Istanbul Alive Magazine April 2014 ISTANBUL ALIVE APRIL 2014 | Page 20

ISTANBUL DESIGN TASARIM İSTANBUL

HAT KALEMLERİ : Yazı
kalınlık larına göre, kargı
(bambu) veya tahtadan
yapılan ve ucu yazı yazmaya
elverişli olacak şekilde
yontulan ve kesilen temel
yazı aletleridir. Kullanılan
kamışlar Hindistan, Cava,
Irak'tan getirilir ve özel
yöntemle seıtleştirilir.
İnce yazılar için kullanılan
kalemlere "kamış kalem",
celi yazıların yazılabilmesi
için kullanılanlarına "kargı
kalem", daha büyük ve
kalın yazılar için kullanılan
ve ıhlamur veya gürgen
ağacından yapılanlara ise
tahta kalem denir.

RIHDAN : Mürekkebin
kuruması için üzerine
serpilen ve Manisa civarında
elde edilen kum benzeri
"Rıh" denilen malzemenin
içine konulduğu, tuzluğa
benzer kap.
18 • I S T A N B U L A L I V E

DİVİT: Beldeki kuşağa
yerleştirilerek taşınabilen
veya masa üzerine
konulabilen içine kalem,
makta, kalemtraş gibi yazı
malzemelerinin konulduğu
yassı kalemlik ve bunun
ucuna sabitlenmiş kapaklı
hokkası bulunan temel yazı
aracıdır. Boyları genellikle
25 cm civarında olup bakır,
gümüş ve pirinçten yapılırdı.
Özel yapılan diviterde,
ustanın imzası, yaptıran
kişinin ismi veya yazı ile ilgili
beyit de bulunur.

MÜHRE : Aharlanmamış
kağıtların üzerindeki
pürüzleri gidermek ve altın
ile yazılan yazıları parlatmak
için kullanılan malzemedir.

MAKAS: 20-30 cm
uzunluğunda ince kağıt
veya mukavva kesmek için
kullanılan birer zerafet
örneğidir. Ağızları özel
çelikten yapılmış olup üzeri
altın veya gümüş işidir.

KALEMTRAŞ: Kamışı
keserek yontarak keleme
dönüştürmek veya yazıdaki
yanlışları kazımak için
kullanılan, saplan sabit
bıçağa benzeyen yazı
malzemesidir. Kalem bıçağı
ve tashih bıçağı olmak üzere
iki türü vardır. Namlusu su
verilmiş sert çelikten yapılmış
olup, saplan namlunun
genellikle iki buçuk katı
uzunluğundadır.

MAKTA : Genişliği 2-3
cm, boyu 15-20 cm
olan ve kamış kalemlerin
ucunu düzgün bir şekilde
kesilmesine yarayan bir
yazı malzemesidir. Kalem
kesilecek tarafta, kalemin
hareket etmemesini sağlayan
ve "kalem yuvası" denilen
çıkıntı bir kısım vardır.

KUBUR : Mürekkep hokkası,
kalem borusunun üstüne
ve rıhdanın altına takılan
divitlere verilen isimdir.
Madeni olanların yanı
sıra sedef ile kaplanmış,
fildişinden oyularak yapılmış
veya lake tezhipli olanları da
vardır.