2) ÜRETİM
Günümüzde hidrojen ağırlıklı olarak doğal gazdan
buhar reformasyonu sonucu elde edilmektedir
(Guhencin 2002, Momirlan ve Veziroğlu 2002).
Suyun elektrolizi bilinen bir yöntem olmakla beraber ekonomik hale getirilmesi konusunda çalışmalar, gene benzer şekilde güneş enerjisinden biyoteknolojik yöntemlerle hidrojen üretimi konusunda
geliştirme çalışmaları devam etmektedir (Eroğlu ve
diğerleri 1999; Koku ve diğerleri 2002, 2003).
20
Hidrojen evrenin en temel maddesidir.Güneş ve
yıldızlarda bulunan ana bileşiktir.Hidrojen evrede saf halde bulunmaz diğer maddeler ile bileşik
halindedir. Diğer atomlar ile bileşik halinde olduğu
için birtakım kimyasal işlemler sonucu hidrojen
elde edilebilir.Buda yaptığı bileşikteki ve üretim
aşamasındaki kaliteye göre enerji değeri değişmektedir.Hidrojen üretiminde kullanılan çeşitli kaynaklar ve teknolojiler vardır;doğal gaz,kömür,metanol,benzin,veya biyokütleden ısıyla;alglerden ve
bakterilerden fotosentezle ;elekrik veya güneş ışığı
Doğal halde gaz hidrojen az miktardadır;atmosferde,yükseklikle değişen oranlarda,150.00-200.000 ile suyu parçalayarak Hidrojen üretilebilir
ksımda sadece 1 kısım bulunur.Doğal hidrojen volkanarda,kömür yataklarında ve petro
kuyularından meydana gelir.
2.1) Fosil Hammaddelerden
Çok basitleşmiş olarak tanımlandığında bu
gruptaki süreçler hidrokarbonlar,buhar ve bazı
halerde hava veya oksijen ısıtılır sonra bir reaktörde birleştirilir.Hidrojen hem sudan hemde
hidrokarbonlardan kazanılır.Su molekülü ve
hammedde parçalanarak H2 CO ve CO2 oluşur.
Diğer bir metod hidrkarbonların,buhar veya hava
olmaksızın ısıtılarak hidrojen veya karbona parçalanmasıdır.Fosil hammdelerden hidrojen üretim
süreçlerine aşağıda kısaca değinilmiştir.
a)Kömürün gazlaştırılması
Hidrojenin kömürün gazlaştırılmasıyla elde edilmesi en eski üretim metodudur.Eski gaz fabrikalarında üretilen bu gaz %60 hidrojen ve büyük
miktarda CO içerir.Hidrojen üretiminin %18’i bu
süreçte elde edilir.Süreçte kömür 9000 C ye kadar
ısıtılır ,gaz hale dönüşür ,sonra buharla ve oksijenle genellikle nikel bazlı(veya 1130K ve FeO-CrO2ThO2) bir katalizörden geçirilir.
2C + O2 +H2O →H2 +CO2 + CO
Yöntem yüksek sıcaklıkar gerekmesi ve kirlilik yaratması nedenlerinden fazla terih edilmez
.Kömürün gazlaştırılmasında daha karmaşık bazı
süreçler de vardır, ancak temel işlem yüksek scaklıklarda kömürün buhar ve oksijenle reaksiyona
sokularak H2, CO ve CO2 elde edilmesidir.