Türkiye ’ nin dünya liginde ne yazık ki oldukça kötü durumda olduğunu gösteren daha farklı endeksler de var . Ancak konumuz çerçevesinde özellikle bu iki endeksteki durumun Türk şirketleri tarafından yüzleşilmesi ve acil olarak önlem alınması gereken konular olduğunu düşünüyorum .
kanunlar her geçen daha yoğun uygulanıyor . Almanya 2021 yılında odağına insan haklarını alan Tedarik Zinciri Kanunu ’ nu yasalaştırdı ve 2023 ’ den itibaren uygulanmaya başlayacak . Diğer Avrupa ülkeleri de Almanya ’ yı bu konuda izleyecek . Avrupa Yeşil Mutabakatı etkisini gösterirken , ESG çerçevesinde gelişen yatırımcı etiğinin etkisi her geçen gün artıyor .
9
Diğer bir gerçeklik ise hukukun üstünlüğü . The World Justice Project ( WJP ) tarafından her sene yayımlanan Hukukun Üstünlüğü Endeksi , devlet yetkililerinin üzerinde kısıtlamalar , yolsuzlukla mücadele , şeffaflık , temel haklar , kişilerin can ve mal güvenliği , hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanması ve vatandaşların adalete erişebilirliği başlıklarını ele alıyor . Türkiye 2021 endeksine göre 139 ülke arasında 117 ’ inci sırada yer aldı . 2020 yılında 107 ’ inci sırada yer alan Türkiye bir yıl içinde 10 sıra birden geriledi . Endeksteki durum Türkiye ’ nin hukukun üstünlüğüne ilişkin önemli bir problemi olduğunu gösteriyor .
Türkiye ’ nin dünya liginde ne yazık ki oldukça kötü durumda olduğunu gösteren daha farklı endeksler de var . Ancak konumuz çerçevesinde özellikle bu iki endeksteki durumun Türk şirketleri tarafından yüzleşilmesi ve acil olarak önlem alınması gereken konular olduğunu düşünüyorum .
Türkiye enerjide dışarıya bağımlı bir ülke , enerji almak için dövize ihtiyacı var . İhtiyaç duyulan döviz ağırlıklı olarak yıllık yaklaşık 225 milyar ABD Doları seviyelerinde olan ihracat ve turizmden karşılanıyor . İhracatın yaklaşık yarısı AB topluluğuna yapılıyor . Toplam ihracatın yaklaşık % 10 ’ u tek başına Almanya , % 15 ’ i ise ABD ve Birleşik Krallık . Kısaca ekonominin çarklarının dönebilmesi için ihracatın artarak devam etmesi şart .
ABD ve Birleşik Krallık ’ ın rüşvetle mücadele kanunları var ve bu sınır ötesi
Yukarıda belirttiğim üzere Türkiye dünya tedarik zincirinin önemli bir halkası . Artan ihracatı ve ithalatı , uluslararası iş ortaklıkları , Türk şirketlerinin küresel piyasalarda kendilerini göstermeleri bunun en önemli belirtileri . Bu gelişmeler doğal olarak küresel piyasaların bir parçası olmak isteyen Türk şirketlerinin yukarıda bahsi geçen ve odağında “ etik ” olan gelişmelere entegrasyonunu zorunlu kılıyor .
Bu gelişmelerin farkında olan Türk şirketleri doğal olarak kendi plan ve programlarını yapıyor olabilir . Ancak sorulması gereken çok önemli bir soru geliyor aklıma : Şirketlerin münferit gayretleri ile bu gelişmelere cevap verilebilir mi ?
Daha fazla kanuna değil , daha fazla dürüstlüğe ve sorumlu iş yapmaya ihtiyaç duyulan bu yeni dönemde bence Türkiye ’ nin ve Türk şirketlerinin acil farkındalığa ve kolektif eyleme ihtiyacı var .
Çünkü zaman daralıyor .