› y˜!¢„ þ“ þyîû vþzþ™îû”¤ y! vþüöìëû íyöì „ þÐó xÄy ¢!„ þí( Asquith) îœö윘 ò ~£ z ‹‡ ˜Ä“ þ › ² Ì „ þyŸÄ x“ þÄy ‰ þyöìîûîû ‡ Ýþ˜y xy › yöì” îû ¢ y! îÅ „ þ £ z!“ þ £ y ¢ öì „ þ „ þœ! Bþ“ þ „ þöìîûöìŠéÐó ~ vþvþz £ z˜ › rÝþyöì † y( Edurn Montagu, Secretary of State for India) ~„ þÝþy x˜ %¢ õþy˜ „ þ!›! Ýþ ÷“ þ! îû „ þîûö윘Р„ þó › y ¢ þ™îû „ þ!›! Ýþîû! îûöìþ™yöìÝÅþ vþyëûyöìîûîû „ þyöì ‹ îû! ˜ì¨y „ þîûy £ œÐ îœy £ œ – òö ‹ ˜yöìîûœ vþyëûyîû! ˜öì ‹ îû „ þ“ ÅþöìîÄîû = îû & c vþzþ™œ! ¸þ „ þîûöì“ þ þ™yöìîû˜! ˜Ð ~ îû šþöìœ › y˜ % öì ¡ ìîû › öì˜! îÊöìÝþ˜ ¢ Á™öì „ Åþ ¦ þëûBþîû! îöìm ¡ ì ÷“ þ! îû £ öìëûöìŠéÐó vþyëûyîû £ z ‚ œÄyöì [ þ! šþöìîû ö † ö윘Рö ¢… yöì˜ vþyëûyîûöì „ þ îîû’ „ þöìîû ö˜îyîû ‹ ˜Ä vþzþ™! ˜öìîŸîy”# x! šþ ¢ yöìîûîû x ¦ þyî! Šéœ ˜yГ¤ þyîûy vþyëûyöìîûîû ‹ ˜Ä Šéy! î ¹ Ÿ £ y ‹ yîû þ™yvþzöìuþîû“ þ £! îœ † àþ˜ „ þîûö윘Рö ¢£ z ¢› ëû ~ Ýþy „ þ › Ýþy „ þy! Šéœ ˜yÐ vþyëûyîû £ öìëû ö † ö윘 £ z ‚ œÄyöì [ þîû ‹ y“ þ # ëû ˜yëû „ þÐ
ö ¢ ˜yîû îûy ‹ ˜ #!“ þ „ þîû’
ö ‹ ˜yöìîûœ †÷ ì † öìëûîû „ þyöì ‹ îû ‹ ˜Ä“ þ” öìhsþîû! ˜öì” ÅŸ ö” çëûy £ öìëûöìŠéÐ ¦ þëûBþîû! î ¡ ìëû £ œ Ÿy ¢„ þ ö ×’# îû ö˜“ þyîûy – ö ‹ ˜yöìîûœ †÷ ì † öìëûîû þ™yöìŸ ~ öì ¢”¤ y! vþüöìëûöìŠéÐ › sþf # îûy ~ öì „ þîû þ™îû ~„ þ ö ‹ ˜yöìîûœ †÷ ì † öì „ þ ¢› íÅ „ þ „ þöìîû! îî,!“ þ!” öìFŠé˜Ð xîû &’ ö ‹ Ýþ! œ îœö윘 – ò „ þyÙ # îû ë % kþ „ þyœ # ˜ þ™! îû! ßþi!“ þîû › öì • Ä!” öìëû ëyöìFŠéÐ ö ¢ ˜y x! šþ ¢ yîûöì” îû ßþ º y •# ˜ ¦ þyöìî!¢ kþyhsþ ö˜çëûyîû x!•„ þyîû!” öì“ þ £ öìîÐó ö ¦ þBþy £ zëûy ˜y £ zv % þ ö ‹ Ýþ! œöì „ þ ¢› íŘ „ þöìîû îœö윘 – ò „ þyÙ # öìîû ö˜y ‚ îûy ë % kþ ‰ þœöìŠéÐó ˜y £ zv % þîû † œyëû öŸy˜y ö † œ ö ‹ ˜yöìîûœ îûyçëûyöì“ þîû „ þZþßþ º îûÐ îûy ‹ ˜yí!