AHMET ERGUN DOĞAN
KİMYA MÜHENDİSİ
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
YÜKSEK LİSANS ÖĞRENCİSİ
[email protected]
BOR KARBÜR
E
n önemli bor bileşiklerinden olan bor karbür
1883 yılında keşfedilmiştir. Alümina, silikon
karbür, bor nitrür ve elmas gibi maddeleri
kapsayan metal dışı sert malzemeler grubunda
ele alınan bir seramik olup ticari bor karbürün
bileşimi B:C=4:1 oranındadır. Elmas ve kübik
bor nitrürden sonra bilinen en sert malzemedir.
1300°C nin üzerinde elmastan daha serttir. Bor ve
karbon atomlarının birim hücredeki dağılımı ve
bor atomları ile oluşturduğu örgü yapısı tam olarak
bilinememektedir. Buna karşılık fiziksel özellikleri ise
çok iyi bilinmektedir (İlker, 2001). Bor Karbürün Kullanım Alanları
Bor Karbürün Özellikleri Ayrıca bor karbür sahip olduğu üstün fiziksel ve
mekanik özellikleri sayesinde zırh malzemesinden
uzay mekiklerinin iniş takımlarına, jet
motorlarından 1750°C’ye kadar sıcaklık ölçebilen
ısıl-çift (thermocouple) yapımına, hatta golf
sopasından bisiklet iskeletine kadar uzanan çok geniş
bir kullanım alanına sahiptir. Ülkemizde ise milli
tankımız Altay tankı zırhlamasında kullanılmaktadır.
Bor karbürün (B 4 C) yoğunluğu 2,52 g/cm 3 tür.
Saf bor karbür 2450°C de erir ve 3500°C de
buharlaşır. Stokiometrik olarak bor karbürdeki bor
konsantrasyonu %78,25’le %85 arasında değişir.
Bor karbürün doğrudan kullanım alanları makine,
kimya ve nükleer sanayidir. Günümüzde hem
savunma hem de enerji alanındaki kullanımı
her geçen gün yaygınlaşan nükleer teknolojinin
vazgeçilmez ihtiyaçları arasına girmiştir. Borun
nötron tutucu özelliği sayesinde bor karbür nötron
kalkanı olarak nükleer atık nakliye tanklarında,
nükleer reaktör denetim çubuklarının yapımında ve
nükleer atık depolama havuzlarında kullanılmaktadır
(İlker, 2001).
14