ព ឹត្ត ិការណ៍សង្គ ម
�លន�បាយ�� របស់គណបកសសង្គ ះជាតិជំរុញឱយបណ� ិតយសភាកម្ព ុ ជាធ្វ ើ ...
តមកពីទំព័រ 1 �លន�បាយ គណបកស សម ប់ ការ �ះ �� ត ជ ើស រីស ក ុមប ឹកសោឃុំ សងា្ក ត់ ឆា� ំ ២០១៧ �យ មាន គណ បកស ន �បាយ មួយ ចំនួន ចូលរួម ក្ន ុង �ះ ក៏ មាន តំណាងរាស្ត ខាង គណបកស សង្គ ះ ជាតិ �ក សុ ន ឆ័ យ មាន វត្ត មាន ក្ន ុង កិច្ច ពិភាកសោ ដរ ។
អ្វ ី ដល �� ត ជា សំខាន់ �ះ គឺ ការ កំណត់ �លន�បាយ របស់ គណបកស សង្គ ះ ជាតិ ដល បាន ប កាស ថា នឹង ផ្ដ ល់ ថវិ កា ៥០ មុឺន ដុលា� រ ដល់ ឃុំ - សងា្ក ត់ ដើមបី ទទួល បាន នូវ ការ អភិ វឌឍ មួយ ចបោស់លាស់ ។ ជា មួយ គា� នះ តាម រយៈ ន ការ ថ្ល ង របស់ �ក កឹម សុខា ប ធាន គណ បកស សង្គ ះ ជាតិ ក្ន ុង ថ្ង បើក យុទ្ធ នាការ �ស នា�ះ �� ត ថ្ង ទី ២០ ខឧសភា ថា បើ គណបកស �ក ឈ្ន ះ �� ត ដឹក នា ំ រាជរដា� ភិបាល នឹង លុប �ល ក សួង អភិ វឌឍន៍ ជនបទ ។
ការ ប កាស ចញ ជា �ល ន� បាយ របស ់ គណ បកសសង្គ ះជាតិ នះ ធ្វ ើ ឱយ មាន ការ ចាប់ អារម្ម ណ៍ ទូ� �ះបីជា ការ អនុ វត ្ដ �ល ន� បាយ នះហាក់ ស្ថ ិត ក្ន ុង ការ ស ម មួយ � ឡើយ និង មិនដឹង ថា គណ បកស ប ឆាំង អាច សម ច ក្ដ ី សុបិន របស់ ខ្ល ួន បាន ឬ ក៏ អត់ ក្ដ ី ត វា ពិត ជា បាន ចាក់ ចំ សរស ញាក់ មួយ គួរ ឱយ កត់ សមា្គ ល់ ។
�ក បណ� ិត សុខ ទូច អនុ ប ធា ន រាជ បណ� ិត យ សភា កម្ព ុជា បាន ថ្ល ងប ប់ អ្ន កសារព័ត៌ មាន � ក បន្ទ ប់ ប ជុំ ថា �ក មិនមន ថា អភិ វឌឍ ថា� ក់ ឃុំ មិន បាន ទ ត មិន អាច ធ្វ ើ អ្វ ី បាន ជា ធំ ដំ ុ ភួ ន ទ គឺ ត ូវការ ថា� ក់ ជាតិ ជួយ ។ ឧទាហរណ៍ ថា ត ូវ កសាង អាង កំពីងពួយ � ខត ្ត បាត់ដំបង ឃុំ មិន អាច ធ្វ ើ បាន ទ ត ូវការ ថា� ក ់ ជាតិ ជួយ ។ ឃុំ គឺ មាន ដន កំណត ់ អ្វ ី ជា ប្ល ង់ ម ។
