ទំព័រ 2
ព ឹត្ត ិការណ៍ជាតិ
លខ 9165 ថ្ង ព ហសបតិ៍ ទី 10 ខ សីហា ឆា� ំ ំ
2017
លទ្ធ ផលទសសនកិច្ច ផ្ល ូវ ការ របស់សម្ត ច ត� ហ៊ុន សន �ជប៉ុន កូរ៉ ខាងជើង ត ូវ បង្កក កម្ម វិធី អាវុធ នុយក្ល អ៊រ និង អា ម រិ ក បញឈប់ សមយុទ្ធ
សម្ត ចត� ជួបពិភាកសោ ការ ងារជាមួយ �ក នាយករដ្ឋ មន្ត ី ី អាប ( រូបថត អ៊ូ ច័ន្ទ ថា )
ប ទសជប៉ុន ៖ តប តាម ការអ�្ជ ើញ របស់ រដា� ភិបាលជប៉ុន សម្ត ចអគ្គ មហាសនាបតី ត � ហ៊ុន សន នាយករដ្ឋ មន្ត ី នព ះរាជាណា ចក កម្ព ុជា បានដឹកនាំគណៈ ប តិភូជាន់ខ្ព ស់ អ�្ជ ើញ បំពញ ទសសនកិច្ច ការងារផ្ល ូវ ការ � ប ទស ជប៉ុន ពីថ្ង ទី ៦ដល់ថ្ង ទី ៩ ខសីហា ឆា� ំ ២០១៧ ដើមបី ពង ឹង និង ពង ីក បន្ថ មទៀត នូវ ទំនាក់ទំនង មិត្ត ភាព ប ពណី ដ៏ជិតស្ន ិទ្ធ និងកិច្ច សហ ប តិបត្ត ិ ការ ជា ដគូ យុទ្ធ សាស្ត រ វាង ប ទស ទាំង ពីរ ។ ទសសន កិច្ច របស់សម្ត ច ត� នាយក រដ្ឋ មន្ត ី �ជប៉ុន លើក នះ មាន អត្ថ ន័យ សំខាន់ពិសស �យ បានប ព ឹត្ត �ក្ន ុង ឱកាស ខួប ៦០ ឆា� ំ ន ទសសន កិច្ចរបស់�កអតីត នាយក រដ្ឋមន្តីជប៉ុន Nubusuke Kishi �កម្ព ុជាកាល ពីឆា� ំ ១៩៥៧ ដលជា កិច្ច ចាប់ ផ្ត ើម នការផា� ស់ប្ត ូរ ទសសនកិច្ច ថា� ក់ដឹកនាំ កំពូល រវាង ប ទស ទាំង ពីរ និង ខួប ២៥ ឆា� ំ នការ ចូល រួម របស់ កមា� ំង ជប៉ុនក្ន ុងការ ថរកសោ សន្ត ិ ភាព លើក ដំបូង �ប ទស កម្ព ុជា ក្ន ុងក បខណ� អង្គ ការ សហ ប ជាជាតិ ។ ក្ន ុង ឱកាស ទសសនកិច្ច នះ សម្ត ចត� នាយករដ្ឋ មន្ត ី បាន ចូលគាល់ ព ះអង្គ មា� ស់ រជ្ជ ទាយាទ ណារ៉ូ ហុីតូ និង បានជួប ពិភាកសោ ទ្វ ភាគី ជាមួយ �ក សុីនហសូ អាប នាយករដ្ឋ មន្ត ី ជប៉ុនក្ន ុងបរិយាកាស ដ៏រីក រាយ ស្ន ិទ្ធ សា� ល ។
ស្ត ីអំពី ទំនាក់ទំនង ទ្វ ភាគី សម្ត ចត� នាយក រដ្ឋ មន្ត ី និង �ក សុីនហសូ អាប បាន សម្ត ង ការ ពញចិត្ត ចំ�ះ មិត្ត ភាព និង កិច្ច សហ ប តិបត្ត ិ ការ ប កប�យ ផ្ល ផា្ក រ វាង កម្ព ុ ជា និង ជប៉ុន ក្ន ុង វិស័យ ន�បាយ សដ្ឋ កិច្ច វបប ធម៌ និង អន្ត រជាតិ ដលមានភាពកាន់ត ប សើរ ឡើង និង រីកចម ើន ពីមួយថ្ង � មួយថ្ង ។ សម្ត ចត� នាយករដ្ឋ មន្ត ី បាន ថ្ល ងអំណរ គុណ ដល់ រដា� ភិបាល និង ប ជា ជន ជប៉ុន ដល បាន រួម ចំណក ដ៏ថ្ល ថា� ដល់ ដំណើរ ការ ស្វ ង រក សន្ត ិភាព និង រកសោ សន្ត ិ ភាព � កម្ព ុ ជានិង បាន ផ្ត ល់ ជំនួយ ជាច ើន សម ប់ការ សា� រ និង អភិវឌឍន៍ សដ្ឋ កិច្ច -សង្គ មកម្ព ុជា និងប ជាធិបតយយ ។
