HUKUK
İhbar Mekanizmaları Ekseninde Karşılaşılan Hukuki Konular
Etkili bir uyum programının en temel , olmazsa olmaz elementlerinden biri ihbar mekanizmalarıdır . Uyum programının etkinliği ve işlerliğinin ölçülmesi ve takibi bakımından önemli bir fonksiyonu olan ihbar mekanizmaları uyum ihlallerinin tespitinde de en etkili yöntemdir . Nitekim Uluslararası Suistimal İnceleme Uzmanları Derneği ( ACFE ) tarafından yayınlanan 2024 yılına ilişkin suistimal raporunda da , suistimallerin ortaya çıkarılmasında açık ara en etkili aracın ihbar mekanizmaları olduğu belirtilmiştir .
Yazı : Paksoy Ortak Avukat Bürosu – Mevzuata Uyum ve Soruşturmalar Ekibi Serdar Paksoy , Kurucu ve Kıdemli Ortak , Stéphanie Beghe Sönmez , Ortak , Gülce Saydam Pehlivan , Danışman , Emre Kotil , Danışman , Özge Mizrahi , Kıdemli Avukat , Mert Karakaşlar , Avukat , İrem Sabuncu , Avukat , Doğa Pınarlı , Avukat
6
İhbar mekanizmalarının kurulması ve işleyişinde iş hukuku , ceza hukuku , veri koruma gibi farklı hukuki disiplinleri ilgilendiren çeşitli hukuki konular gündeme gelmektedir . Fakat ülkemizde ihbar mekanizmalarına veya bildirimde bulunan kişilerin korunmasına özgülenmiş bir yasa bulunmamaktadır . Bu nedenle ihbar mekanizmalarına ve ihbarcıların korunmasına uygulanabilecek birtakım düzenlemeler için İş Kanunu , Türk Ceza Kanunu ve Kişisel Verilerin Korunması Kanunu gibi genel nitelikteki mevzuata bakmak gerekmektedir . Bu yazımızda ihbar mekanizmaları açısından karşımıza çıkabilecek farklı hukuk disiplinlerini ilgilendiren konulara değinmeye çalışacağız .
KVKK Açısından İhbar Mekanizmaları Şirketler bünyesinde dile getirme kültürünün yaygınlaştırılması ve bu kapsamda da etkin ihbar mekanizmalarının kurulması sürecinde ele alınması gereken en önemli konulardan biri şüphesiz kişisel verilerin korunmasıdır . 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“ KVKK ”) uyarınca kişisel veri “ kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi ” olarak tanımlanmış olup bir gerçek kişinin kimlik bilgileri , irtibat bilgileri , mesleki deneyim bilgileri ve davranışları dâhil söz konusu gerçek kişi ile ilgili her türlü bilgi kişisel veri sayılmaktadır . Bu doğrultuda ihbar mekanizmaları , ister çalışan ister bir üçüncü taraf olsun , ihbarda bulunan ve hakkında ihbarda bulunulan gerçek kişilerle ilgili çeşitli kişisel verilerin işleneceği göz önünde bulundurularak kurgulanmalı , şirketler veri sorumlusu sıfatıyla kuracakları ihbar mekanizmalarının hukuka uygun bir şekilde kişisel veri işleme faaliyetlerini gerçekleştirdiğinden emin olmalıdır . KVKK ’ da öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda Kişisel Verileri Korumu Kurumu ’ nun (“ Kurum ”) re ’ sen veya ilgili kişinin şikâyeti üzerine başlatabileceği soruşturma sonucunda veri sorumlusu sıfatıyla şirketlerin idari para cezası yaptırımı ile karşı karşıya kalabileceği unutulmamalıdır .
Şirketler ihbar mekanizmalarında öncelikle ilgili veri akışının kişisel verilerin işlenmesi için KVKK ’ da öngörülen genel ilkelere uygun olmasını sağla-