kırılığı ilgili makamlara bildirmesi önünde
bir yasak olmadığı gibi, aksine bildirmeme-
sinin başlı başına bir suç oluşturacağı anla-
şılmaktadır.
Çalışan ile işveren arasında iş sözleşmesinin
karşılıklı sona erdirilmesi anlamına gelen
ikale sözleşmelerinde işverenlerin işçilere
bazı ek yükümlülükler getirdiği gözlemlen-
mektedir. Genellikle ikale sözleşmelerinde
çalışanların, iş ilişkisinin sona erdirilme-
sinden sonra işyerinde öğrendikleri bilgi-
leri gizli tutması ve işveren menfaatlerini,
işverenin ticari itibarını, ürünlerini ve hiz-
metlerini zedeleyecek hiçbir harekette bu-
lunmaması şartları düzenlenmiştir. Ancak
ilgili sözleşme hükümlerinin çalışanların
kanuni şikayet haklarını kullanmalarına ve
şirket içinde suç ihtiva eden durumları ilgili
makamlara bildirmelerine engel olmayaca-
ğı rahatça söylenebilir.
ETKİN BİR UYUM
PROGRAMINA
SAHİP ŞİRKETLER,
ŞİRKET İÇİNDE
ETİK BİR KÜLTÜR
OLUŞTURARAK
ÇALIŞANLAR
ARASINDA GÜVEN
ORTAMI SAĞLAMAK
VE ŞEFFAFLIĞI
ARTIRMAK İÇİN,
DİLE GETİRME
KÜLTÜRÜNÜ
OLUŞTURMAYI VE
BUNU KORUMAYI
AMAÇLARLAR.
TÜRKİYE’DE VERGİ İKRAMİYELERİ
İhbar ikramiyesi 31.12.1931 tarihli Resmi
Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren
ve halen uygulanmakta olan 1905 Kanun
No’lu Menkul ve Gayrimenkul Emval ile
Bunların İntifa Hakları ve Daimi Vergi-
lerin Mektumatı Muhbirlerine Verilecek
İkramiye Hakkında Kanun’un 6. maddesi
hükmüne istinaden verilmektedir. Buna
göre, vergi kaçıran kişi veya kurumları ih-
bar eden kişilere, tahakkuk edecek vergi ve
kesilecek cezalar üzerinden %15 ile %10
arasında vergi ikramiyesi verileceği dü-
zenlenmiştir. Buradaki amaç, kayıp kazan-
cı engellemek ve vergi tahsilini artırmak;
aynı zamanda da kişileri bu konuda ih-
FCPA ŞİKAYETLERİ
FCPA, yurtdışındaki yolsuzlukla mücadele alanında en eski ve en
fazla uygulanan yasa olarak biliniyor. SEC, 2016 yılına kadar ağırlıklı
olarak Sermaye Piyasası Kanunu’na aykırılıklarından ipuçları toplayıp
cezalar kesmiştir. 2016 yılının Mayıs ayında ilk defa FCPA kanununa
aykırılıktan BHP Billiton aleyhine yürütülen soruşturma kapsamında
şikayetçi 3,75 milyon ABD Doları ödül almıştır. Şikayetçileri koruma
mekanizması nedeniyle ilgili şikayetçinin kimliği veya bu ödüle
dair dah a fazla bilgi paylaşılmamıştır ancak SEC, rüşvet ihbarları
neticesinde daha fazla sorgulama yapacağını ve şikayetçilerin
daha fazla ödüllendirileceğini ilgili uygulama ile kamuoyuna
göstermektedir.
barda bulunmaya teşvik etmektir. Dönem
dönem basınımızda “patronu ihbar et,
ikramiyeyi al” şeklinde ihbar ikramiyeleri
haberleri de görülmektedir.
SONUÇ: DİLE GETİRTİN!
Gerek şirketlerin uyum programlarında
gerekse devletlerin suçla mücadele prog-
ramlarında önemli bir yer tutan ihbar sis-
temi şirketler içindeki gizli usulsüzlüklerin
ortaya çıkmasında büyük rol oynar. Etkin
bir uyum programına sahip şirketler, şirket
içinde etik bir kültür oluşturarak çalışanlar
arasında güven ortamı sağlamak ve şeffaf-
lığı artırmak için Dile Getirme Kültürünü
oluşturmayı ve bunu korumayı amaçlarlar.
Bu kültürün olmadığı şirketlerde çalışanlar
zedelenen şirket içi adalet ve şirkete güven
duyguları neticesinde, uygunsuz ve kanuna
aykırı durumları şirket içinde dile getirme-
meyi tercih ediyorlar. Bunun yerine şirket-
lerde edindikleri gizli bilgileri resmi otori-
teler ile paylaşarak şirketlerin ceza alması
ve aynı anda kendilerinin ödül kazanması
yoluna da gidebiliyorlar. İşte bu noktada
uyum yöneticileri ve şirket üst yönetimine
adil, şeffaf ve etik kültüre dayalı bir uyum
programı oluşturmak, çalışanları koruyucu
mekanizmalar geliştirerek, uygunsuzlukla-
rı dile getirmeyi cesaretlendirmek ve ödül-
lendirmekte büyük rol düşüyor. Aksi halde
şirketler sadece dürüst ama küskün çalı-
şanları kaybetmekle zarara uğramayacak,
ayrıca çalışanların uygunsuz durumları bil-
dirmesi neticesinde büyük cezalar ve itibar
kaybı ile başbaşa kalacaklardır. 4
7