INmagazine Sayı 9 (Ocak, Şubat, Mart) | Page 9

kırılığı ilgili makamlara bildirmesi önünde bir yasak olmadığı gibi, aksine bildirmeme- sinin başlı başına bir suç oluşturacağı anla- şılmaktadır. Çalışan ile işveren arasında iş sözleşmesinin karşılıklı sona erdirilmesi anlamına gelen ikale sözleşmelerinde işverenlerin işçilere bazı ek yükümlülükler getirdiği gözlemlen- mektedir. Genellikle ikale sözleşmelerinde çalışanların, iş ilişkisinin sona erdirilme- sinden sonra işyerinde öğrendikleri bilgi- leri gizli tutması ve işveren menfaatlerini, işverenin ticari itibarını, ürünlerini ve hiz- metlerini zedeleyecek hiçbir harekette bu- lunmaması şartları düzenlenmiştir. Ancak ilgili sözleşme hükümlerinin çalışanların kanuni şikayet haklarını kullanmalarına ve şirket içinde suç ihtiva eden durumları ilgili makamlara bildirmelerine engel olmayaca- ğı rahatça söylenebilir. ETKİN BİR UYUM PROGRAMINA SAHİP ŞİRKETLER, ŞİRKET İÇİNDE ETİK BİR KÜLTÜR OLUŞTURARAK ÇALIŞANLAR ARASINDA GÜVEN ORTAMI SAĞLAMAK VE ŞEFFAFLIĞI ARTIRMAK İÇİN, DİLE GETİRME KÜLTÜRÜNÜ OLUŞTURMAYI VE BUNU KORUMAYI AMAÇLARLAR. TÜRKİYE’DE VERGİ İKRAMİYELERİ İhbar ikramiyesi 31.12.1931 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren ve halen uygulanmakta olan 1905 Kanun No’lu Menkul ve Gayrimenkul Emval ile Bunların İntifa Hakları ve Daimi Vergi- lerin Mektumatı Muhbirlerine Verilecek İkramiye Hakkında Kanun’un 6. maddesi hükmüne istinaden verilmektedir. Buna göre, vergi kaçıran kişi veya kurumları ih- bar eden kişilere, tahakkuk edecek vergi ve kesilecek cezalar üzerinden %15 ile %10 arasında vergi ikramiyesi verileceği dü- zenlenmiştir. Buradaki amaç, kayıp kazan- cı engellemek ve vergi tahsilini artırmak; aynı zamanda da kişileri bu konuda ih- FCPA ŞİKAYETLERİ FCPA, yurtdışındaki yolsuzlukla mücadele alanında en eski ve en fazla uygulanan yasa olarak biliniyor. SEC, 2016 yılına kadar ağırlıklı olarak Sermaye Piyasası Kanunu’na aykırılıklarından ipuçları toplayıp cezalar kesmiştir. 2016 yılının Mayıs ayında ilk defa FCPA kanununa aykırılıktan BHP Billiton aleyhine yürütülen soruşturma kapsamında şikayetçi 3,75 milyon ABD Doları ödül almıştır. Şikayetçileri koruma mekanizması nedeniyle ilgili şikayetçinin kimliği veya bu ödüle dair dah a fazla bilgi paylaşılmamıştır ancak SEC, rüşvet ihbarları neticesinde daha fazla sorgulama yapacağını ve şikayetçilerin daha fazla ödüllendirileceğini ilgili uygulama ile kamuoyuna göstermektedir. barda bulunmaya teşvik etmektir. Dönem dönem basınımızda “patronu ihbar et, ikramiyeyi al” şeklinde ihbar ikramiyeleri haberleri de görülmektedir. SONUÇ: DİLE GETİRTİN! Gerek şirketlerin uyum programlarında gerekse devletlerin suçla mücadele prog- ramlarında önemli bir yer tutan ihbar sis- temi şirketler içindeki gizli usulsüzlüklerin ortaya çıkmasında büyük rol oynar. Etkin bir uyum programına sahip şirketler, şirket içinde etik bir kültür oluşturarak çalışanlar arasında güven ortamı sağlamak ve şeffaf- lığı artırmak için Dile Getirme Kültürünü oluşturmayı ve bunu korumayı amaçlarlar. Bu kültürün olmadığı şirketlerde çalışanlar zedelenen şirket içi adalet ve şirkete güven duyguları neticesinde, uygunsuz ve kanuna aykırı durumları şirket içinde dile getirme- meyi tercih ediyorlar. Bunun yerine şirket- lerde edindikleri gizli bilgileri resmi otori- teler ile paylaşarak şirketlerin ceza alması ve aynı anda kendilerinin ödül kazanması yoluna da gidebiliyorlar. İşte bu noktada uyum yöneticileri ve şirket üst yönetimine adil, şeffaf ve etik kültüre dayalı bir uyum programı oluşturmak, çalışanları koruyucu mekanizmalar geliştirerek, uygunsuzlukla- rı dile getirmeyi cesaretlendirmek ve ödül- lendirmekte büyük rol düşüyor. Aksi halde şirketler sadece dürüst ama küskün çalı- şanları kaybetmekle zarara uğramayacak, ayrıca çalışanların uygunsuz durumları bil- dirmesi neticesinde büyük cezalar ve itibar kaybı ile başbaşa kalacaklardır. 4 7