Kadir Mert EFEOGLU
[email protected]
Fullerenler
K
arbonun üçüncü yapısal şekli Fulleren veya Buckminster fulleren
(diğer ismiyle "Buckyballs") Fulleren iletken bir karbon allatropudur.
Ancak,elektronların serbest hareket biçimleri karbonun diğer allatroplarındakinden farklıdır.
Kartepe
Teknik ve
Endüstri Meslek
Lisesi
Kimya
Teknisyeni
(Ögrenci)
Fullerenler,karbonlu bileşiklerin yanmasıyla meydana
gelmektedir.Bu moleküller kırılgandır ve normal şartlarda
birbirlerinden ayrılarak, is gibi maddeler oluştururlar.
En küçük ve en basit fullerende 60 karbon atomu vardır.
Formülü C60 olan bu fulleren 1985 yılında keşfedildi ve
Richard Buckminster ("Bucky") Fuller'in jeodezik kubbe
tasarımına çok benzediği için, "buckminsterfulleren" olarak adlandırıldı. Birbirine benzeyen tüm kırılgan yapılarına
fulleren dense de C60 molekülü "bucky küresi" olarak bilinir.
Bucky küresi ve diğer fullerenlerde her karbon atomu üç
karbon atomuna bağlanarak grafik tabakalardaki gibi çoğunlukla altıgen, bazen de beşgen şeklinde dizilir. Birbiriyle
bağlantılı bu altıgen ve beşgen tabakaları, bir küre biçiminde
büyüktür.
Elmas ve grafitin aksine fullerendeki karbon atomları dördüncü bağ yapamaz.Bunun yerine,her atomun bağlanmamış elektronu tüm atomlar arasında ortak kullanılır.Böylece küre yüzeyine eşit olarak
dağılan bir elektron "bulutu" oluşur.Bu buluttaki elektronlar serbest hareket eder ve elektrik akımı
iletebilirler.
Pek çok alanda faydalı olacağı öngörülen fullerenler,günümüzde nanotüp biçiminde üretilebiliyor.
Fullerenler belki de ilerde çok küçük makineler için boru ve tel şeklinede getirelecekler. Fullerenler, içi
boş bir