�ក នាយករដ្ឋ មន្ត ី សុីនហសូ អាប បាន វាយ តម្ល ខ្ព ស់ ចំ�ះការ រីកចម ើន នប ទស កម្ព ុជា ក មការ ដឹកនាំ របស់សម្ត ច ត� នាយករដ្ឋ មន្ត ី ហ៊ុន សន និងការ ចូលរួម ចំ ណក ដ៏ថ្ល ថា� របស់ កម្ព ុជា ក្ន ុង ប តិ បត្ត ិ ការ ថ រកសោ សន្ត ិភាព ក្ន ុងក ប ខណ� អង្គ ការ សហ ប ជា ជាតិ ព មទាំង ប�� ក់ ពីការ បន្ត ជួយ ឧបត្ថ ម្ភ ដល់ កង កមា� ំង រកសោសន្ត ិភាព របស់ កម្ព ុ ជា និង អង្គ ជំនុំ ជម ះ វិសាមញ្ញ ក្ន ុងតុលាការ កម្ព ុ ជា រហូត ដល់ បញ្ច ប់ ដំណើរ ការ កាត់ក្ត ី ។ �ក សុីន ហសូ អា ប ក៏បានសម្ត ង ក្ត ីរីករាយ �យ ឃើញ ថា ជំនួយ របស់ ជប៉ុន បានរួម ចំណក ធ្វ ើ ឱយ ការ �ះ �� ត ឃុំ -សងា្ក ត់ � កម្ព ុជា កាលពី ខមិថុនា ឆា� ំ ២០១៧ បាន ប ព ឹត្ត ��យ រលូន �គ ជ័យ និង បាន សនយោ ថា នឹង បន្ត ជួយ ដល់ការ �ះ�� តជា សា កល ក្ន ុង ឆា� ំ ២០១៨ ទៀត ។ �ក នាយករដ្ឋ មន្ត ី ជប៉ុន ក៏បាន ប�� ក់ ដរ ថា ជប៉ុន នឹង ផ្ត ល់ ការ ឧបត្ថ ម្ភ គាំទ ដល់ កិច្ច ប ឹង ប ង របស់កម្ព ុ ជា ដើមបី សម ច �ល � កា� យ ជា ប ទសដល
មានចំណូល មធយម កម ិត ខ្ព ស់ � ឆា� ំ ២០៣០ �យ បន្ត ផ្ត ល់ ហិរញ្ញ បប ទាន ឥត សំណង ឥណ ទាន សមបទាន និងការ ផ្ទ រ បច្ច ក វិទយោ ឱយ កម្ព ុជា ។
តប នឹង សំណើ របស់ សម្ត ចត� នាយក រដ្ឋ មន្ត ី �ក សុីនហសូ អាប បាន ឯកភាព ជំរុញ ការ អនុវត្ត គម ងអាទិភាព មួយ ចំនួន ដូច ជា គម ង អភិវឌឍន៍ ប ព័ន្ធ ដឹកជញ្ជ ូននិង ចរា ចរណ៍ ក្ន ុង ក ុង គម ង ធ្វ ើ ឱយ ប សើរ ប ព័ន្ធ ភ័ស្ត ុ ភា រកម្ម � កម្ព ុជា និងការ អភិវឌឍ ធនធាន មនុសស ដើមបី បម ើ វិស័យ ឧសសោហ កម្ម ។ ជប៉ុននឹង សិកសោ គម ង បង្ក ើត រថភ្ល ើង ធុនស លស្វ ័យ ប វត្ត ិ លើអាកាស � រាជធានីភ្ន ំពញ ដល នឹង ជួយ កាត់ បន្ថ យ ការ កកស្ទ ះ ចរាចរណ៍ និង គ ះថា� ក់