¢‚ ‹ y˜yö윘 – òö ¢ ˜y x! šþ ¢ yîûîûy öë ¦ þyöìî ˜“% þ˜ ˜“% þ˜ ö „ þ vþzqyî˜ „ þöìîû „ þyÙ # öìîûîû þ™! îû! ßþi!“ þöì „ þ ¢ y › yœ!” öìFŠé“ þyöì“ þ!„ þŠ % é!” öì˜îû › öì • Ä £ z „ þyÙ # îû ¢›¢ Äyîû ßþiyëû # ¢› y • yöì˜îû þ™í …%¤ öì ‹ þ™yöìîÐó ö ‹ ˜yöìîûœ †÷ ì †! ˜öì ‹ îû „ þyöì ‹ îû ¢ yšþy £ z!” öì“ þ ¢ y ‚ îy!”„ þ ¢ öìÁ ¿ œ˜ „ þîûö윘Рë!” ç“ þyîû! îîû & öìkþ“ þ” hsþ ~… ˜ç öŸ ¡ ì £ ëû! ˜Ð ßþ º y •# ˜“ þy vþz _ îû ¦ þyîû“ þîöì ¡ ìÅîû £ z!“ þ £ yöì ¢ ö ¢ ˜yîy!£ ˜ # îû ~› ˜ x ² Ì“ þÄy! Ÿ“ þ xy ‰ þîû’ xyîû ~„ þÝþyç ö˜ £ zÐ xî ¢ îû ² Ìy ® „ þöìëû „ þ ‹ ˜ ö ¢ ˜y x! šþ ¢ yîû – îy!£ ˜ # îû ~£ z òx“ þÄy ‰ þyîû # îû ›“ þ xy ‰ þîû’ ó ö” öì … xy“ þ! Bþ“ þÐ ~„ þÝþy öþ™Ÿy” yîû ö ¢ ˜yîy!£ ˜ # îû „ þyŠé öíöì „ þ ~› ˜ îÄî £ yîû xyŸy „ þîûy ëyëû ˜yÐ xî ¢ îû ² Ìy ® öœšþöìÝþ˜yrÝþ ö ‹ ˜yöìîûœ ~£ z ‰ þ.~¢. þ™y˜y †– †÷ ì † öìëûîû „ þyöì ‹ îû! ˜¨y „ þöìîû îœö윘 – ò ~ Ýþy öîxy £ z! ˜ ç x › y˜! î „ þóÐ!¦ þöìëû“ þ˜yöì › îû ˜yþ™y › „ þ˜Äy – xyîû ¦ þyîû“ þîöì ¡ ìÅ šþyîû &„ þ xy £ öì ›” vþyîûöì „ þ!‹ öìþ™ öî ¤ öì • îûy … yîû ›“ þ ‡ Ýþ˜y öŸ ¡ ì ö £ y „ þÐ ö ¢ ˜y îy!£ ˜ # îû „ þ” ëÅ xy ‰ þîû’ îõþ ö £ y „ þÐ!„ þlsþ vþz @ ùÌ ‹ y“ þ # ëû“ þyîy”# îûy ‹÷ ì˜!“ þ „ þ ö˜“ þyöì” îû „ þZþßþ º îû › öì˜îû ¢› hßþ ¢% ßþi“ þyöì „ þ •¹‚¢ „ þöìîû!” öìFŠÐ
~„ þ ‹ ˜ ˜y †! îû „ þöì „ þ ö ¢ ˜y!‹ öìþ™ î ¤ y • yîû ‡ Ýþ˜y xy › yöì” îû ö” öìŸîû ¢ Ÿßþf îy!£ ˜ # îû ¢ öìD! ˜îÅy!‰ þ“ þ ¢ îû „ þyîû ~ î ‚ ¢› yöì ‹ îû ¢ öìD“ þyîû ¢ Á™ „ Åþ! ˜öìëû xöì˜ „ þ = öìœy ² ÌÙÀ“% þöìœ!” öìëûöìŠéÐ xy › yöì” îû ö” öìŸ ¢ y ›! îû „ þ! ŸÇþy îy • Ä“ þy ›) œ „ þ ˜ëûÐ ö ¢ ˜yîy!£ ˜ # öì „ þ! ˜îÅy!‰ þ“ þ ¢ îû „ þyöìîûîû x •# öì˜ ~ î ‚ îûy ‹ ˜ #!“ þ ›%_« ² Ì!“ þÛþy˜!