TARİH
58
Peki , Sadaka Taşlarını anlamlı yapan nedir ? Sadaka Taşlarını anlamlı yapan ;
• Kendisi varlık içindeyken bir başkasının yokluk içinde yaşamasını kendine dert eden vicdanlı , empati yeteneğine sahip ve hassas bir insanın Sadaka Taşının yanına özellikle gece yarısını bekleyerek gitmesi yani yaptığı yardımın görünmesini istemediği için karanlığı seçmesidir .
• Kendisi varlık içinde olmasa da elindekinin bir kısmını paylaşmak isteyen yüreği zengin bir insanın Sadaka Taşının yanına bazen alan bazen de veren olarak gitmesidir .
• İhtiyaç sahiplerinin onurlarının en üst seviyede korunması hasebiyle diğer yardımlaşma şekillerinden farklı olmasıdır . Yani ;
-Sadaka verilen kişinin rencide edilmemesi için gösterilen özendir .
-İhtiyaç sahibinin gururuna ve onuruna duyulan anlayış ve saygıdır .
-Hem yardım edenin hem de yardım edilenin yaptığı empatidir .
-İhtiyaç sahibinin , kimse görmediği halde ve tamamını alabilme hakkı varken yardımın sadece bir kısmını almasıdır .
Diğer ihtiyaç sahiplerini de düşünerek gösterdiği onurlu ve ahlaklı duruştur .
Özetle : Her yönüyle ortaya çıkan mükemmel bir Etik Davranış örneğidir .
Aşağıda Sadaka Taşlarıyla ilgili biraz daha detaylı bilgiler vermeye çalışacağım fakat bana göre bu konunun özü bu taşların Etik Davranışın simgelerinden biri olmasıdır . Hani derler ya “ dili olsa da konuşsa ” diye . Tam da yerini bulmuş bu söz yani Sadaka Taşlarının da dili olsa kim bilir neler anlatırlardı ? ve de ne güzel olurdu Etik kavramını birde onlardan dinlesek ..!
Benim için en özel kısmı da budur ; yani Sadaka Taşlarına yüklediğim anlam , sadece bir yardımlaşma aracı olması değil mükemmel bir Etik Davranış göstergesi olmasıdır . Etik evrensel bir kavramdır ve Sadaka Taşlarının ortaya koyduğu anlamı da evrenseldir . Türk olduğumuz ve bizim ülkemizde yaşandığı için sadece biz değil hangi milletten olursa olsun gören veya duyan herkes , Sadaka Taşları için aynı duyguları ve hayranlığı yaşamıştır .
Yine bazı kaynaklardaki bir bilgiye göre 17 . Yüzyılda İstanbul ' u anlatan bir Fransız gezginin , bu sadaka taşlarını fark etmesiyle başlayan hayranlığı nedeniyle hiç yılmadan takip ettiği bir sadaka taşının üzerinde bulunan paraların tam bir hafta boyunca yerinde kaldığını görmesi kendisini oldukça şaşırtmıştır .
Hani hiç kimsenin bilme / bakma ihtimali olmasa bile yani karşılığında herhangi bir ceza / ödül vb . olmasa da doğru olanı yapmak anlamına gelen ve İngilizceden Türkçeye çevirisi ise “ Dürüstlük , bütünlük vb .” olan “ Integrity ” kelimesinin tam karşılığını da yine burada yani Sadaka Taşlarının özünde görüyoruz .
Sadaka Taşlarının konumlandırılmasına ( birkaç mahallenin kesiştiği ortak noktalar , herkesin geçtiği köprüler vb .) bakıldığında ; dil , din , ırk vb . ayrımı yapılmaksızın insan odaklı bir amaca hizmet edildiği de rahatça söylenebilir .
Adı Etik , Empati , Integrity vb . her ne olursa olsun , eğer ortadaki davranışa küresel olarak herkes aynı hayranlığı gösteriyorsa doğru şeylerden , yani insanlık örneğinden bahsediyoruz demektir .
İşte tam da bu aşamada önem arz eden bir soruyu paylaşmak istiyorum :
Çarpık şehirleşme ve insanlığın geldiği bu aşamada neredeyse kaderine terkedilmiş ve aşınmış , bu yorgun ama başı dik ve Etik abidesi taşlarımıza sahip çıkmamız gerekmez mi ?
Gerekir tabii ki !
Sadaka Taşlarına ve bu anlayışa ivedi olarak sahip çıkmamız gerekir . Günümüzde elinde kameralarla ihtiyaç sahibinin yanına gidip yapılan yardımı herkesin gözüne sokarcasına reklam edenlerin ve hatta eline bir parça yiyecek tutuşturulan fakir bir çocuğu zoraki gülümsetmeye çalışanların ve tabii ki gururları hiçe sayıldığı için utancı gözlerinden okunan bu yardıma muhtaç insanların görüntüleri hafızamızdan hiç gitmemektedir .
Nereden nereye geldik …
Gösteriş için yardım yapanlar , yardıma ihtiyacı olmadığı halde gerçek ihtiyacı olanların haklarını gasp edenler , duygu sömürüsü yapıp insanların iyi niyetinden faydalananlar , dolandırıcılar , yolsuzluk yapanlar , hırsızlar vb . Etik yoksunu insanlar .
Sadaka Taşını geçmişinde tecrübe eden toplumumuza , günümüzdeki tablonun hiç yakışmadığını düşünüyorum .