INmagazine Sayı 24 Etik ve İtibar Derneği Etik ve İtibar Derneği | Page 19

ANT ’ a göre nesneler ve insanlar birbiri ile çeşitli ağlar örgüsünde etkileşim halindedir ve birbirlerini etkilemektedir .
17 davranış değiştirici gücünden bahsetmek gerekebilir . Tasarım , kullanıcı davranışlarını değiştirmek üzere kapsayıcı ve sürdürülebilir amaçlar için kullanılabilmektedir ( Lilley , 20091 ).
Nesnelerin de sosyal yapının bir parçası olduğunu ilk ortaya atan filozof ve sosyolog Latour ( 1996 )' un nesneler ve insanlar arasındaki ilişkiyi farklı bir boyutta iradeleyen bir sosyal teori olan “ Actor Network Theory ” ( ANT ) ‘ sinin , son yıllarda teknolojiye ve etkilerine farklı açılardan bakmanızı sağlayan sosyal innovasyon konusunda tekrar ilham kaynağı olduğunu görüyoruz . ANT ’ a göre nesneler ve insanlar birbiri ile çeşitli ağlar örgüsünde etkileşim halindedir ve birbirlerini etkilemektedir . Yani tasarımların , şeylerin insanları değiştirme gücü vardır . Tasarımlar elbette fiziksel görünümleri ile bizimle iletişime geçerek kendilerine dair birtakım bilgiler verirler ancak tasarımlar aynı zamanda üretici veya tasarımcı tarafından tasarlanırken içerisine kodlanmış , kullanıcı davranışına yönelik stratejik müdahale olarak planlanmış davranış değiştirmeye yönelik görünmez dinamikler de barındırabilirler . Bu dinamikler , nesneler ve insanları etkileyerek , etik , kapsayıcı veya sürdürülebilir niyetlerle , pozitif etkileşim - eyleme yönlendirebilirler .
Tasarımcının tasarladığı hem leylek hem de tilkinin kullanabileceği ve tilkinin mutfak dolabına / rafına yerleşmiş bulunan bu yeni kapsayıcı tasarım , tilkinin bu tasarımı kullanırken daha önce fark etmediği bir biçimde leylek için de tasarlanmış olması ( dezavantajlı gruplar için tasarlanmış görünümden uzak durmak da bir hedef olmalıdır ), tilkinin etik olmayan eylem planının da önüne geçecek ve sonuçta tilki ve leylek bir arada mutlu mutlu yemeklerini yiyeceklerdir .
Gökten üç elma düşmüş ise biri de tasarımcıya gitsin .
Kaynaklar :
Latour , B . ( 1996 ). On actor-network theory : A few clarifications . Soziale welt , 369-381 .
Lilley , D . ( 2009 ). Design for sustainable behavior : strategies and perceptions . Design Studies , 30 ( 6 ), 704-720 .
Maralcan Gülmen , M ., Aydın , M . ( 2020 ) Endüstriyel Tasarım Eğitiminde Kapsayıcı Tasarım İçin Bir Yöntem Önerisi , UTAK 2020 Bildiri Kitabı , Ankara , 257-275
Oulasvirta , A ., Kurvinen , E . ve Kankainen , T . ( 2003 ). Understanding contexts by being there : case studies in bodystorming . Pers Ubiquit Comput 7 , 125 – 134 .