INmagazine Sayı 24 Etik ve İtibar Derneği Etik ve İtibar Derneği | Page 14

ETİK
Kolektif Eylem Çeşitleri
Uluslararası literatürde Kolektif Eylem türleri , dört temel başlıkta ele alınır . Bunlar şu başlıklar altında toplanır :
* Yolsuzlukla Mücadele Deklarasyonu ( gönüllü , kontrolsüz , kısa vadeli )
* Dürüstlük Mukaveleleri ( gönüllü , kontrollü , kısa vadeli )
* Prensip Odaklı Girişimler ( gönüllü , kontrolsüz , uzun vadeli )
* Mevzuata Uyum Sözleşmesi / Onaylanmış Şirket Koalisyonları ( gönüllü , kontrollü , uzun vadeli )
12
Yolsuzlukla Mücadele Deklarasyonları Kamu taahhütleri şeklinde ortaya çıkan ve bir Kolektif Eylem türü olarak kabul edilen “ Yolsuzlukla Mücadele Deklarasyonları ” nın özellikleri şöyle sıralanabilir : Kısa vadeli ve proje bazlı bu tür ortak eylemler sayesinde bireysel projeler ve ticari faaliyetlerde rüşvetin önlenmesi ile rüşvet hakkında açık tartışma platformlarının yaratılması hedeflenir . Böylece rüşvet veren ve alan taraflar usulsüz eylemlerinin incelenebileceğini farkına vararak , rüşvet verme niyet ve ihtimalleri azaltılmaya çalışılır . Bu deklarasyonlar taraflarca imzalanarak yayınlanır ve alt yüklenicilerle paylaşılır . Söz konusu deklarasyonlarda tarafların şeffaf olduğu , rüşvete ve yolsuzluğa izin vermediği , eşit ticari uygulamayı kabul ettiği belirtilir .
Örnek Kolektif Eylem Frankfurt Çöp Yakma Fırını Projesi : Proje : Frankfurt ’ ta müteahhitler arasında çöp yakma fırını projesi ile ilgili kısa vadeli ve proje bazlı kolektif eylem örneği olarak bir Yolsuzlukla Mücadele Beyannamesi imzalanması .
Amaç : İhale sırasında meydana gelebilecek yolsuzluk konuları ve kanunlara uyumun önemi vurgulanarak müteahhitler arasında ortak bir bilinç oluşturulması . Dürüstlük Mukaveleleri
1990 ’ larda Uluslararası Şeffaflık Örgütü ( Transparency Internatıonal-TI ) tarafından geliştirilen gönüllü , kontrollü ve kısa vadeli Dürüstlük Mukavelelerinin ( Integrity Pact ) en önemli özellikleri , dışarıdan bir denetçi tarafından gözetilmeleri ve bu yolla şeffaflığın 
 artırılmasını sağlamaya çalışmalarıdır .
 Dürüstlük Mukavelerinin temel 
 amaçları arasında , bireysel proje ve 
 ticari faaliyetlerde şeffaflığın artırılması ; rüşvet riskinin azaltılması ; ihaleye 
 katılan şirketler arasında süreçlerin dışarıdan denetimini sağlayarak eşit koşullar yaratılması ; mevzuata uyumlu olmayan davranış halinde yaptırım öngörülmesi ; katılımcıların usulsüz bir teklif ile karşı karşıya kalmaları durumunda korunmalarının sağlanması ve kamuya karşı net bir yolsuzlukla mücadele mesajı yollanması sayılabilir .
Peki , Dürüstlük Mukavelesinin temel kriterleri nedir ? Mukavele tarafı kamu kuruluşu ( müşteri ) ile tüm teklif veren şirketler arasında yazılı , resmi bir sözleşme ile yolsuzluk faaliyetlerden kaçınılacağının taahhüt edilmesi gereklidir . İkinci olarak , mukaveleler , söz konusu ihale sürecinden önceki süreçte hazırlanması gerekir . Sözleşmenin prensipleri , şeffaflık , eşit ticari davranış rüşvet veya yolsuzluğun olmaması başlıkların oluşur . Mukavelenin ihlal edilmesi halinde mutlaka yaptırım uygulanır ve mukavelenin uygulandığını gözetmek üzere bağımsız bir denetçi seçilir .