�ក បណ� ិត សុខ ទូច បាន អះអាង ថា ករណ ី ធ្វ ើ ប ឡាយ ធំ ផ្ល ូវ វង ពល �ះ ឃុំ គាត់ មាន ដន កំណត់ របស់ គាត់ ។ ដន កំណត់ គឺ មាន ន័យ ថា គាត់ មាន ត ឥទ្ធ ិពល ក្ន ុង ឃុំ របស់ គាត់ ទ ព ះ គាត់ មិន អាច គ បដណ្ដ ប់ � ដល់ ថា� ក់លើ បាន ដូច្ន ះ វា ត ូវការ ថា� ក់ ជាតិ ។ ថា� ក់ ជាតិ ទើប អាច គ បដណ្ដ ប់ បាន ព ះ យើង មិន អាច ឲយ ឃុំ
� ធ្វ ើ ប ឡាយ ម បាន ទ ហើយ ឲយ គាត់ � ធ្វ ើ ប ឡាយ ម របៀប ម៉ច ។
�ក បណ� ិត សុខ ទូច បាន ប�� ក់ ថា ទំនប ់ អាង កំពីងពួយ ជាប់ ព ំដន ខត្ត បាត់ដំបង ខត្ត បនា� យមានជ័យ និង ខត្ត ឧត្ត រមានជ័យ ដូច្ន ះ វា ត ូវការ ថា� ក់ ជាតិ ។ មុន អភិវឌឍ ន៍ អ្វ ីមួយ គាត ់ ត ូវ ការ ធ្វ ើ គម ង ហើយ គម ង នីមួយៗ ត ូវ ការ សមាសភាព ។ �ក ថា យើង បាន ប�� ក់ ហើយ ថា ឃុំ -សងា្ក ត់ បាន ត ឹមត ចះ អាន ចះ សរ សរ ។ បើ គាត់ ចះ ត ឹម ការ អាន និង សរសរ តើ គាត់ មាន ទំហំ ចំណះដឹង ការ អភិវឌឍ ដល់ កម ិត ណា ?
�កបណ� ិត សុខ ទូច បាន លើក ឡើង ថា ការ សនយោ ផ្ដ ល់ លុយ ជា ការ ងាយស ួល ហើយ លុយ ជា អាវុធ មុខ ពីរ ។ បើសិនជា លុយ ធា� ក់ � លើ អ្ន ក ដល មាន កម ិត ចំណះ អភិវឌឍ ន៍ខ្ព ស់ វា �គជ័យ ប៉ុន្ត បើ គាត់ យក លុយ � មិន អភិ វឌឍន ៍ វា � ជា ការ �� ះ គា� ។ ពល �ះ លុយ កា� យ �ជា ចំណង ពី មួយ � មួយ �យសារ គាត់ អភិ វឌឍ ឈរ លើ �លការណ៍ អ្វ ី ។ សព្វ ថ្ង នះ គណ បកស ន�បាយ នីមួយ ៗ គាត់ � និយាយ ពី ថា� ក់ ជាតិ គាត់ មិន � មើល ឃុំ -សងា្ក ត់ ទ ។
�ក បណ� ិត បាន លើក ឡើង ថា ថា� ក់ ជាតិ មាន ច ំណះ ដឹង ខ្ព ស់ ត ឃុំ មានចំណះ ដឹង ទាប � ពល ទមា� ក់ អី វា៉ ន់ មក ឲយ អ្ន កមាន ចំណះដឹង ទាប មាន ដន កំណត់ ជា ការ លំបាក មិនសូវ �គ ជ័យ ទ ។ សូម ឲយ ធ្វ ើ ជា ឃុំ គំរូ ដូច ជា ឃុំ កសិ កម្ម ឃុំ ទសចរណ៍ ឃុំ ខាង វបបធម៌ ឃុំ ខាង កសិ -ឧសសោ ហកម្ម ឃុំ ខាង ឧសសោហកម្ម ។ � ពល ឃុំ �ះ ដើរ ហើយ � ពល គណបកស ណាមួយ ដល មាន គម ង ដល គាត់ បងា� ញថា គណបកស របស់ គាត់ បាន ធ្វ ើ ដូចនះ ។ �ក បណ� ិត សុខ ទូច បាន ព មាន ថា « សុំ កុំ យក ខយល់ មក សនយោ គណ បកស ទាំងអស់ សុទ្ធ មាន អាសនៈ ឃុំ សងា្ក ត់ មិន អាច និយាយ លងសើច បាន ទ » ។
