ � ហ្វ ៊ីលី ពី ន តាម រយៈ ការ ឡាំបា៉ រឿង ចិន បន្ត រំ �ភ បំពាន �យ ការ ពង យ សំណង់ �ធា កាន់ត ច ើន ឡើង ៗ � តំបន់ ដន ជ�� ះ « សមុទ ចិន ខាងតបូង » ។ ជា ការ ឆ្ល ើយ តប ប ធានាធិបតី ចិន Xi Jinping បាន ប ើ វិធី របៀប ជា ប្ត ី �ះសារ ជាមួយ ប ពន្ធ ថា « អត់ ទ អត់ បាន ធើ ្វ អី ទ »។ បនា� ប់ ពី សា� ប់ សម្ត ី តប បប ត ជាក់ របស់ ចិន Duterte ក៏ ចាប់ផ្ត ើម លួង ចិន បន្ត ិច វិញ ដើមបី ឱយ ធា� ក់ លុយ �យ និយាយ ថា « កុំ បារម្ភ អី ខ្ញ ុំ មិន លើក ប�� នះ � ប ទស ខ្ញ ុំ ដល ជា មា� ស់ផ្ទ ះ និង ជា ប ធាន អាសា៊ន �ះ ទ ត

យា៉ងច ើន អាច បើកឱកាស ឱយ ប ទស ដទ បើ គ មាន �បល់ »។ ចាប់ តាំងពី Duterte ចូល កាន់ អំណាច មក ហ្វ ៊ីលី ពីន បាន ទទួល ជំនួយ យា៉ង សមបើម ពី ចិន ហើយ រដា� ភិបាល មួយ នះ កំពុង ត សម ុក បន្ត យក ជំនួយ ពី ចិនលើ គម ង សា� ន និង ថ្ន ល់ ខា� ត់ខ្វ ង ស្ទ ើរ ទូ ទាំង ប ទស ជា ពិសស ជំនួយ បន្ថ ម ទៀត � ពល ដល ខ្ល ួន ធ្វ ើ មា� ស់ផ្ទ ះ អាសា៊ន មាន ទាំង អា ម រិ ក ជប៉ុន ចិន និង ប ទស ផសង ៗ ទៀត ធ្វ ើ ឱយ ហ្វ ៊ីលី ពី ន ចំណញ កប់ �� ង ។ នះ ប ហលជា Duterte លង ស្ទ ីល ដូច Trump ដរ គឺ « Philippines First » ។ Trump រង ការ រិះគន់ � ហ្វ ៊ីលី ពី ន ៖ ស ប ពល ជាមួយនឹង ការ ទន្ទ ឹងរង់ចាំ មើល ការ មក ដល់ របស់ Trump ជា លើក ដំបូង មក កាន់ ប ទស ហ្វ ៊ីលី ពី ន ពលរដ្ឋ មួយ ចំនួន ន ប ទស ដល សមបូរ �យ �ះ មួយ នះ បាន សម្ត ង ការ មិន សបបោយចិត្ត � ពល ឃើញ Trump សរសរ �� ះ ប ទស ហ្វ ៊ីលី ពី ន ខុស � លើ twitter របស់ គាត់ ( Phillipines ) ពាកយ ដល ត ូវ ( Philippines ) ។ � ពល ដល Trump ចុះ ដល់ លើ ទឹកដី នះ ភា� ម ទាហាន សកម្ម ប យុទ្ធ របស់ ហ្វ ៊ីលី ពី ន ចំនួន ប ហល២០០ នាក់ បាន លើក បដា ធ្វ ើ បាតុកម្ម ប ឆាំង នឹង វត្ត មាន របស់ គាត់ �យ �ទ គាត់ ថា ជា ជន « ប កាន់ពូជសាសន៍ ជា ម ហា� សុី ស របស់ ចក ពត្ត ិ អា ម រិ ក និង ជា ស ត ូវ របស់ ប ជាជន ពិភព�ក ដល ត ូវ គ គាបសង្ក ត់ » ។ �ះជា យា៉ងណា ក៏ �យ ក្ន ុង ដំណើរ មក កាន់៥ ប ទស � អាសុី ក្ន ុង រយៈពល១២ ថ្ង Trump បាន ស្វ ងរក ផល ចំណញ ផ្ន ក ពាណិជ កម្ម រហូត ដល់៣០០ ពាន់ លាន ដុលា� រ ៕

�យ �ក ពុយ គា