•OSB’li bireylerde basmakalıp davranışlar olarak adlandırdığımız;
-Tekrarlayıcı hareketler
-Rutinlere sıkı bağlılık
-Sınırlı ilgi alanı
-Duyusal uyaranlara aşırı düşkünlük gibi davranış özellikleri görülmektedir.
•OSB’li bireyler duyusal olarak uyaranlara (belli ses,doku ya da koku gibi) karşı aşırı tepkili yada tepkisiz kalma özelliğine sahiptirler. Örneğin;nesneleri aşırı koklama, dokunma, ışıklarla dönen nesnelerle büyülenme gibi.
•Okuma yazma,okuduğunu anlama,matematik gibi akademik beceri gerektiren alanlarda oldukça sınırlı düzeydedirler.
•OSB’li bireylerde gözlenen sosyal beceri yetersizliklerinin başında eğitim ortamlarında akranları ile işbirliği, yönergelere uyma, etkinliklere katılma, selamlaşma, kendini tanıtma, suçlanma veya alay edilme ile baş etme,yardım isteme gibi becerileri gelmektedir.
•En sık gözlenen problem davranış türleri arasında çevresindeki kişilere yönelik fiziksel ve sözel öfke davranışları gelmektedir.
•OSB’li bireyler dil öncesi iletişim gelişiminde iletişim işlevine uygun jest kullanımında yoğun olarak güçlük yaşamaktadırlar.
•Sesler OSB olan bireylerde dil öncesi iletişim döneminde üretiminde sınırlılıklar gözlenen diğer bir alandır.
•OSB ‘li bireyler alıcı dil becerilerine oranla ifade edici dil becerilerinde daha yoğun güçlük yaşamaktadırlar.
•OSB olan çocuklarda sınırlılık gözlenen sosyal iletişim becerilerinin başında,taklit,oyun,ortak dikkat becerileri gelmektedir.
•OSB’li bireyler, ebeveynleri ile olan etkileşimlerinde düşük düzeyde sosyal iletişim davranışları sergilemektedir.
•OSB’li çocukların en büyük sorunu kullanım alanında yaşadıkları,dili daha ziyade talep etme boyutunda kullandıkları ve sosyal etkileşim amacına yönelimin sınırlı olduğu belirtilmektedir.
•Özel gereksinimli çocuklar katagorisinde,yükek düzeyde problem davranış gösteren grubun OSB’li çocuklar olduğu belirtilmektedir.
•OSB’li bireylerde motor becerilerde de sınırlılıklar vardır.
Ozan GÜMÜŞBAŞ
Kdz.Ereğli RAM Özel Eğitim Öğretmeni
13