£¢ yöìî îûy … y £ öìëûöìŠéÐ 1971 ¢ yöìœîû ë % kþ ‹ öìëûîû þ™îû ‹ ˜ ¢› öìÇþ ö ¢¦ þyöìî ö ¢ ˜y îy!£ ˜ # öì „ þ î # öìîûy!‰ þ“ þ ¢ Á ¿ y˜ ‹ y˜yöì˜y £ ëû! ˜Ð xî ¢ îû ² Ìy ® ö ‹ ˜yöìîûœîûy ¢ y • yîû’“ þ îûy ‹ ˜ #!“ þöì“ þ x ‚ Ÿ @ ùÌ £’ „ þîûöì“ þ˜ ˜yÐ þ™,! íî # öì“ þ xöì˜ „ þ †’“ þy! sþf „ þ ö” Ÿ xyöìŠéÐ!„ þlsþ ¦ þyîû“ þî ¡ Å ì ~› ˜ ~„ þÝþy ö” Ÿ ëyöì „ þ! ˜öì ‹ îû ö” öìŸîû › öì • Ä! îöìoy £”› öì˜ þ™yœÝþy xye «› öì’ öëöì“ þ £ öìëûöìŠéÐ xîû &’ ö ‹ Ýþ! œ ëyöì „ þ ›•% îû ¦ þyöì ¡ ìÄ „ þÝ % þ ¢‚ Kþy!” öìëûöìŠé˜ òë % kþ „ þyœ # ˜ þ™! îû! ßþi!“ þóÐ ¦ þyîû“ þîöì ¡ ìÅîû Ÿy ¢„ þöì” îû ¢›¢ Äy £ öìFŠé ~„ þ!” öì „ þ ö” öìŸîû x! ßþiîû“ þyöì „ þ”› ˜ „ þîûyîû ‹ ˜Ä îyîûîyîû ö ¢ ˜yîy!£ ˜ # öì „ þ îÄî £ yîû „ þîûy x˜Ä!” öì „ þ ¢ Ÿßþf îy!£ ˜ # îû îûy ‹ ˜ #!“ þ „ þîûöì’ îû öGþ y ¤ „ þöì „ þ xy † œyöì˜yÐ ~„ þöìþ™öìŸ ¦ þyöìî ˜y ö” öì … îîû ‚ îœy ëyëû ¢ Ÿßþf îy!£ ˜ # ç îûy ‹÷ ì˜!“ þ „ þ ö˜“ þyîûy“¤ þyöì” îû „ þyöì ‹ îû ¢#› yöì „ þ ~ þ™ëÅhsþ” Çþ“ þyîû ¢ öìD îûÇþy „ þöìîûöìŠéÐ
!„ þlsþ › öì˜ £ öìFŠé xîßþiyöì˜îû þ™! îûî“ Åþ˜ £ öìFŠéÐ îûy ‹÷ ì˜!“ þ „ þ” œ = öìœy xî ¢ îû ² Ìy ® ö ‹ ˜yöìîûœöì” îû” öìœ öëy †!” öì“ þ îœöìŠé˜Ð! ˜îÅy ‰ þöì˜ ² Ìyí # Å „ þöìîû › sþf # £ îyîû öœy ¦ þ ö”… yöìFŠé˜Ð î“ Åþ › y˜ Ÿy ¢„ þ” œ ç ¢ Ÿßþf îy!£ ˜ # ö” öìŸîû › öì • Ä ç ¢#› y˜yîû çþ™yöìîû xÄy „ þŸ˜ = öìœy „ þöìîû ~ î ‚“ þyîû î # îû † yíy ÷“ þ! îû „ þöìîû vþz @ ùÌ ‹ y“ þ # ëû“ þyîyöì” îû! î „, þ“ þ ² Ì ‰ þyîû „ þöìîû ö” öìŸîû ¢‚£!“ þöì „ þ! îþ™ §¬ „ þîûöìŠéÐ £ z!“ þ › öì • Ä xöì˜ „ þ „ þ › Åîû“ þ ö ‹ ˜yöìîûœöì” îû † œyëû îûy ‹÷ ì˜!“ þ „ þ þ™y! ÝÅþ œy £ zöì˜îû „ þíyç öŸy˜y ëyöìFŠéÐ ~ îû ‹ ˜Ä ˜y!„ þ îy!£ ˜ # îû ¢ y › y!‹„ þ › y˜Ä“ þy ~ î ‚ @ ùÌ £’ öëy † Ä“ þy îyvþüöìŠéÐ xy › îûy ö … ëûyœ „ þ! îû! ˜ –! îöìŸ ¡ ì ¢ Á ¿ yöì˜îû ‹ yëû † y ~ î ‚ xy!