Innym szlakiem
KOSTA
BODA
Kosta Boda to z całą pewnością najbardziej znana huta szkła w Królestwie Szkła. Przyczyniła się do tego nie tylko bogata historia zakładu, ale i ulokowanie na jej terenie galerii
handlowej, przyciągającej wielu odwiedzających. Tutaj znaleźć można stoiska reprezentujące
wszystkie działające huty. Położona w połowie drogi między Kalmarem a Växjö, huta szkła
Kosta założona została w 1742 roku i stworzyła podwaliny dla rozwoju przemysłu szklarskiego w Smalandii. Jej pierwszymi właścicielami byli Anders Koskull i Georg Bogislaus Stael
von Holstein. Od początkowych sylab w ich nazwiskach pochodzi nazwa Kosta. Pierwsi rzemieślnicy zostali sprowadzeni z Bohemii. Przez 150 lat w hucie wytwarzano szkło okienne,
butelkowe i serwisy na potrzeby dworu królewskiego, a także kryształowe świeczniki i żyrandole do kościołów.
| 02 Rękodzieło artystyczne |
Orrefors
Huta Orrefors, jedna z najbardziej znanych w Smalandii, została zamknięta w lipcu 2013r. Trudno jednak nie wspomnieć o zakładzie, który miał długoletnie tradycje.
Huta Orrefors powstała w 1898 roku na miejscu dotychczasowej przetwórni żelaza.
Początkowo wytwarzano tu szkło techniczne, medyczne oraz serwisy i szkło domowe.
Przełomowy dla profilu huty okazał się rok 1913. Od tej bowiem daty rozpoczyna się
era szkła kryształowego, z którym najbardziej kojarzone jest Orrefors. Nieco później
współpraca malarza portrecisty i pejzażysty Simona Gate’a i ucznia Mattisse’a - Edwarda Halda, ze szwedzki m mistrzem szklarskim Knutem Bergkvistem zaowocowała
opracowaniem i opatentowaniem nowej techniki wyrobu szkła, nazywanej Graal. Polegała ona na nakładaniu na siebie warstw kolorowego szkła i tworzeniu wielobarwnych
wzorów. Pomiędzy warstwy szkła wprowadzane były specjalnie zaprojektowane rysunki. Technika ta powróciła na nowo w latach 80. wraz z projektantami takimi jak: Eva
Englund, Anne Nilsson, Erika Lagerbielke i Helén Krantz. Kryształy z huty Orrefors znane
są na całym świecie i cieszą się dużą popularnością. Niektóre serie wyrobów będą
nadal produkowane w innych zakładach. Dziś do Orrefors warto zajrzeć by zapoznać
się z ponad stuletnią historią huty i dobrze zachowanym układem typowo przemysłowej
miejscowości.
Huta, podobnie jak większość pozostałych zakładów szklarskich, przechodziła etapy wzrostu
i stagnacji. W latach kryzysowych ratunkiem stawały się umowy pomiędzy kilkoma zakładami
i wspólne prowadzenie działalności. W latach 60. huta Kosta, Boda, Åfors, a nieco później
również Johanfors współpracowały pod wspólnym szyldem Åforsgruppen. Od 1977 roku w
powszechnym użyciu jest nazwa Kosta Boda. Pod koniec lat 90. hutę kupił duński koncern
Royal Skandinavia, zaś w 2005 roku znów wróciła w szwedzkie ręce. Dziś, dzięki projektantom takim jak Bertil Vallien, Anna Ehrner, Ulrica Hydman-Vallien i Kjell Engman, huta słynie z
kolorowego szkła ozdobnego i użytkowego.
Na terenie huty działa wystawa Kosta Boda Art Gallery oraz sklep, w którym zakupić można produkty po cenach fabrycznych. W sąsiedztwie położony jest Kosta Boda Art Hotel,
który oferuje miejsca noclegowe w artystycznym otoczeniu.
58
59