�ក បណ� ិត បាន អះអាង ថា គា� ន គណបកស ណា ធា� ក់ ពីលើ មឃ ឬ គណបកស ណា អាច ជប់ បាន ទ ត ូវ ត ធ្វ ើ ទាំងអស់ គា� ។ � ពល សួរ ថា ឃុំ -សងា្ក ត់ មាន លុយ ៥០ មុឺន ដុលា� រ មិន អាច ធ្វ ើ បាន ហតុ អ្វ ី ? �ក បណ� ិត បាន ឆ្ល ើយ ថា ឃុំ នីមួយ ៗ
មាន លក្ខ ណៈ ខុស គា� បើ គាត់ គា� ន គម ង ឬ គា� ន ចំណះដឹង មិន អាច � អភិវឌឍ បាន ទ ។ ប៉ុន្ត ប�� សន្ត ិសុខ ជា ប�� ថា� ក់ ជាតិ ការ អប់រំទាក់ទង ក សួង អប់រំ និយាយ ពី ផ្ល ូវ វិញ អាច អនុវត្ត បាន ត ឹមត ក្ន ុង ឃុំ មិន អាច ឆ្ល ង ឃុំ បាន ទ ។
�ក បណ� ិត សុខ ទូច បាន លើក ឡើង ថា ផ្ល ូវ ក្ន ុង ឃុំ មិនមន តួនាទី របស់ ក សួង សាធារណ ការ ទ គឺ ក សួង សាធារណការ កសាង ផ្ល ូវ ថា� ក់ ជាតិ ។ ក សួង អភិវឌឍ ន៍ជនបទ ធ្វ ើ ផ្ល ូវលំ ដល មាន ចមា� យ វង ហើយ ឃុំ ត ូវធ្វ ើ ។ �ក ចង់ និយាយ ដល់ គណបកស ប ឆាំង ថា អ្ន កន� បាយ មិន បាន គិត ពី ប�� នះ ទ ហើយ គ អាច រៀបចំ កញ្ច ប់ ថវិកា នះ សម ប់ ឃុំ ត ឃុំ មិន ដូច គា� ទ ។ ឃុំ នីមួយ ៗ មិន ដូច គា� សូ មបី ត និយាយ ភាសា ក៏ សា� ប់ គា� មិន បាន ផង ។
�ក បណ� ិត បាន លើក ឡើង ថា � តាម តំបន់ ព ំដន ខ្ល ះ មឃុំ មានចំណះ ដឹង តិច និង ពល រ ដ្ឋ ខ្ល ះ និយាយ ភាសា សាសន៍ គ និង មិនដឹង ថា ផ្ល ូវ ក្ន ុង ភូមិ របស់ គាត់ � ដល់ ណា ផង ។ �ក ថា « សូម ឲយ យុវជន ដល ស កថា ស្ន ហា ជាត ិ សូម យកចំណះ ដឹង � អភិវឌឍ ឃុំ ភូមិ របស់ ខ្ល ួន ផង » ។ នះ ជា តម ូវ ការ ដល ទាមទារ ប�្ចញ សកម្មភាព ផង មិនមន ចះ ត ថា ស្ន ហា ជាតិ ៗ ត មាត់ ទ ព ះ យើង មិន ចង់ ឲយ ជាន់ ប វត្ត ិ សាស្ត យើង បាត់ �ះត ល់ �យសារ ត ដូន តា យើង ខា� ច រលក ។