ចរាចរណ៍ ហើយ ព មទាំង ជួយទាក់ទាញ ភ្ញ ៀវ ទសចរ មក កម្ព ុជា ផងដរ ។ សម្ត ចត� នាយករដ្ឋ មន្ត ី និង �ក នាយករដ្ឋ មន្ត ី ជប៉ុន ក៏ បាន ឯកភាព គា� ខិ តខំជំរុញ ការផា� ស់ ប្ត ូរ ពាណិជ្ជ កម្ម កិច្ច សហប តិ ប ត្ត ិ ការ ក្ន ុង វិស័យ កសិ-ឧសសោហ កម្ម លើកទឹក ចិត្ត ឱយ វិនិ�គ ិន និង ទសចរ ជប៉ុន មក កម្ព ុជា ឱយ កាន់ត ច ើន ថមទៀត ។ ជាមួយគា� នះ សម្ត ចត� នាយករដ្ឋ មន្ត ី បាន សា� គមន៍ គម ង បើក សា� ន អគ្គ កុង ស៊ុល ជប៉ុន� ខត្ត សៀមរាប ។
ស្ត ីពី កិច្ច សហប តិបត្ត ិ ការ អន្ត រ ជាតិ សម្ត ច ត�នាយករដ្ឋ មន្ត ី បានថ្ល ង អំណរគុណ ដល់ រដា� ភិបាលជប៉ុន ដលបានជួយ ចូលរួម រៀប ចំ ឯកសារ និងគាំទ ការ ដាក់ បញ្ច ូល តំបន់ ប សាទ សំបូរ ព គុកក្ន ុង បញ្ជ ីបតិកភណ� ពិភព �ក ។ តបនឹង សំណើ របស់ សម្ត ចត� នាយករដ្ឋ មន្ត ី �ក សុីនហសូ អាប នឹងពិភាកសោ ជាមួយ ប ទស បារាំង ដលជា សហ ប ធាន គណៈកមា� ធិ ការ សម ប សម ួល អន្ត រ ជាតិ សម ប់ប សាទ អង្គ រ វត្ត ( ICC-Angkor ) និងអង្គ ការ យូណស្ក ូ ដើមបី ពិនិតយ លទ្ធ ភាព ពង ីកដន សមត្ថ កិច្ច ICC- Angkor គ ប ដណ្ដ ប់ លើ ប សាទ សំបូរព គុកផងដរ ហើយ ឆ្ល ៀត ក្ន ុង ឱកាស �ះ �ក បានថ្ល ង អំណរគុណ កម្ព ុជា ដល គាំទ ទីក ុង អូសាកា ធ្វ ើ ជា មា� ស់ ផ្ទ ះ ពិព័រណ៍ ពិភព �ក ឆា� ំ ២០២៥ និង គាំទ ជប៉ុនជា សមាជិកក ុមប ឹកសោ ប តិបត្ត ិ នអង្គ ការ យូណ ស្ក ូ សម ប់ អាណត្ត ិ ឆា� ំ ២០១៧-២០១៩ ។
សម្ត ចត� នាយករដ្ឋ មន្ត ី បាន ប�� ក់ ជា ថ្ម ី ពីការ គាំទ ចំ�ះ �ល ន�បាយ ជប៉ុន « ចូល រួម ចំណក យា៉ង សកម្ម ដើមបី សន្ត ិភាព » និងការ ចូល រួម របស់ ជប៉ុនក្ន ុង ប តិបត្ត ិ ការ ថរកសោ សន្ត ិ ភាព ក្ន ុងក ប ខណ� អង្គ ការ សហ ប ជាជាតិ ព ម ទាំង បានសម្ត ង ការ សា� គមន៍ និង គាំទ ចំ �ះ « យុទ្ធ សាស្ត តំបន់ ឥណ� ូ-បា៉សុីហ្វ ិក សរី និង បើក ចំហ » ដលផ្ត ួច ផ្ត ើម ឡើង�យ ជប៉ុន ដើមបី សន្ត ិភាព ស្ថ ិរភាព ការអភិវឌឍ និង វិបុល ភាព រួម � ក្ន ុង តំបន់ និង លើសាកល �ក ។ ថា� ក់ដឹកនាំ ទាំង ពីរ ក៏បាន ឯកភាពគា� ពង ឹង ថមទៀត នូវ កិច្ច សហ ការ រវាង ប ទស ទាំង ពីរ ក្ន ុង ក ប ខណ� អនុ
តំបន់ តំបន់ និង លើវទិកា អន្ត រជាតិ ហើយ បាន ផា� ស់ប្ត ូរ �បល់ គា� ផង ដរ អំពីប�� តំបន់ ដល
រួម មាន សា� នការណ៍ � ឧបទ្វ ីប កូរ៉ និង ប�� សមុទ ចិន ខាង តបូង ។
ក្ន ុង ឱកាស ជំនួប ទ្វ ភាគី នះ សម្ត ចត� នាយករដ្ឋ មន្ត ី បានស្ន ើ អ�្ជ ើញ�ក សុីនហសូ អាប
