ANALİZ |
|||
l Şahıslar için, 5 yıla kadar hapis, 250.000 Dolara kadar para cezası. l Şirketler için, 2 milyon Dolara kadar para cezası. Muhasebe ve İç Kontrol Hükümlerinde: l Şahıslar için, 20 yıla kadar hapis ve 5 milyon Dolara kadar para cezası. l Şirketler için, 25 milyon Dolara kadar para cezası. |
|||
16 |
SAMBACILARIN ATAĞI... 2014 yılının başlarında, hiç beklenmeyen bir şey oldu ve yıllarca süren uzun rüşvet skandallarının ciddi cezalarla sonuçlandığı Brezilya,“ Clean Company Act- Temiz Şirket Yasası” adı altında bir yasa çıkardı. Yasa; l Yasadışı bir eylemin gerçekleşmesi için ödeme yapmayı, eylemi finanse etmeyi ya da desteklemeyi, l Kamu harcamalarında suiistimal gerçekleştirmeyi, l Direkt ya da endirekt olarak Brezilyalı ya da yabancı devlet görevlilerine rüşvet vermeyi ya da verme girişiminde bulunmayı yasaklıyordu. Tüm otoriteler, bu yasanın şu ana kadar bu alanda çıkarılan en sert yasa olduğunda birleşti. Yasa, FCPA’ deki kolaylaştırıcı ödeme istisnasını kabul etmediği gibi, UK- BA’ deki“ yeterli nitelikteki rüşvet önleme prosedürleri” ni de bir savunma aracı olarak onaylamıyor. Şirketler, kendi istekleriyle gerçekleşmemiş olsa bile, çalışanlarının kendi adına yaptıkları her türlü hareketten sorumlu kabul ediliyorlar. Şirketlerin alabilecekleri ceza tutarının, bir önceki yılın brüt gelirinin % 20’ sine ya da rüşvetle elde edilen gelirin 3 katına kadar çıkabileceği belirtildi. Savcıya, şirketin lağvedilmesini talep etme yetkisi bile verildi. Üstelik savcının, şirketin“ yasa dışı bir amacı” olduğunu ispat etmek zorunda bile olmaması dikkat çekici bir parçası oldu yasanın.
“ TEMİZ ŞİRKET” OLMAK İÇİN NE YAPMAK GEREK? Yasanın çok yeni olması dolayısıyla, henüz bir kullanım kılavuzu yok. Ama konunun uzmanları, aşağıdaki uygulamaların temiz şirket olmak için şu aşamada yeterli olacağını düşünüyorlar: Üst düzey mesuliyet: Üst yönetim, net bir şekilde oluşturulmuş yolsuzluk karşıtı poli-
|
2014 YILININ BAŞLARINDA, HIÇ BEKLENMEYEN BIR ŞEY OLDU VE YILLARCA SÜREN UZUN RÜŞVET SKANDALLARININ CIDDI CEZALARLA SONUÇLANDIĞI BREZILYA,“ CLEAN COMPANY ACT- TEMIZ ŞIRKET YASASI” ADI ALTINDA BIR YASA ÇIKARDI VE TÜM OTORITELER, BU YASANIN ŞU ANA KADAR BU ALANDA ÇIKARILAN EN SERT YASA OLDUĞUNDA BIRLEŞTI. |
tikaları çalışanlara tebliğ etmelidir. Risk değerlendirmesi: Potansiyel risk alanları incelenmeli, analiz edilmeli ve belirlenmelidir. Uyum politikaları: Şirketin etik kuralları, açık ve detaylı olarak oluşturulmalı, çalışanlara ve üçüncü şahıslara uygun yöntemlerle iletilmelidir. Eğitimler, gözetimler, denetimler ve kontroller: Politikaların etkin bir şekilde uygulandığından, gerekli zamanlarda gözden geçirilip güncellendiklerinden, iletişimlerinin uygun bir şekilde sağlandığından ve gereğince anlaşıldığından emin olmak için, şirketler gerekli tedbirleri almalıdırlar. Gözden geçirme: Birlikte çalışılan üçüncü şahıslar, özellikle de sözleşme yenileme ya da yeni sözleşme yapma dönemlerinde düzenli olarak değerlendirilmelidir. Raporlama ve disiplin süreçleri: Çalışanların, bildikleri uygunsuzlukları rahat bir şekilde aktarabilecekleri raporlama kanalları ve uyumu teşvik edecek, uyumsuzluğu cezalandıracak disiplin süreçleri oluşturulmalıdır. Soruşturmalardan sonra politika ve prosedürler yeniden gözden geçirilmelidir.
SON SÖZ YERİNE... Henüz bu yasanın bir uygulaması olmadı. O nedenle ne durumda nasıl cezalar kesileceğini bilmiyoruz. Ama kesin olarak bildiğimiz bir şey varsa o da, Türkiye gibi yolsuzluk karşıtı uygulamalar için bu detayda yasal mecburiyetlerin bulunmadığı ülkelerde, finansman kaynağı arayan şirketlerin, bu uygulamalara uygun davranmalarının, ülkemize yönlenecek sınırlı sayıdaki yatırımı kendilerine çekmek için önemli bir avantaj olacağıdır. 4
|