�ក បណ� ិត បាន លើក ឡើង ថា ត ូវ ត ក តម ូវ ឬ ក លំអ មិន ត ូវ � លុប ក សួង ណាមួយ ទ ។ �ក ថា មិនមន លុប កា� រខៀន ទ គឺ លុប សា� ប័ន ជាតិ ក សួង មួយ ត ូវ ចំណាយ ពី ៣០ � ៤០ លាន ដុលា� រ អា ម រិ ក ។ ឃុំ -សងា្ក ត់ សនយោ ៥០ មុឺន ដុលា� រ ទាំងអស់ ប ហល ជាង ៨០០ លាន ដុលា� រ អា ម រិ ក ។ មិនមន ចះ ត និយាយ �ល ដូច អ្ន កន�បាយ ទ �ក � បណ� ិត យ សភា មិន អាច និយាយ ដូច អ្ន កន�បាយ ទ ។
�ក សុ ន ឆ័ យ តំណាងរាស្ត គណបកស សង្គ ះ ជាតិ ដល បាន ចូលរួម ក្ន ុង វទិកា តុ មូល នះ ថ្ល ង ថា � ពល ណា ដល គណ បកស ប ឆាំង ឈ្ន ះ ទើប ដាក់ ចញ នូវ �ល ន� បាយ របស់ បកស បាន ។ ថវិកា ទាំង �ះ នឹង ដក យក ចញពី ក សួង
មួយ ចំនួន ។ ប�� នះ មិន ប៉ះពាល់ ដល់ ថវិកា របស់ មន្ត ីរាជការ ទ ។ �លន�បាយ ថវិកា ដល ផ្ដ ល់ ឱយ ឃុំ នះ គឺ សម ប់ ការ �ះ �� តជាតិ ឆា� ំ ២០១៨ ត ពល នះ ការ �ះ �� ត ឃុំ -សងា្ក ត់ ។
�ក សុ ន ឆ័ យ បាន លើក ឡើង ថា គណ បកស សង្គ ះ ជាតិ មិនមន ធ្វ ើ តាមការ គិត ឃើញ ទ គឺ ធ្វ ើ �យ ការ ស វជ វ ។ � ក្ន ុង ឆា� ំ ២០ ១៣ ទាក់ទង នឹង ការ ដំឡើង ប ក់ខ រាជ រដា � ភិបាល ធ្វ ើ បាន ព ះ យើង មាន មូលដា� ន ពល �ះ រាជរដា� ភិបាល យក � ធ្វ ើ � ក៏ មានការ ដំឡើង ប ក់ខ មន្ត ីរាជការ មន ។ �ក ថា យើង នឹង បន្ត ស វជ វ � មុខ ទៀត តាម ភាព ជាក់ស្ត ង ។
ចំ�ះ ការ លើក ឡើង ពី ប�� ថវិកា ៥០ មុឺន ដុលា� រ ក្ន ុង មួយ ឃុំ គណបកស សង្គ ះ ជាតិ នឹង ប�� ក ់ � ពល �ះ �� តជាតិ ឆា� ំ ២០១៨ ខាង មុខ ។
�ក យឹ ម សុវណ្ណ អ្ន កនាំពាកយ គណបកស សង្គ ះ ជាត ិ បាន ប�� ក់ � ថ្ង ទី ២៩ ខឧសភា ថា « បើ អស ់ �ក បណ� ិត ទាំង អស់�ះ អះអាង ថា ធ្វ ើ មិន បាន ខ្ញ ុំ យឹ ម សុវណ្ណ អនុ ប ណិ្ឌ ត ដល បាន សិកសោ � ប ទស ជប៉ុន ធានា ថា នឹង បណ្ដ ុះ បណា្ដ ល មឃុំ និង �សងា្ក ត់មក ពី គ ប់ គណ បកស ន�បាយ ឱយ មាន សមត្ថ ភាព គ ប់ គ ង លុយ កន្ល ះ លាន ដុលា� រ ក្ន ុង មួយ ឆា� ំ ឱយ ទាល់ត បាន » ។
�ក ថា បើ ២៥ ឆា� ំ ហើយ � ត អះអាង ថា ធ ្វ ើ ប៉ុណ្ណ ឹង មិន បាន បងប្អ ូន គា� ន ហតុផល អី ដល ត ូវ �ះ �� ត ឱយ ម្ត ងទៀត ទ ។ សូម បងប្អ ូន ជន រួមជាតិ �ះ �� ត ឱយ គណបកស សង្គ ះ ជាតិ � ថ្ង ទី ៤ ខមិថុនា ឆា� ំ ២០១៧ ដើមបី បាន ថវិកា ប ចាំឆា� ំកន្ល ះ លាន ដុលា� រអភិវឌឍ ឃុំ - សងា្ក ត់ ។
