Katalogi wystaw Katalog prywatnej kolekcji dzieł sztuki

ANALIZA T WÓRCZOŚCI Wczesne prace twórcy związane są ze stylem zbuntowanych przyjaciół, studentów krakowskiej ASP – dziełami Kantora, Sterna, Jaremy, Brzozowskiego. Prace artysty zostały utrzymane w duchu nadrealistycznym , są niezw ykle lir yczne i malownicze. Surrealizm stał się najważniejszym prądem dla Tchórzewskiego. W dziełach z końca lat 40. i początku 50., pojawiają się oniryczne postaci kobiet, zwierzęta (Ptaki, 1948, Świąteczne popołudnie świerszcza nad miastem, ok. 1948). W 1948 roku młody plastyk miał zaszczyt wystawiać swoje prace na słynnej I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie. Pokazał tam m. in. liryczne Konstrukcję minuty, Odpoczynek światła i Komunikat wojenny oraz 30 gwaszy i rysunków. Od 1949 roku jedynym obowiązującym stylem w PRL–u był socrealizm. Twórca zmuszony był wykonywać na zlecenia realizacje jak scenografie w Teatrze Groteska, wystawy sklepowe, okazjonalnie publikował swoje ilustracje w „Tygodniku Powszechnym”. W zaciszu własnej pracowni realizował Pejzaże fantastyczne, oniryczne kompozycje. W tym okresie pojawiły się w jego dziełach pierwsze organiczne, poszarpane formy tak często ukazywane w dziełach późniejszych twórcy. Obrazy Akrobacje (1954), Byk (z tego samego roku) to już kompozycje surrealne. Fantastyczne postaci ukazane zostały na coraz mroczniejszym, niepokojącym tle. Po odwilży twórca dalej eksplorował wyznaczone przez siebie kierunki. Twórca kładł farbę szerokim pędzlem, szpachlą, interesowała go maniera taszystowska. Prace Tchórzewskiego z tego okresu cechuje ciągłe balansowanie na granicy abstrakcji i figuracji. Stosował również silne kontrasty kolorystyczne. W latach 60. Wielkie wrażenie na artyście wywarły dzieła włoskiego Cinquecenta . Tchórzewskiego inspirował mistycyzm światła Tycjana, kontrasty na płótnach Tintoretta. Około 1960 roku Tchórzewski ukształtował swój styl, który obecny był w dziełach artysty do jego śmierci. Plastyka fascynowały żywiołu, ogień, woda, prąd, do których często się odwoływał. Tadeusz Różewicz pisał o malarzu – „Tchórzewski – podpalacz, twórca […] ognia”. Materia malarska plastyka była dynamiczna, chętnie stosował impasty, eksperymentował z farbami. Niektóre z dzieł zdawały się odnosić do figuracji, inne pozostawały całkowicie abstrakcyjne. Pod koniec lat 60. powstały niemal monochromatyczne dzieła jak Tantal (1969), Walka z motylem (1968), artysta wielokrotnie nawiązywał również do wątków biblijnych. W latach 80. Tchórzewski stanowczo opowiedział się po stronie politycznej opozycji. Jego dzieła z tego okresu cechuje mistycyzm, odniesienia do religii (m. in. Ukrzyżowanie 1981 r.). W okresie tym twórca namalował również monumentalny poliptyk Golgota, ukazujący ognisty pejzaż. Już w III RP malarz wystawiał prace bardziej aluzyjne, odnoszące się do ówczesnej polityki. Wciąż jednak jego dzieła pozostawały oniryczne, niepokojące i poetyckie. 41

Katalogi wystaw Katalog prywatnej kolekcji dzieł sztuki | Página 41