ពិនិតយ លទ្ធ ភាព មកបំពញ ទសសនកិច្ច ផ្ល ូវការ � កម្ព ុជា ក្ន ុង ឆា� ំ ២០១៧ តាម ពលវលា សម ស ប ដើមបីពង ឹងនិង ពង ីក បន្ថ ម ទៀត នូវ ទំនាក់ ទំនង មិត្ត ភាព និង កិច្ច សហ ប តិបត្ត ិ ការ ជា ដ គូ យុទ្ធ សាស្ត រ វាង កម្ព ុ ជា និង ជប៉ុន ជា ពិសស ក្ន ុង ឱកាស ប រព្ធ ខួប ៦០ ឆា� ំន ការ ចាប់ ផ្ត ើមផា� ស់ប្ត ូរ ទសសនកិច្ច ថា� ក់ ដឹកនាំ កំពូល របស់ ប ទស ទាំង ពីរ និង ខួប ២៥ ឆា� ំនការ ចូល រួម របស់ កមា� ំង ជប៉ុនក្ន ុង ការ ថរកសោ សន្ត ិ ភាព ក្ន ុង ក ប ខណ� អង្គ ការ សហប ជាជាតិ លើក ដំបូង � ប ទស កម្ព ុជា ។ បនា� ប់ពីជំនួប ទ្វ ភាគី សម្ត ច ត� នាយករដ្ឋ មន្ត ី និង �ក សុីនហសូ អាប បាន អ�្ជ ើញ ធ្វ ើជាអធិបតី ក្ន ុង ពិធី ចុះ ហត្ថ លខា លើ ឯក សារ ស្ត ីពី ការផ្ត ល់ ជំនួយ របស់ជប៉ុន ដល់ កម្ព ុ ជា សរុបជា ទឹកប ក់ ប មាណ ជា ២៤០លាន ដុលា� រ អាេមរិក ដលក្ន ុង�ះរួមមាន ៈ
១-ហិរញ្ញ បបទាន ឥត សំណង ៣ . ៩៤៨ លាន យ៉ន ( ប មាណ ៣៥លាន ដុលា� រ អាេមរិក ) សម ប់ អនុវត្ត គម ង ធ្វ ើ ឱយប សើរ ឡើងវិញ ការការពារ ទឹកជំនន់ ក្ន ុង រាជធានីភ្ន ំពញ ដំណាក់ កាល ទី ៤ ។
២-ការផ្ត ល់ ឥណទាន សមបទាន ២៣ . ៥០២ លានយ៉ន ( ប មាណ ២០៩ លាន ដុលា� រ អាមរិក ) សម ប់អនុវត្ត គម ង អភិវឌឍន៍ ចំណត ផកុងតឺ ន័រ ថ្ម ី របស់ កំពង់ផ ស្វ យ័ត ក ុងព ះសីហនុ ។
ឆ្ល ៀត ក្ន ុង ឱកាស ដំណើរ ទសសន កិច្ច ការងារ ផ្ល ូវ ការនះ សម្ត ចត� នាយករដ្ឋ មន្ត ី បាន ទទួល ការ ចូលជួបសម្ត ង ការ គួរ សម ដាច់ �យ ឡក គា� ពីសំណាក់ ប ធាន របស់ សមាគម មិត្ត ភាព សភា ជប៉ុន -កម្ព ុជា សមាគម មិត្ត ភាព សភាជប៉ុន -មគង្គ មូល និធិជប៉ុន សមាគមជប៉ុន -កម្ព ុជា អង្គ ការ ពាណិជ្ជ កម្ម ក ប ទស ជប៉ុន និង ក ុម ហ៊ុន ជប៉ុន ចំនួន ៤ ។ សម្ត ចត� នាយករដ្ឋ មន្ត ី ក៏ បាន ចូលរួមថ្ល ង សុន្ទ រកថា គន្ល ឹះ ក្ន ុង សិកា្ខ សាលា ក ម ប ធានបទ « ការ ស្វ ង យល់ អំពី កម្ព ុជា ពលបច្ច ុបបន្ន » ដល រៀប ចំ �យ សមាគម ជប៉ុន-កម្ព ុជា និង អង្គ ការ ពាណិជ្ជ កម្ម ក ប ទស ជប៉ុន ព មទាំង សា� ប័ន ពាក់ព័ន្ធ ហើយ និង បាន អ�្ជ ើញ ធ្វ ើទសសនកិច្ច ��ង ចក ក ច្ន កាក សំណល់ និង ធ្វ ើ ដំណើរ សាក លបង តាម រថភ្ល ើង ធុន ស ល ស្វ ័យប វត្ត ិ ។
