E T İ KA Ç M AZ
Ali Ne Yapmalıdır?
İşte yine etik bir dilemma ile karşınızdayız. Aşağı tükürsen sakal, yukarı
tükürsen bıyık mı, yoksa var mı bunun bir çıkarı? Etik duruştan uzaklaşmadan
karşı karşıya kaldığımız sorunları nasıl çözeriz?
E
36
vli ve iki çocuk babası olan Ali, dört yıl önce
karısı Ayşe’yle birlikte B şehrinden A ilçesi-
ne taşınmıştır. Çeşitli ekipmanlar için plastik
parçalar üreten
���������������������������������������
küçük bir fabrika olan C Şir-
ketinin de müdürü olmuştur. Fabrika, A ilçesi
için büyük öneme sahiptir. Ali de çok sevdiği
patronu Ahmet ile güvene dayalı bir ilişkiye sahip olduğu-
nu düşünmektedir.
Ali’nin fabrikasının yaşadığı sorunlardan biri, baca emis-
yon değerlerinin sürekli çevre yönetmeliklerinin belirlediği
değerlerin üzerinde olmasıdır. Birkaç ay önce Ali’yi arayan
Ahmet, Çevre Bakanlığı’nın sorunla ilgili olarak kendisiyle
temasa geçtiğini ve fabrikaya ceza kesilebileceğini söyler.
Ali, bu durumun sürekli bir sorun teşkil ettiğini kabul eder
fakat merkezin yeni baca temizleyicilerine yatırım yapma-
ması nedeniyle ne yapacağını bilmediğini de belirtir.
Ahmet yanıt olarak, yeni temizleyiciler için para olmadığını
söyler. Ahmet, ayrıca diğer fabrikalarının kendi fabrikasın-
dan daha kötü durumda olduğunu, buna rağmen Çevre
Bakanlığı standartlarına uygun göründüklerini söyler.
Ali, Ahmet’e durumu inceleyeceğinin sözünü vererek
görüşmeyi sonlandırır. Derhal diğer fabrikalardaki örnek-
leri araştırmaya başlar. Diğer fabrikaların yüksek emisyon-
lu işleri, gece yapmak üzere programlandıklarını, böylece
Çevre Bakanlığı’nın denetleme yaptığı gündüz saatlerinde
ise standartlara uyduklarını öğrenir. Her ne kadar hava
kirliliği seviyelerinin artmasına yol açacak olsa da Ali, bu
seçeneği de düşünür.
Aradan bir ay geçer fakat Ali, hâlâ bir �������������������
çözüm�������������
bulamaz. Te-
lefon çalar. Arayan Ahmet’tir. Ahmet, o aya ilişkin cezalar-
dan duyduğu memnuniyetsizliği dile getirir. Bu arada Ah-
met, komşu ülke ile görüşmüştür ve fabrikayı kasabanın
güneyine, yabancı bir ülkeye taşımaları halinde fabrikanın
bu tür temiz hava kısıtlamalarına tabi olmayacağına dair
güvence almıştır. Fakat fabrika, yabancı işçiler istihdam
etmelidir. Ahmet, taşınma nedeninin Çevre Bakanlığı ile
sorunlarını ortadan kaldırmak olduğunu açıklar. Ahmet,
Ali’ye mevcut sorunları düzeltmek suretiyle cezaları dur-
durma veya taşınma arasında tercih yapması için bir haf-
tası olduğunu söyler.
Ali, fabrikanın komşu ülkeye taşınmasının, kasabanın
sosyoekonomik altyapısını mahvedeceğini, üstelik bir
yandan da ülkenin havasını kirletmeye devam edeceğini
biliyordur. Ali ne yapmalıdır?