Katalogi wystaw Malarstwo polskie XIX i XX w. | Page 25

Obraz przedstawia wąską uliczkę z dominującą bryłą kościo ła po prawej stronie i fasadami kamienic po lewej . W głę bi widoczne są dalsze zabudowania oraz sylwetka ludzka , prawdopodobnie zakonnicy w ciemnym habicie i białym welonie . Kościół kamienny , zbudowany jest na planie cen tralnym , prawdopodobnie ośmiokąta , z wieżą . Po bokach znajdują się filary oporowe . Front absydy dekoruje wąskie , podłużne okno zamknięte półkoliście . U dołu , w przyziemiu , na osi znajdują się uchylone drzwi prowadzące do wnętrza . Bryła kościoła łączy ze sobą elementy późnego stylu romań skiego z wczesnymi zalążkami gotyku . To gotyk surowy , w typie pierwszej przebudowy Saint Denis za czasów opata Surgera . Styl ten jest cechą charakterystyczną starych , nie wielkich bretońskich miasteczek .
Bretania urzekła ściągających do Paryża od końca XIX w . z różnych stron świata artystów , również polskich malarzy , szukających inspiracji w malowniczych zakątkach Francji . Kraina położona na półwyspie północno-zachodnim , na wybrzeżach Oceanu Atlantyckiego i cieśniny La Manche zachwyciła atmosferą podparyskiej wsi ze śródziemnomor skim klimatem zatopionego w słońcu Południa .
Z Bretanią wiążą się losy Szkoły Pont-Aven , grupy malarzy – symbolistów , skupionych wokół Gauguina , który w latach 80 . XIX w . opracował koncepcję syntetyzmu i cloisonizmu . Znalazła ona wymierny oddźwięk w twórczości wielu pol skich artystów , w tym środowiska École de Paris , którzy urodę francuskiego krajobrazu pokazywali przez pryzmat malarskich indywidualności .
Pejzaże Muter są szczelnie wypełnione formą , ale ani ze stra chu przed pustką , ani tym bardziej z potrzeby dekoracyjności . Odbiorca odnosi dominujące wrażenie jednoczesności dzia łania wszystkich elementów obrazu , ale to nie kubistyczność form determinuje ich charakter . Wszystko dane jest w jednej chwili . Dane mocno , zdecydowanie , kategorycznie , jak by natura i natura malarza walczyły o palmę pierwszeństwa .
Ciekawe są ujęcia perspektywiczne . Całość kompozycji jest często nieco rozedrgana poprzez brak wyraźnej konstruk cji architektury , budowanej samą plamą , nakładaną impa stami i rozbielaną . Uchwycona jest żywiołowość i dynamika , a nawet pewien rodzaj egzotyki .
25