20 |
“ ETIK KOD , KURUMLARIN ÇALIŞANLARINA , BERABER IŞ YAPTIĞI KIŞI VE DIĞER KURUMLARA VE KAMUYA SORUMLULUKLARINI ÖZETLEYEN , TEMEL DEĞERLERINI VE ILKELERINI YANSITAN , ÇALIŞANLARA KABUL EDILEBILIR VE EDILEMEZ DAVRANIŞLAR KONUSUNDA YOL GÖSTEREN BIR KURALLAR BÜTÜNÜDÜR ” |
ifşa etme , tam işbirliği ve yürürlükte olan etkili bir uyumluluk programı gibi geniş bir yelpazedeki unsurları değerlendirirler . Soruşturma altındaki , cezalandırılmış veya rüşvet ve yolsuzlukla ilgili muhtemel bir suiistimal için yargılanan bir şirket , uygun ve etkili bir rüşvet karşıtı sistemin kurulması konusundaki önemli çabasını göstermek adına sertifikasını kanıt olarak sunabilir . Elbette , sadece sertifikaya sahip olmak tek başına bir kuruluşu yolsuzluk riskine karşı bağışık kılmaz veya hiçbir rüşvetin gerçekleşmediğini garantilemez . Fakat bu bağlamda sertifika sahibi olmanın avantajlarının sertifika almak için gerekli mali yatırımlardan daha ağır bastığını düşünüyorum .
Bu sertifikaya sahip olmak isteyen şirketler için neler öneriyoruz ? Bizlerin suistimal ve yolsuzluk riskine karşı korumayı hedefleyen Suistimal Risk Yönetimi programlarının ilk adımı olarak önerdiğimiz , Etik Kodlar ’ ın oluşturulması , her çalışanın aynı doğruyu benimsemesi ve şirket kültüründe tek sesliliğin oluşturulmasıdır . Etik Kodu olmayan veya iş yapış şekillerini henüz yazılı hale getirmemiş şirketler için öncelikle bu şekilde politika ve prosedürlerin oluşturulması gerekiyor . Etik Kod , kurumların çalışanlarına , beraber iş yaptığı kişi ve diğer kurumlara ve kamuya sorumluluklarını özetleyen , temel değerlerini ve ilkelerini yansıtan , çalışanlara kabul edilebilir ve edilemez davranışlar konusunda yol gösteren bir kurallar bü� bütünüdür . Bu kapsamda şirketlerin birlikte iş yaptıkları iş ortaklarını , tedarikçilerini ve paydaşlarını da kapsayacak kurallar koymak mümkündür . Unutulmamalıdır ki , şirketler ahlaklı olmak ile başarılı olmak arasında bir seçim yapmak zorunda değildir . Aksine , bu iki özellik arasında pozitif bir ilişki olduğunu ortaya koyan pek çok araştırma , yasa ve standarda göre etkin bir Etik Kod ’ a sahip olan ve etik kuralların etkin bir şekilde uygulandığı şirketlerin iş hayatında daha başarılı olduklarını gösteriyor . Bir şir� şirketin Etik Kodu , tüm paydaşların benzer etik yaklaşıma sahip olmalarını sağlaması ve yaşayan bir doküman olup ihtiyaçlara göre şekillendiği sürece şirketlere gerçek anlamda fayda sağlar . Etik Kodlar oluşturulması sırasında izlenilecek adımlar şöyle sıralanabilir :
|
l Şirket kültürü ve ihtiyaçlarının ortaya konulması , l Çalışanlar ve yöneticiler ile görüşmeler yaparak Kod içeriğinin ve formatının kararlaştırılması , l Kod içerisinde bahsedilecek kuralların detaylı açıklanması veya özet olarak anlatılması ve alt prosedürlerin oluşturulması , l Bahsedilen Etik kurallara uyulmaması durumunda söz konusu olacak cezalara Kod ’ da yer verilmesi ya da ayrı bir disiplin yönetmeliğinin oluşturulması , l Bildirim hatlarından bahsedilmesi ve işleyişinin aktarılması , l İstenilirse örnek vaka çalışmalarına yer verilmesi .
Bir sonraki adım olarak da şirket çalışanlarının ( ve istenirse satıcılar , bayiler gibi diğer üçüncü şahısların ) şirket yöneticileriyle paylaşamadıkları ya da paylaşmak istemedikleri sorunlarını paylaşabilecekleri , anonim olarak bildirimde bulunabilecekleri bir raporlama aracının var olmasıdır . Bu bildirimlerin / ihbarların değerlendirilmesi ve sonuçların üst yönetime raporlanması gerekmektedir . İstenirse telefon hattı , istenirse e-mail adresi ya da ikisi birden bu amaç doğrultusunda kullanılabilir . Kurumlar içerisinde gerçekleşen herhangi bir etik dışı davranış önce çalışanlar tarafından fark edilir . Bu yüzden bildirim / ihbar hatlarının varlığı suiistimallerin önlenmesinde önemli bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır . Çalışanların yaptıkları bildirimlerden dolayı cezalandırılmayacağı ve en önemlisi anonim bildirim yapmak hakkına sahip oldukları bir mekanizmaya sahip olmaları önemlidir .
Özetlemek gerekirse , çok beklenen stan�
zetlemek gerekirse , çok beklenen standart geldi . ISO 37001 standardına sahip olmak isteyen şirketlerin yol haritasının oluşturulması konusuna çoktan başladığımız şu günlerde , değişik büyüklükte , sektörde ve endüstrideki şirketlere uygulanabilecek şekilde yeterince esnektir . Sertifikalı olmak , yatırım yapmaya niyetli kuruluşlar için değerli bir kazanç oluşturabilir . Şu an için , ISO 37001 standardının rüşvet riskini başarılı bir şekilde yönetme konusunda bir çözüm sunduğunu ve yolsuzlukla mücadele içindeki uluslararası toplum için gerçek bir adımı temsil ettiğini söylemek yerindedir . 4
|