İhbar Bildirim Hatları
Günümüzde şirketlerin neredeyse tamamının suistimallerden etkilendiği ve her yıl gelirlerinin % 5 ’ lik kısmını bu yolla kaybettikleri bilinmektedir .[ 1 ] Gerçekleşen bu suistimaller , şirketleri yalnızca maddi zarara uğratmakla kalmayıp çoğu zaman itibar kaybına da uğratabilmektedir .
Ş irketlerde maddi ve manevi olarak ciddi boyutlarda kayıplara neden olan bu suistimallerin tespitinde , ihbar bildirim hatları şüphesiz en önemli yollardan biridir . Yapılan araştırmalarda dünya genelinde suistimallerin % 43 ’ ünün ihbar yoluyla tespit edildiği , bu ihbarların yarısının da şirket çalışanları tarafından bildirildiği görülmektedir . Ayrıca , ihbar bildirim hattı olan şirketlerde suistimallerin ortaya çıkma oranı % 50 iken , bildirim hattı olmayan şirketlerde bu olasılık üçte bire kadar düşebilmektedir . 1 Suistimal tespit yöntemleri konusunda Türkiye ’ deki oranlara bakıldığında ise en etkin yöntemin ihbar bildirim hatları kullanımı olduğu ve suistimallerin % 73 ’ ünün bu yolla tespit edildiği görülmüştür .[ 2 ] Dolayısıyla güçlü bir ihbar bildirim mekanizması , olası ihlal ve suistimalleri kritik boyutlara gelmeden önce çözme imkanı sunar . açıdan bir ikilemde kaldıkları durumlarda da ihbar bildirim hatlarına başvurabilmektedirler .
İhbar bildirim hattına sahip şirketler , genellikle bu hattı yalnızca çalışanlarının kullanımına açmaktadırlar . Şüphesiz ki çalışanlar ihbar bildirim hatlarının en büyük kaynaklarıdır ve ihbar hatlarına yapılan bildirimlerin % 50 ’ si çalışanlardan gelmektedir . Buna karşın , % 22 oranında müşterilerden ve % 11 oranında tedarikçilerden de ihbar bildirim hatlarına bildirim geldiği görülmektedir . 2 Dolayısıyla herhangi bir suistimalin veya olası çıkar çatışmasının tespitinde çalışanlar haricinde diğer paydaşların da önemli bir rolü olduğu anlaşılmaktadır .
İhbar bildirim hatlarının en önemli faydalarından biri de , bildirimde bulunabilecek kişilere , herhangi bir isim veya iletişim bilgisi paylaşmayarak anonim bildirim yapma imkanı sağlamasıdır . Yaygın kullanıma bakıldığında , ihbar bildirim hatlarının işleyişinde şirketler tarafından kullanıcılara anonim , yarı anonim ve açık bildirim olacak şekilde 3 farklı bildirim seçeneği sunulmaktadır . Anonim bildirimde kişiler hiçbir iletişim bilgisi paylaşmadan , yarı anonim bil-
İhbar bildirim hatları , bir suistimali tespit etmenin yanında ; çalışanlar , tedarikçiler ve diğer iş ortakları ile şirket yönetimi arasındaki iletişimin artmasını da sağlayabilmektedir .
23
İhbar bildirim hatları , bir suistimali tespit etmenin yanında ; çalışanlar , tedarikçiler ve diğer iş ortakları ile şirket yönetimi arasındaki iletişimin artmasını da sağlayabilmektedir . Şirket çalışanları veya diğer paydaşlar tarafından fark edilen operasyonel konularda iyileştirmeye açık alanlar , böyle bir mekanizma ile rahatlıkla yönetime bildirilebilir ve bu sayede şirketin kısa sürede operasyonel süreçlerini iyileştirmesi için fırsat yaratılmış olur . Aynı zamanda çalışanlar ve diğer paydaşlar , etik veya hukuki
1
Uluslararası Suistimal İnceleme Uzmanları Derneği ( ACFE ) – 2020 Report to the Nations
2
Türkiye Etik ve İtibar Derneği & KPMG Türkiye | 2019 CCO Anketi