Robert Kennedy 1968 ’ deki o meşhur şiirsel konuşmasında şöyle demişti : “ GSMH her şeyi ölçer , hava kirliliğinden ağaçlarımızın yok edilmesine kadar . Fakat çocuklarımızın sağlığını ölçmez . Devlet memurlarımızın ahlâkını ölçmez .”
Bir suikast sonucu öldürülen ABD Başkan adaylarından Robert Kennedy ’ nin bu ifadesini geçen yıl Fütüristler Derneği tarafından en iyi on yerli fütürizm kitabı arasında ilk sırada gösterilen Oyun Bitti isimli kitabıma sadece bu kadarını alıntılamışım nedense ! Oysa Robert Kennedy , konuşmasının genelinde şöyle vurgular bu yaklaşımını :
" Bizim GSMH hesaplamalarında hava kirliliğini , tütün reklamlarını ve otobanlarımızdan yaralıları toplamak üzere kullanılan ambulansları hesaba katar . Evlerimizi korumak için tesis ettiğimiz güvenlik sistemlerinin ve evlerimize gizlice girmeyi başaranları tıktığımız cezaevlerinin maliyetlerini kayda geçirir . Ormanlarımızın yıkımını ve bunların yerlerini , genişlemenin ve kaotik kentleşmenin almasını içerir . Napalm bombalarının , nükleer silahların ve kent kargaşasını zapt etmek için polisin kullandığı silahlı araçların üretimini içerir . Çocuklara oyuncak satmak için şiddeti yücelten televizyon programlarını kayda geçirir . Öte yandan , GSMH çocuklarımızın sağlığından , eğitimimizin kalitesinden ya da oyunlarımızın neşesinden söz etmez . Şiirimizin güzelliğini ve evliliklerimizin kudretini ölçmez . Politik tartışmalarımızın niteliğini ve temsilcilerimizin güvenilirliğini değerlendirmekle ilgilenmez . Cesaretimizi , aklımızı ve kültürümüzü dikkate almaz . Ülkemize duyduğumuz şefkat ve adanmışlık hakkında tek bir söz söylemez . Kısacası GSMH , yaşama cefasını değerli kılan şeyler dışında her şeyi ölçer ."
Kennedy ’ nin tüm siyasetçilere ve gelecekten umutlarını kesmeyenlere yönelik konuşmasının tamamını okumanızı salık veririm . 1
Kennedy ’ nın asıl vurguladığı , GSMH masalı ile toplumları “ büyümeye ” odaklandırmanın altında insanı ve gezegeni nasıl tükettiğimiz yatıyor . Özellikle 1929 Bunalımının ardından , hayallerin ve arzuların pazarlanmasının altyapısı “ yeni bir tüketici kimliği ” yaratılması ve bunun pazarlanması ile gerçekleşti . Onu yüz yıl kadar sonra Kara Cumalarla tanımamızın arkasında bu profilin yaratılması yatıyor .
Bunun için reklam , halkla ilişkiler , araştırma , marka ve pazarlama dünyasının içindeki tüm disiplin ve kavramların el ele tutuşması sağlandı . “ Her ne pahasına olursa olsun ” tüketmek aynı zamanda “ büyümek ” demekti ! Yani GSMH ! 2 Kavramsal olarak akademik ayrıntıya boğulmadan , basit , yalın ve anlaşılır bir yaklaşımla GSMH ve GSYH ‘ yi Burak Köylüoğlu ’ nun blogundan okuyup bilgilenebilirsiniz . Madem GSMH ülkelerin refah düzeyinin tanımlanmasında ve
37
1 https :// www . theguardian . com / news / datablog / 2012 / may / 24 / robert-kennedy-gdp ve https :// www . jfklibrary . org / learn / about-jfk / the-kennedy-family / robert-f-kennedy / robert-f-kennedy-speeches / remarks-at-the-university-of-kansas-march-18-1968
2
Modern GSYH kavramı , 1929 Büyük Buhranı sonrasında ABD ekonomisinde yaratılan katma değeri ve çıktı değişimini ölçümlemek amacı ile , ABD ’ li ekonomist Simon Kuznets tarafından geliştirilmiştir . Burak KÖYLÜOĞLU , https :// www . linkedin . com / pulse / gsyh-kavram % C4 % B1-ve-hayaller-burak-koyluoglu /