36 | 37
D E V L E T & P OLİTİK A
BİLGİ
YAŞAYAN ANIMSAMA KÜLTÜRÜ
20. Yüzyılda yaşanan savaş, diktatörlük, ideolojik
Birinci Dünya Savaşı’nın başlangıcının 100. yıl-
kaynaklı suçlar ve siyasi adaletsizliklerle yüz-
dönümüne ve Berlin Duvarı’nın yıkılışının 25.
leşme ve yaşanan zulmün kurbanlarını anmak
yıldönümüne denk gelen 2014 ve 2015 yılların-
Federal Almanya Cumhuriyeti’nin anımsama
daki anma etkinlikleri şükran duygusuyla yoğ-
kültüründe çok önemli bir rol oynuyor. Nasyo-
rulan iki önemli yıl oldu. Bu şükran yalnızca
nal Sosyalizm’in uyguladığı zulüm konusunda
1945 yılında sağladıkları özgürleşmeden ötürü
gelecek nesillerin de bilinçlenmesini sağlama
değil aynı zamanda 1990 yılında verdikleri ye-
anlayışına dayalı bu anma kültüründe dönemin
niden yapılanma ve birleşme fırsatından ötürü de
tanıklarının aktarımlarını korumak özellikle
Hitler karşıtı koalisyonu oluşturan Müttefikler’e
merkezi bir önem taşıyor. Nitekim Almanya’nın
yönelmişti. Ayrıca Holokost’tan sağ kurtulan
birçok yerinde, kurban konumuna itilmiş farklı
kurbanlar olarak dönemin suçlarına dair ta-
gruplara adanmış pek çok anıt ve anma merkezi
nıklıklarını aktaran ve İkinci Dünya Savaşı
de yaşayan anımsama kültürünün parçaları. Ör-
sonrasında demokratik yapıdaki bir Almanya’ya
neğin “Avrupa’nın Katledilen Yahudileri Anıtı”
el verenlere duyulan minnettarlık da bunun bir
başkent Berlin’in göbeğinde Holokost’un Yahudi
parçasıydı. 2015 yılında 50. yıldönümü kutla-
kurbanlarına adanmış ve büyük dikkat çeken bir
nan İsrail ve Almanya arasındaki diplomatik
düzenleme içeren çok özel bir anıt.
ilişkilerin başlaması da bu barışmacı tavrın
önemli simgelerinden biriydi.
INFO
Almanya‘nın ve Avrupa’nın birçok
kentinde yere döşenmiş parke taşlar,
o noktalarda Nazi rejimi tarafından
zulme uğrayan, yerinden edilen, kamplara sevk edilen ve öldürülen Musevi
vatandaşların yaşadığını veya çalıştığını
hatırlatıyor. 10’a 10 santimetre büyüklüğündeki beton taşların üst taraflarına
çakılan pirinç levhalarda, hatıraları
yaşatılmak istenen kurbanların isimleri
ve yaşadıkları dönemler yazılı oluyor.
→ stolpersteine.eu
Savaşı, direnişi ve dikta
rejimini hatırlamak
Ayrıca “Sovyet İşgal Bölgesi” (SBZ, 1945–1949)
ve Demokratik Almanya Cumhuriyeti (DAC;
1949–1990 arası varlığını sürdürdü) döneminde yaşanan komünist diktatörlüğe ilişkin anıların da Almanya’nın parçalanmışlığını ve
DAC rejimine tanık olmamış kuşaklar için canlı tutulması gerekiyor. Burada “DAC Dönemi
Devlet Güvenliği Belgeleri Sorumlusu”nun oynadığı rol bugün de önemini koruyor. Uçsuz
bucaksız bu belgelerin incelenmesi, sınıflandırılması ve ilgili kişilerin ve bilimcilerin erişimine açık tutulması uygulamaları devam edi-