ការ លើក ឡើង របស់ អ្ន កនាំពាកយ គណបកស សង្គ ះ ជាតិ គឺស ប ពល ដល អនុប ធាន រាជ បណ� ិតយ សភា កម្ព ុជា �ក បណ� ិត សុខ ទូច បាន យល់ថា មន្តី� តាម ឃុំ- សងា្កត់មានចំណះ ដឹង ទាប ដល មិន អាច អភិវឌឍ � តាម ជនបទ �យ ខ្ល ួន ឯង បាន ទ ហើយ ចាំបាច់ ត ូវ ត មាន ក សួង អភិ វឌឍន៍ជនបទ ទើប អាច ធ្វ ើ ផ្ល ូវ ធ្វ ើ ប ឡាយ ម ឬ អភិវឌឍ ន៍ ពី ឃុំ មួយ � ឃុំ មួយទៀត បាន ។ ការ លើក ឡើង នះ ជា ការ ឆ្ល ើយ តប � នឹង គណ បកសប ឆាំង ដល មាន គម ង ចង់ លុប �ល ក សួង អភិវឌឍន៍ជនបទ � ពល គណ បកស នះ ឈ្ន ះ �� ត ដឹកនាំ រាជរដា� ភិបាល ។
លខ 9104 ថ្ង ពុធ ទី 31 ខ ឧសភា ឆា� ំ ំ 2017
�ក យឹម សុវណ្ណ
�ក បណ� ិត សុខ ទូច បានលើក ឡើង ក្ន ុង វទិកា តុមូល មួយ ស្ដ ី ពី �លន�បាយ របស់ គណ បកស សម ប់ ការ �ះ �� ត ជ ើស រីស ក ុម ប ឹកសោ ឃុំ - សងា្ក ត់ ឆា� ំ ២០១៧ � រាជ បណ� ិតយ សភា កម្ព ុជា កាល ពល ថ្ម ី ៗ នះ ថា �ល ន� បាយ ទមា� ក់ ថវិកា៥០ មុឺន ដុលា� រ អា ម រិ ក របស់ គណ បកស សង្គ ះ ជាតិ� តាម ឃុំ - សងា្ក ត់ នីមួយៗ គ ន់ត ជា ទ ឹស្ដ ី ប៉ុ�្ណ ះ ។
�ក កឹ ម សុខា ប ធាន គណបកស សង្គ ះ ជាតិ បាន ប កាសប ប់ ពលរដ្ឋ � អំឡុង ពល ហ �ស នា�ល ន� បាយ គ ណបកស តាម ឃុំ - សងា្ក ត់ ថា គណ បកស ប ឆាំង មាន គម ង លុប ក សួង អភិ វឌឍន ៍ ជន បទ�ល � ពល ជាប់ �� ត ដើមបី បង្វ រ ថវិកា ទាំង �ះ យក � ឲយ មន្ត ី តាម ឃុំ - សងា្ក ត់ អភិវឌឍ ឃុំ - សងា្ក ត់ �យ ខ្ល ួនឯង �យ មិន ចាំ បាច់ មាន មន្ត ី� ថា� ក់ ជាតិ ដើមបី � អភិវឌឍ � តាម មូលដា� ន�ះ ទ ។
ផ្ទ ុយ ពី ការ អះអាង របស់ �ក កឹ ម សុខា មន្ត ីជាន់ខ្ព ស់ គណបកស ប ជាជន កម្ព ុ ជា បាន ពនយល ់ ពី ការ ផ្ត ល់ ថវិកា ឲយ បណា្ដ ឃុំ-សងា្ក ត់ថា �យ សា រ គណបកស ប ជាជ ន កម្ព ុ ជាជា គណ បក សកាន់អំណាច ថវិកា ហិរញ្ញ បបទាន ដល់ ឃុំ -សងា្ក ត់ ត ូវ បាន គិតគូ រយា៉ង ម៉ត់ចត់ មិនមន ចះ ត ថា ៗ ឲយ ត បាន ៗ �ះ ទ ។