ក្ន ុងពល អ�្ជ ើញ ដ�ដល់ ទីក ុង តូកយូ ភា� ម សម្ត ចត� នាយករដ្ឋ មន្ត ី បានជួប សំណះ សំណាល ជាមួយ និសសិត កម្ព ុ ជា ដលកំពុង សិកសោ �ជប៉ុន ចំនួនជាង ១២០ នាក់ ក្ន ុងបរិយាកាស ដ៏រីក រាយ ក លង �យ សម្ត ច ត� បាន ផា� ំ ផ្ញ ើ ឱយនិសសិត កម្ព ុជា ខិតខំ រៀនសូត និង យក ចំណះ ដឹង និង ជំនាញ ដល ទទួលបាន ពីការ សិកសោ �ជប៉ុន �ចូលរួម ចំណក អភិវឌឍ ប ទស ជាតិ ៕
ការ ផសព្វ ផសោយ របស់ ក សួងការ បរទស និង សហប តិបត្ត ិការ អន្ត រ ជាតិ ថ្ង ទី ៨ សីហា ២០១៧
រាជធានីភ្ន ំពញ ៖ កិច្ច ប ជុំ រដ្ឋ មន្ត ី ការ បរទស អាសា៊ន លើក ទី ៥០ � ប ទស ហ្វ ៊ីលី ពីន បាន លើក ឡើង ពី ប�� សមុទ ចិន ខាងតបូង និង កូរ៉ ខាងជើង ។ នះ បើ �ង តាម �ក ទស រដ្ឋ មន្ត ី ប ក់ សុ ខុន រដ្ឋ មន្ត ី ក សួងការបរទស និង សហប តិបត្តិការ អន្តរ ជាតិថ្លង ក្នុង សន្និសីទ សារព័ត៌ មាន� ទីស្ត ីការក សួង កាលពី ថ្ង ទី៩ សីហា ។ ឆា� ំ នះ ប ទស សមាជិក អាសា៊ន បាន ប រព្ធ ខួប ៥០ ឆា� ំ ដល បាន បង្ក ើត សមាគម នះ ឡើង ហើយ បាន កា� យជា សហគមន៍ អាសា៊ន ក្ន ុង ឆា� ំ ២០១៥ ។
�ក ទស រដ្ឋ មន្ត ី បាន ប�� ក់ ថា រដ្ឋ មន្ត ី ការ បរទស អាសា៊ន និង រដ្ឋ មន្ត ី ការ បរទស ន ប ទស ធំ ៗ ដល បាន ចូលរួម ក្ន ុង កិច្ច ប ជុំ រដ្ឋ មន្ត ី ការ បរទស អាសា៊ន � ទីក ុង មា៉ នី ល ប ទស ហ្វ ៊ីលី ពី ន លើកលងត មីយា៉ន់មា៉ ក្ន ុង �ះ មាន រដ្ឋ មន្ត ី ការ បរទស អា ម រិ ក រុ សសុី និង ចិន ក៏បាន ចូលរួម ដរ ។ អាសា៊ន បាន សា� គមន៍ រដ្ឋ មន្ត ី ការ បរទស ថ្ម ី ពីរ រូប មក ពី ជប៉ុន និង កូរ៉ ខាង តបូង ។
�ក ទស រដ្ឋ មន្ត ី បាន អះអាង ថា កិច្ច ប ជុំ នះ មាន ចំនួន ២៥ ផសង ៗ គា� រវាង អាសា៊ន និង ដគូ ទាំង ១០ របស់ ខ្ល ួន និង កិច្ច ប ជុំ តំបន់ ទន្ល មគង្គ និង អង្គ ការ សង្គ ម សុី វិល ។ កិច្ច ប ជុំ បាន �� ត លើ ការ ពិនិតយ ឡើង វិញ ក៏ដូច ការ ពិនិតយ ទិស � ផ្ទ ក្ន ុង អាសា៊ន ផង និង ជា ពិសស ប�� តំបន់ �� ៗ និង ពិភព�ក ដល សំខាន់ �ះ គឺ ប�� សមុទ ចិន ខាងតបូង និង ឧបទ្វ ីប កូរ៉ ។
