Inovatif Kimya Dergisi Sayı-45 | Page 11

SLİME NASIL YAPILIR? Haber Yabancı Ev yapımı slime yapmak için ortaya çıkan bu yeni heyecan niye? Bugünlerin yeni çılgınlığı ev yapımı akışkan bir madde olan ‘Slime’ın arkasındaki bilim Slime, non-Newton (Newton olmayan) bir sıvıdır. Yani, Newton’un viskozite yasasını göz ardı eden, belirli koşullar altında akan ama çabucak sıkıştırıldığında katılaşan bir maddedir. En yaygın olarak bilinen non-Newton sıvı muhallebidir, ancak 1970’lerde oyuncak üreticileri, kimya endüstrisi tarafından üretilen non-Newton polimerlerin çarpıcı özelliklerini keşfettiler. Bu madde, ilgi çekici bir TV reklamı ve Hayalet Avcıları gibi filmlerin popülerliği sayesinde Mattel tarafından ‘Slime’ olarak pazarlandı. Slime, çöp tenekesi şeklindeki plastik kaplarda satıldı ve genellikle koyu yeşil renkli oldu. Önceleri, polisakarit zincirlerini birbirine bağlamak için kullanılan çapraz bağlama maddesi sodyum tetraborat (boraks) bir polisakarit olan guar sakızından elde edilmiştir. Diğer üreticiler kısa sürede eşit derecede akışkan ama biraz farklı özelliklere sahip kendi versiyonlarını, guar sakızı yerine polivinil asetat (genellikle ABD’de Elmer tutkalı olarak adlandırılan PVA tutkalı) kullanarak oluşturdular, ancak yine de polimer çubuklarının çapraz bağlanması için boraks kullanıyorlardı. Son zamanlarda, çocuklar bu akışkan maddenin cazibesine kapılıyor ve pek çoğu, mevcut malzemelerinden: PVA tutkalı, musluk suyu, gıda boyası ve boraks gibi her evde bulunan malzemelerle kendi slime’larını hazırlıyorlar ve en güzel slime’ı yapmak ve sosyal medya sitelerinde fotoğrafını paylaşmak için yarışıyorlar. Çocuklar, ‘galaksi parıltılı slime’, ‘pofuduk slime’ ve hatta ‘unicorn slime’ gibi şeyleri yapmak için bütün stokları satın aldığı için, okul mağazaları ve kırtasiye mağazaları PVA yapıştırıcısı bulunamadığını söylüyorlar. Boraks, cilde ve gözlerle temasında zararlı olabileceği tehlikesi nedeniyle endişe uyandırıyor. Hâlbuki hepimizin beyaz bir toz olarak hatırladığı boraksı on yıllardır özellikle çamaşırlarda zor lekelerden kurtulmak için mükemmel bir araç olarak güvenle kullanıyorduk. Boraksın çamaşır yıkama günü ortaya çıkan tartışmasız ünü zeolitler, kenetleme maddeleri ve enzimler tarafından gasp edilmesine rağmen, hala bazı çamaşır yıkama ürünleri ve diş beyazlatıcıları da dâhil olmak üzere diğer ürünlerde kullanılır. Boraks tehlikeli midir? Boraks zehirlidir, ancak küçük miktarlardaki riski düşüktür. Farelerdeki LD50 değeri (o anda % 11