មន្ត ី ដដលបន្ត ថា ការ ចាយវាយ ថវិកា របស់ បកស កាន់ អំណាច ឬ រាជរដា� ភិបាល �ះ ផ្អ ក លើ ចបោប់ ស្ត ី ពី ការ គ ប់ គ ង ហិរញ្ញ វត្ថ ុ សាធារណៈ ផ្អ ក លើ ន� បាយវិមជឈការ និង វិ សហ មជ ឈ
ទំព័រ 3
ការ ។ ជាង នះទៀត ផ្អ ក លើ ឋានានុក ម ន ការ គ ប់គ ង ថវិការដ្ឋ សមត្ថ ភាព លទ្ធ ភាព ន ការ ប ើប ស់ ថវិកា ។
�ក សុខ ឥ សាន អ្ន ក នាំពាកយ គណបកស ប ជា ជន កម្ព ុ ជាថ្ល ងថា ការ ងារ របស់ រាជរដា� ភិបាល កម្ព ុជា ឬគណ បកស ប ជា ជន កម្ព ុ ជា យក តាម លំនាំ ន ការ ធ្វ ើ សង្គ ម ដលមាន កងកាំ ភ្ល ើង ធំ កង កាំភ្ល ើងយន្ត និង កង កាំ ភ្ល ើង ដ ដល រួមដគា� តាម តួនាទី របស់ ខ្ល ួន វាយ សម ុកចូល សមរ ភូមិ ។
�ក ពនយល់ ថា « ផ្អ ក លើ �ល ការ ណ៍ នះ រាជរដា� ភិបាលបាន សា� បនា ហ ដា� រចនាសម្ព ័ន្ធ �យ ប ើប ស់ អស់ ថវិកា ប មាណ ១ . ៨០០ លាន ដុលា� អា ម រិ ក សម ប់ ជា ប � ជ ន៍ ដល់ ភូមិ ឃុំ ក្ន ុង ឆា� ំ ២០១៧ នះ ។ តាម រយៈ ម ន្ទ ីរ ជុំវិញ ខត្ត -រាជធានី រាជរដា� ភិបាល បាន ប ើ ប ស់ ថវិកា ប មាណ១៨០លាន ដុលា� អា ម រិ ក ។ ថវិកា រាជធានី-ខត្ត ត ូវ ចំណាយ អស់ ប មាណ ១៥០ លាន ដុលា� រអា ម រិ ក ។ ចំ�ះ ថវិកា ឃុំ-សងា្ក ត់ ត ូវ បាន ផ្ត ល់ ចំនួន១៥ភាគរយន ចំណូល ចរន្ត ប ចាំឆា� ំ �យ បង្ក ើន ប មាណ២ , ៨ភាគរយ ថម ទៀត ក្ន ុង មួយ ឆា� ំ ៗ » ។
�ក សុខ ឥសាន
ការ កំណត់ ថវិកា បប វិទយោសាស្ត នះ នឹង នាំ ដល់ ការ គ ប់គ ង ប កប�យ ប សិទ្ធ ភាព និង មាន គុណ ភាព ធានា ដល់ ការ កសាង និង អភិ វ ឌឍន៍ ឃុំ សងា្ក ត់ ប កប�យ ចីរ ភាព និង មាន និរន្ត រ ភាព ។ ការ វិនិ�គ របស់ រាជរដា� ភិបាល គណ បកស ប ជាជន កម្ព ុជា មាន ទំហំ ធំ និង ច ើន ជាង គម ង របស់ គណ បកស ដទ ទៀត ៕ ស . សុខុម + អា៊ង ប៊ុនរិទ្ធ
( តមកពីលខមុន )
( �មានត )