�ក ទស រដ្ឋ មន្ត ី បាន ប�� ក់ ថា រដ្ឋ មន្ត ី ការ បរទស អាសា៊ន បាន ឯកភាព លើក ប�� ពីរ មក ពិ ភាកសោគា� គឺ ប�� សមុទ ចិន ខាងតបូង និង ប�� អាវុធ នុយ ក្ល អ៊រ កូរ៉ ខាងជើង ។ �ក ថា ក្ន ុង �ះ រដ្ឋ មន្ត ី ការ បរទស អាសា៊ន បាន ឯកភាព លើក ការ អភិវឌឍ សដ្ឋ កិច្ច អាសា៊ន ប�� សន្ត ិ ប ពណី និង សន្ត ិមិន ប ពណី ។ ការ កត់សមា្គ ល់ ប ទស កម្ព ុជា ជាមួយ កូរ៉ ខាងតបូង ចិន និងថ បាន ជួប ប ជុំ ស្ត ី ពី ប�� ដល បាន កើតឡើង � ថ ។
�ក ទស រដ្ឋ មន្ត ី បាន លើក ឡើង ថា �ក បាន ជួប ជាមួយ រដ្ឋ មន្ត ី ការ បរទស កូរ៉ ខាងជើង ដរ ដើមបី ផ្ត ល់ សារ ជូន � គាត់ ( កូរ៉ ខាងជើង )។ �ក ថា ប ទសអាសា៊នទាំងអស់
កម្ព ុជា ត ម្ត ង ។
�ក កឹ ម សុខា បាន សរ ស រលើ បណា្ដ ញ សង្គ ម ហ្វ ស ប៊ុ ក ផា� ល់ខ្ល ួន កាលពី ថ្ង ទី៨ ខសីហា ប�្ច ញទសសនៈអម �យ រូបភាព គា� ន ចលនា ចាស់ ៗ របស់ �ក ចំនួន ៥ សន្ល ឹក ថា ៖ « កសាង ភាព សុខដុមរមនា សម ប់ ខ្ម រ ទាំងអស់ គា� » ។
�ក ប�� ក់ ថា ៖ « អំពើ ហិងសោ ការ គំរាម កំហង ការ បំបកបំបាក់ ការ ធ្វ ើទុក្ខ បុកម្ន ញ ខ្ម រ គា� ឯង ដល នាំឲយ មានការ ឈឺចាប់ ខ្ញ ុំ មិន គាំទ ជា ដាច់ខាត់ ! និង មិនមន ជា �ល ជំហរ របស់ គណបកស សង្គ ះ ជាតិ ឡើយ » ។
ម បកស ប ឆាំង រូប នះ បាន បន្ត ទៀត ថា ៖ « ការ គាស់កកាយ ការ បង្ក ជ�� ះ ការ ជរ ប មាថ ការ មួលបងា្ក ច់ ដល នាំ ឲយ មានការ ឈ ឺ ចាប់ ខ្ញ ុំ មិន គាំទ ជា ដាច់ខាត់ ! និង មិនមន ជា �ល ជំហរ របស់ គណបកស សង្គ ះ ជាតិ ឡើយ »។
ជាមួយ គា� �ះ ដរ ប ធាន គណបកសប ឆាំង រូប នះ បាន អំពាវនាវ ថា ល្ម ម ដល់ ពល ហើយ ដល អ្ន កន�បាយ ខ្ម រត ូវ �ះបង់ �ល នូវអំពើ អវិជ្ជ មាន ទាំងនះ ដើមបី ឈាន � កសាង សង្គ ម ខ្ម រឲយ មាន សុខដុមរ មនា ទាំងអស់ គា� ឡើង វិញ ។
ការ លើក ឡើង របស់ �ក កឹ ម សុខា ក យ ពី ប៉ុនា� ន ថ្ង ចុង ក យ នះ �កសម រ ងសុី បាន ប�� ះ ឯកសារ � ក្ន ុង បណា្ដ ញសង្គ ម ផា� ល់ខ្ល ួនរៀបរាប់ ពី ប វត្ត ិ អ្ន កដឹកនាំ គណបកស ប ជាជន កម្ព ុ ជា និង វាយប ហារ មក លើគណបកស កាន់អំណាច ផង ដរ �យ ក្ន ុង�ះ គឺ មាន�� ះ
�កទសរដ្ឋ មន្ត ី ី ប ក់ សុខុន ថ្ល ង ក្ន