• þ™“ þÄîyöì” îû › öì • Ä ~„ þÝþy! îöìîûy • y ¦ þy ¢ xyöìŠé ëy ¢ Ÿßþf!£‚¢ y!” öìëû þ™ îû)’ „ þîûy ëyöìî ˜yÐ ö ‹ ˜yöìîûœ vþyëûyîû ~ î ‚ ö ‹ ˜yöìîûœ îûyçëûyöì“ þîû vþzöìjŸÄ ~„ þ ˜ëû –”% ‹ öì˜îû vþzöìjŸÄöì „ þ ~„ þ „ þöìîû ö”… öìœ ¦% þœ £ öìîÐ
!„ þlsþ Armed Forces Special Powers Actô ~ îû ö ‹ yöìîû – öë ¦ þyöìî ¦ þyîûöì“ þîû! î!¦ þ §¬ xMþéœ ö ¢ ˜yîû x •# öì˜ ßþiyëû #¦ þyöìî x!•„, þ“ þ vþzþ™! ˜öìîöìŸîû ›“ þ îûy … y £ öìëûöìŠé –“ þ … ˜ ö „ þyíyëû ö똔%£ z ö ‹ ˜yöìîûöìœîû › öì • Ä xy ‰ þîû’ ç ¦ þyî˜yîû † àþ˜ †“ þ ÷ î! ŸöìÜTÄîû!› œ …%¤ öì ‹ þ™yçëûy ëyëûÐ ~! î ¡ ìöìëû xîŸÄ ¦ þyîû“ þ £ z ‹ îûyöìëûöìœîû „ þyŠé öíöì „ þ xöì˜ „ þ!„ þŠ % é! Ÿ … öì“ þ þ™yöìîûÐ x!•„, þ“ þ þ™ÄyöìœÞÝþy £ z˜ „ þöìœy! ˜îû! îöìoy £# öì” îû”› ˜ „ þöìîû!„ þ ¦ þyöìî! î! FŠé §¬ „ þîûy ëyëû“ þyîû þ™kþ!“ þ! Ÿ … öì“ þ þ™yöìîûÐ îûy ‹÷ ì˜!“ þ „ þ ö˜“ þyîûy!„ þ ö ¦ þöìî ö” öì … öìŠé ›!’ þ™ îû % – „ þyÙ # îû ~ î ‚ ˜y † yœÄyöì [ þîû ‹ ˜ † öì’ îû ¢ öìD!„ þ • îûöì˜îû ¢ Á™ „ Åþ £ öìîÚ ~„ þ ‹ ˜ ˜y †! îû „ þ Ö •%› ye xyŸy „ þîûöì“ þ þ™yöìîû öë ‹ y!“ þ!£ öì ¢ öìî xy › îûy ~… ˜ç … yöì” îû!„ þ˜yîûyëû ~ öì ¢”¤ yvþüy £ z! ˜Ð!„ þlsþ xy › yöì” îû òö ‹ ˜yöìîûœ vþyëûyîû ›%£)“ Åþó!„ þ ö ‹ ˜yöìîûœ xyëû % î … y˜ ›%£) öì“ Åþîû x @ ùÌ”)“ þ îöìœ £ z ² Ì › y!’“ þ £ öìîÚ ö „ þ £ öìî xy › yöì” îû xy” ŸÅÚ £ zëûy!£ ëûy … y˜ ˜y!‹ ëûyvþzœ £„ þÚ
S ›) œ öœ … yîû xyÇþ! îû „ þ x˜ % îy” ˜ëûÐ î _« îÄ ›) œ †“ þ öîûöì …£ z –! î˜Äyöì ¢ îû þ™! îûî“ Åþ˜ „ þîûy £ öìëûöìŠéÐ ò ¢ yî ö £! vþ ‚ ó x˜ % îy” öì „ þîûÐ î“ Åþ › y˜! î˜Äy ¢ ç x˜ % îy” ƒ ² Ì’ î îöì¨Äyþ™y • ÄyëûV
16 „ þyœ •¹! ˜ ö ¢ öì ² WzÁ º îû 2017 ~„ þ! î ‚ Ÿ î ¡ ìÅ“, þ“ þ # ëûô ‰ þ“% þíÅ ¢‚… Äy