A R A Ş T I RMA
Tavuk mu, Yumurta mı?
İstikrarsızlık mı,
Yolsuzluk mu?
34
Afganistan, Nijerya, Irak…
Siyasi istikrarsızlığın olduğu,
sisteme olan güvenin
azaldığı, şiddetin ve terörün
kol gezdiği nereye bakarsanız
bakın, orada yolsuzluğu da
göreceksiniz. İstikrarsızlık
ve yolsuzluk arasındaki bu
güçlü korelasyon, ikisine de
yönelmeyen her demokratik
çabanın sınıfta kalmaya
mahkûm olduğunu
söylüyor gibi…
Yazı: Ali Cem GÜLMEN
Sarah Chayes
“E
ğer birisinin yola mayın döşediğini farkedersem, polis
aracının geldiğini görsem bile
haber vermeyeceğim. Başımı
çevireceğim. Onları uyarmayacağım” (Thieves of State - Sarah
Chayes). Bu sözler yıllarca Afganistan, Irak
gibi tehlikeli bölgelerde gazetecilik yapan
Sarah Chayes’e, polise rüşvet vermediği
için dayak yiyen bir adamın eski bir polis
olan abisi tarafından söyleniyordu.
Afganistan’da çoğu zaman istikrarı baltalayan ve devlete olan güveni tehdit eden unsurun Taliban militanlarından daha fazla
ülkenin kolluk güçleri olduğunun kanıtıydı
bu sözler. Amerikalı askerler istedikleri kadar Taliban ile mücadeleye girişsinler Afgan müttefiklerinin kendilerine daha fazla
düşman yaratmasını engelleyemiyorlardı.
Bu kirli düzenin savunucusu olmaktan da
öteye gidemiyorlardı.
Ukrayna’da, Nijerya’da, Irak’ta, Afganistan’da ve benzeri güvenlik sorunları yaşayan ülkelerde hükümetler, teröre karşı
durmaksızın mevzi kaybediyorlar. Söz konusu ülkelerde güvenlik krizleri artarken,
Batı’nın müdahaleleri de artık yetersiz kalıyor. IŞİD’e veya Boko Haram’a yapılan
operasyonlar, bahsi geçen örgütleri güçlendirirken, dışardan yapılan müdahaleleri birer propaganda malzemesi haline getirmelerine sebep oluyor.
Terör örgütlerinin yolsuzlukla ilişkisi çoğu
zaman “tavuk mu yumurtadan çıkar yoksa yumurta mı tavuktan çıkar” analojisine
benziyor. Birçok bölgede yolsuzluk terörün
finans kaynağı olurken yine terör örgütleri
ülkelerindeki kronik yolsuzluğu bir propaganda aracı olarak kullanarak kendilerine
destek bulabiliyorlar.
Kronik yolsuzluğu devlet mekanizmalarının belli kısımlarında yer alan, sistemin