ុង សន្ន ិសីទ ( រូបថត ស . សុខុម ) មិនសបបោយ ចិត្ត ជាមួយនឹង ទ ង្វ ើ របស់ កូរ៉ ខាងជើង ដល � ត បន្ត បំពានសចក្ត ីសម ច របស់ អង្គ ការសហប ជាជាតិ ជា ការ ប មាថ ដល់ សហ គមន៍ អន្ត រជាតិ ទាំងមូល ។ � ពល ជួប ជាមួយ រដ្ឋ មន្ត ី ការ បរទស កូរ៉ ខាងជើង �ះ �ក លើក ឡើងជា សារ របស់ សម្ត ច ត � ហ៊ុន សន សូម ឱយ កូរ៉ ខាងជើង ពិនិតយ មើល ឥរិយា បទ របស់ ខ្ល ួន ឡើង វិញ កាត់ រំសាយ �ល កម្ម វិធី អាវុធនុយ ក្ល អ៊ រនិង ការ បាញ់ កាំជ ួច របស់ ខ្ល ួន ដើមបី បន្ថ យ សភាពការណ៍ មក � ធូរស ល ហើយ បើក លទ្ធ ភាព ក្ន ុង ការ ចរចា រក សន្ត ិ ភាព និង ការ រំសាយ អាវុធ នុយក្ល អ៊ រក្ន ុង តំបន់ នះ ។
�ក ទស រដ្ឋ មន្ត ី បាន លើក ឡើង ថា យើង បាន ស្ន ើ ដល់ កូរ៉ ខាងជើង ឈប់ បាញ់ អាវុធ នុយ ក្ល អ៊ ររបស់ ខ្ល ួន ។ �ក ថា ប ទស កម្ព ុ ជា និង អាសា៊ន បាន ចញ លិខិត �យឡក មួយ � កូរ៉ ខាងជើង ។ យើង បាន ស្ន ើ ដល់ គ ប់ ភាគី អត់ធ្ម ត់ ចៀសវាង ការ កើត មាន សង្គ ម ក្ន ុង តំបន់ ធ្ង ន់ធ្ង រ ។ �ក បន្ត ថា កិច្ច ប ជុំ បាន លើក ឡើង ថា បង្ក ក ទាំង កម្ម វិធី អាវុធ នុយក្ល អ៊រ និង ការ បាញ់ អាវុធ នុយក្ល អ៊ រកូរ៉ ខាងជើង ។ ក្ន ុង នាម ប ទស ដល ធា� ប់ ឆ្ល ងកាត់ សង្គ ម ច ើន ឆា� ំ គឺ មាន ត ការ ចរចា ទើប អាច �ះស យ បាន ។ �ក ទស រដ្ឋ មន្ត ី បាន អះអាង ថា � ពល កូរ៉ បាញ់ អាវុធ នុយក្ល អ៊ រ អ្ន កនាំពាកយ ក សួងការបរទស បាន ចញ សចក្ត ី ថ្ល ង ការណ៍របស់ ខ្ល ួន ដាច់ �យ ឡក ។
សម្ត ចត � ហ៊ុន សន នាយក រដ្ឋ មន្ត ី ផង ដរ ។
�ក សុខ ឥ សាន អ្ន កនាំពាកយ គណបកស ប ជាជន កម្ព ុ ជា បាន ឲយ ដឹង � ថ្ង ទី ៩ ខសីហា ឆា� ំ ២០១៧ ថា មុន កិច្ច ព មព ៀង ទី ក ុងបា៉រីស ប វត្ត ិសាស្ត កម្ព ុ ជាបាន បត់បន � តាម សភាព ការ ណ៍ ជាក់ស្ត ង និង តាមដំណាក់កាល នីមួយៗ ក ម ឥទ្ធ ិពល ន ម� គម ន៍វិជា� ប កួតប ជង � លើ ពិភព�ក ។ ប៉ុន្ត បនា� ប់ ពី �ះ �� ត សាកល លើក ដំបូង� ឆា� ំ ១៩៩៣ រៀបចំ �យ អ៊ុ នតា ក់មក កម្ព ុជា បាន ឈាន ចូល � ក្ន ុង ដំណាក់កាល ថ្ម ី �យអនុវត្ត តាម រដ្ឋ ធម្ម នុញ្ញ ថ្ម ី ដល ប កាន់ យក របប ប ជា ធិប តយយ សរី ពហុបកស រហូត មក ។ ដូច្ន ះ ការ ប ទង់ប ទាញ�រ កម� គម ន៍វិជា� ក ម ឥទ្ធ ិពល ន សង្គ មត ជាក់ លង មាន�
