INmagazine Sayı 33 Etik ve İtibar Derneği INmagazine 33 | Page 9

Rekabet hukuku ile sürdürülebilirlik arasındaki ilişkide temel sorun , sürdürülebilirliğin korunması amacıyla alınacak

aksiyonlar ile rekabet hukukunun
gereksinimleri arasındaki çatışma potansiyelidir
. Rekabet hukukunda son
dönemde gelişen ya da inşa edilen yaklaşım
, bu çatışmanın yönetilebilmesi
amacına dönüktür . Bu doğrultuda bir
yandan rekabet hukuku uygulamasının
piyasalarda sürdürülebilirlik adına alınan
aksiyonlara engel olmaması ve bu
konuda otoriteler eliyle teşvik edici bir
motivasyon yaratılması hedeflenirken ,
diğer yandan piyasalardaki anti-rekabetçi
uygulamalara sürdürülebilirlik
şemsiyesi altında bir koruma yaratılmaması
adına çeşitli yaklaşımlar geliştirilmektedir
.
İlk olarak , AB rekabet hukuku uygulaması bakımından 2023 yılındaki önemli gelişmelerden birisi yenilenen “ Yatay İşbirliği Anlaşmaları Grup Muafiyeti Tebliği ” ve “ Yatay Yatay İşbirliği Anlaşmalarının Değerlendirilmesine İlişkin Kılavuz ” a 1 sürdürülebilirlik anlaşmalarına ilişkin bir bölüm eklenmesi olmuştur . Bu bölümde rekabet kısıtlamaları veya rekabet üzerinde kayda değer fiili veya muhtemel olumsuzluklara yol açılması durumları hariç olacak şekilde , rekabet hukuku kurallarının rakipler arasında sürdürülebilirlik amacı güden anlaşmalara engel teşkil etmediği açıklığa kavuşturulmuş ve bu konuda rehber niteliğinde bir içeriğe yer verilmiştir . Tebliğ ’ de , belirli koşulları karşılayan sürdürülebilirlik standardizasyon anlaşmaları için güvenli liman sağlanmıştır . Sürdürülebilirlik anlaşmalarının rekabet hukuku bağlamında değerlendirilmesi açısından dikkate alınabilecek fayda türleri tanımlanmış ve bir sürdürülebilirlik anlaşmasının rekabet hukuku
yaptırımlarından nasıl muaf tutulabileceği açıklığa kavuşturulmuştur .
AB tarafındaki bir diğer gelişme Avrupa Komisyonu ’ nun yakın zamanda reforme edilen “ Ortak Tarım Politikası ” ile AB rekabet kurallarına getirilen istisna düzenlemesine ilişkin , teşebbüslerin ortak sürdürülebilirlik girişimlerini nasıl tasarlayabileceklerine yönelik Kılavuz İlkelerini 2 kabul etmesi olmuştur . Tarım ürünleri piyasalarının ortak bir şekilde düzenlenmesini öngören Tarım Piyasalarının Ortak Yönetimi Tüzüğü 3 kapsamında , tarım sektöründeki bazı rekabeti kısıtlayıcı anlaşmaların , zorunlu AB veya ulusal kuralların ötesine geçen sürdürülebilirlik standartlarına ulaşmak için vazgeçilmez olduğu durumlarda rekabet hukuku yaptırımlarından muaf tutulmuştur .
Birleşik Krallık da 2023 yılında sürdürülebilirlik eksenindeki rekabet hukuku
gelişmelerine ev sahipliği yapmıştır .
Birleşik Krallık rekabet otoritesi CMA , yeni “ Yeşil Anlaşmalar Kılavuzu ” nu yayımlamıştır . 4 Kılavuz , rekabet hukuku düzenlemelerinin rakipler arasındaki sürdürülebilirlik anlaşmalarına uygulanması konusunda şirketlere açıklık sağlamak üzere tasarlanmıştır . Önceki yıllarda yayımlanan kılavuzun aksine yeni kılavuz , belirli sürdürülebilirlik anlaşması türlerine yönelik daha esnek bir yaklaşım sunmuş ve yeni örneklerle sınırları daha belirgin bir yaklaşım ortaya koymuştur . Bu kapsamda kılavuzda piyasadaki rekabetle ilgili olmayan ya da rekabet üzerinde kayda değer bir etkiye sahip olmadığı düşünülen dokuz tür “ yeşil anlaşma ” listelenmiştir .
Yeşil anlaşmaların muafiyetten yararlanabilmesi için ; anlaşmaların belirli yararlar sağlaması , anlaşmanın içerdiği rekabet kısıtlamalarının bu yararların elde edilmesinde vazgeçilmez olması
5
1 Avrupa Komisyonu , “ Horizontal Block Exemption Regulations ” ve “ Guidelines for the Assessment of Horizontal Cooperation Agreements ”, https :// ec . europa . eu / commission / presscorner / detail / en / ip _ 23 _ 2990
2 Avrupa Komisyonu , 07.12.2023 , “ Guidelines for Sustainability Agreements in Agriculture ” https :// ec . europa . eu / commission / presscorner / detail / en / IP _ 23 _ 6370
3 Avrupa Komisyonu , “ CMO Regulation ”, https :// eur-lex . europa . eu / legal-content / EN / TXT /? uri = celex % 3A32013R1308
4 CMA , “ Green Agreements Guidance ”, 12 . 10 . 2023 , https :// assets . publishing . service . gov . uk / media / 6526b81b244f8e000d8e742c / Green _ agreements _ guidance _. pdf