KEMAN E??T?M?NDE ÇOK SESL? ARANJE TEKN?KLER?N?N KULLANIMI
Alper Tunga Özcan*
Keman e?itiminde kullan?lan etüdler ve teknik çal??malar, farkl? tekniklerin ö?renilmesi ve geli?tirilmesi amac? ile çal???lan, ayn? zamanda kal?c? bir entonasyon kazan?m?n? hedefleyen önemli çal??malard?r. Ö?renci, bu çal??malar? e?liksiz çal??mak zorundad?r ve olu?turdu?u sesleri, yapt??? hareketleri sürekli dü?ünerek en do?ru sonuca ula?mak çabas? içinde olmal?d?r. Ayr?ca, sa? ve sol el tekniklerinin fiziksel zorluklar?yla da mücadele edecektir. Keman e?itiminin ba?lang?c?nda ö?renilmeye ba?lanan etüd ve teknik çal??malar, ö?renciye sa? ve sol el tekniklerini do?ru biçimde vererek, kal?c? bir tekni?in olu?mas?n? hedefler. Çal??malar?n amac?, ö?renciyi, çalaca?? e?likli eserlere haz?rlamakt?r. Ayr?ca müzi?i alg?lama ve cümle yap?s?n? do?ru ifade edebilme becerilerini de geli?tirmelidir. Tonal yap?, tonun dereceleri, derecelerin müzi?in içindeki önemi, ton de?i?imi ve kurallar? bilinmeden müziksel anlat?m? gerçekle?tirmek mümkün olmayacakt?r. Müzi?in olu?um kurallar?n?n ö?renilebilmesi için yap?lar? gere?i solo çal???lan etüdler ve teknik çal??malar, tek ses üzerinde ses do?rulu?unu hedef alarak tonal duyum ve armonik alg?lama ile ilgili etkili bir geli?im sa?layamamaktad?r. Ö?renci, oda müzi?i formlar?n? çalaca?? teknik düzeye geldi?inde ise müzikal ifade kavram?n? olu?turan tüm alt bile?enleri bilmek zorundad?r. Teknik becerilerin müzikal ifade ile uyumu, yorumlar?n be?eni düzeyini belirler. Piyano e?likli çal??malar?n (çoksesli aranje teknikleri) önemi ile ilgili ara?t?rmalar yap?lm??t?r. Çal??malar konuya do?ru yakla?makla birlikte, sadece entonasyon ile ilgili geli?meyi hedef alm?? ve testlerle de geli?imi saptam??t?r. Ancak, keman e?itiminde entonasyon kavram? tek ba??na yetkinlik sa?layamaz. Entonasyonun önemi ile e?zamanl? tonal duyumun geli?imi ve müzikal ifadenin kazan?lmas?na yönelik çal??malar yer almal?d?r. Keman e?itiminin seslendirme/yorum yetkinli?i sa?lamak amac? içinde, amaca hangi donan?mda haz?rl?k yap?ld??? en önemli sorundur. Sesi tek ba??na do?ru alg?layabilmek ve çalabilmek öncelikli hedefler olmas?na ra?men, bu alanda, izlenebilecek çal??malar ve yöntemlerle ilgili ciddi eksiklikler vard?r. Keman e?itiminde gerekli sa? el sol el tekniklerinin kazan?lmas? ve entonasyon çal??malar?n?n ö?renilmesi temel al?narak yap?lan geleneksel keman e?itiminde kullan?lan klasik yöntemler bile?kesi, evrim geçirmeden geçerlili?ini korumaktad?r. Ça??m?z?n de?i?en ve h?zlanan “bilgiye h?z H ?Z\?Xx?'H[?^q,qg?,H?[X[?q'?][Z[?HH ^X\?[?X?[\? ?H]?[H ??p??[1,[?X?[\??q'?][H?\?[XZ?\?,[?H ?,\?H[H?[[?[????[\?\?1,Z??\??? 0??p??\?\?[?H0??0???0? ?[?[\?Z? ?Z?]?^X?]YY[??^?[?,[X?[\???[X[?q'?][Z[?H0?[[H?[?,[? ??p?? X[?H ?Z?H? q'?H0?1g????0?1'???Kq'?][Y[??Z?[?[?[XX?,[? ?\?[?\?YK?[?[H?X\?,H]]Z?1,\???H]]Z?[Xp???'?[ \?[?HYY?[?[?[?0?[[Hq'?][H??\?H\?H ?[ ^][H Hp? ?Z?[[?,[[XH??\?Y \???[ ^][]H?[qg?\?Y[?[? Z?[?Z \?,H\?Hqg?Z?H0??[1,qg?X[\?1,\???[[?Z??[q'?][H[?^q,qg?,Hp??\?\?[?H ?,\?H[H ?\?[[? ?H0??'?[??Y[?\??[q'?H ?]?^YYH Y[?H?\?[XZ?YY?[Y\?H?X?K0??H?[B?,0??S?S?U?S0?????S?, ?V?,?S? HSSUV? ? L??NB??