�ក បាន ថ្ល ងប ប់ អ្ន កសារព័ត៌មាន ថា គ ប់ ភាគី ទាំងអស់ ត ូវ អត់ធ្ម ត់ ចំ�ះ ប�� កូរ៉ ខាងជើង ។ �ក ថា សចក្ត ី ប កាស រួម បាន ចញយឺ ត ១ ថ្ង ព ះ មាន ពាកយ មួយ ចំនួន ត ូវ បាន ដាក់ និង ដក ។ ត សម ប់ កម្ព ុ ជា វិញ បាន លើក ឡើង ថា យើង បាន ពិភាកសោ យា៉ង វង ក្ន ុង �ះមាន ចំណុច ៣ យា៉ង គឺ ទី ១ . កត់សមា្គ ល់ ទី ២ . កង្វ ល់ និង ទី ៣ . រដ្ឋ មន្ត ី មួយ ចំនួន ដល បាន លើក ឡើង ពី ប�� នះ ។ �ក ថា គ ចង់ យក ប ទស តូច ជា បាវ ខសោច់ ។
ជុំវិញ ប�� សមុទ ចិន ខាងតបូង �ក ទស រដ្ឋ មន្ត ី បាន លើក ឡើង ថា ប ទស កម្ព ុ ជាក៏ដូច ជា ប ទស ហ្វ ៊ីលី ពី ន ដរចង់ ឱយ សចក្ត ីថ្ល ងការណ៍ នះ ឆ្ល ុះ ប�� ំង ពី ភាព វិជ្ជ មាន ដ លបាន កើតឡើង ក្ន ុង រយៈពល កន្ល ង � ផង ដរ ។ បនា� ប់ ពី ចិន និង រដ្ឋ មន្ត ី ការ បរទស អាសា៊ន ជួប គា� បាន បង្ក ើត ហត ឡាញ មួយ សម ប់ ទាក់ទង គា� � ពល មាន ប�� កើតឡើង ។ �ក អះអាង ថា ក យ ពល ពិភាកសោ គា� យូរ បាន ចញ នូវ DOC ក ម ប តិបត្ត ិ សម ប់ សមុទ ចិន ខាងតបូង ជា ឯកសារ �ល មួយ ដើមបី ឱយ អ្ន ក ជំនាញ ទាំងឡាយ យក � ធ្វ ើការ តាក់តង COC ឱយ មាន ប សិទ្ធ ភាព ដល មាន ខ្ល ឹមសារ � ពល ខាង មុខ ។ ត COC នះ បាន ព ង �យ មន្ត ីជាន់ខ្ព ស់ហើយ បាន ដាក់ ជូន រដ្ឋ មន្ត ីការ បរទស អាសា៊ន អនុម័ត � ថ្ង ទី ៦ ខសីហា ឆា� ំ ២០១៧ ក្ន ុង កិច្ច ប ជុំ រដ្ឋ មន្ត ី ការ បរទស អាសា៊ន និង ចិន ៕
កម្ព ុជា ទៀត ហើយ ។
ស . សុខុម
មនុសសអត់ស �ល
�ក កឹម សុខា មិនទទួលសា្គ ល់ការគាស់កកាយរបស់�ក សម រងសុី
តមកពីទំព័រ 1
�ក បន្ត ថា ការ ដឹកនាំ និង គ ប់គ ង ប ទស កម្ព ុជា គឺ ផ្អ ក លើ ឯករាជយ អធិបតយយ ភាព បូរណភាព ទឹក ដី ស្ម ើ សិទ្ធ ិ ស្ម ើ ភាពជាមួយ បណា្ដ ប ទស លើ ពិភព�ក គា� ន ការជ ៀត ជ ក ពី ខាងក មានការ ជួយ ឧបត្ថ ម្ភ គាំទ កសាង និងអភិ វ ឌឍន៍ សដ្ឋ កិច្ច សង្គ ម តាម ការ សនយោ ពី បណា្ដ ប ទស ហត្ថ លខី ន កិច្ច ព ម ព ៀង ទី ក ុង បា៉រីសថ្ង ២៣ តុលា ឆា� ំ ១៩៩១ ។
�ក ប�� ក់ ថា ៖ « បើ អនុវត្ត បាន យា៉ងដូច នះ ប ជាជន កម្ព ុ ជា មាន ជំនឿ ថា ប ទស កម្ព ុ ជា នឹង មានការរីក ចម ើន ខា� ំងកា� ជាក់ ជា មិន ខាន និង ធានា បាន នូវ ស្ថ រ ភាព ន�បាយ សុខ សុវត្ថ ិ ភាព សណា្ដ ប់ធា� ប់ សាធារណសង្គ មជា និច្ច និរន្ត រ៍ ជា មិន ខាន » ៕ អា៊ង ប៊ុន រិទ្ធ