INmagazine Sayı 17 | Page 28

RÖPORTAJ İş Etiği Şirketlerle Bütünleşmek Zorunda 2010 yılından bu yana etik iş yapma kültürünün Türkiye kurumlarında yer- leşmesi için çalışan Etik ve İtibar Derneği’nin (TEİD) Yönetim Kurulu Başkanı Ertuğrul Onur “Artık ne olursa olsun ne pahasına olursa olsun en fazla kar hedefini tek amaç olduğu iş yönetim sistemleri tarihe karışıyor” diyor. Onur’a göre bundan sonra iş etiği şirketlerin misyon, vizyon ve hedefleri ile bütün- leşmek zorunda. TEİD olarak faaliyet alanınız, özel sektörde yolsuz- luk / rüşvetle mücadele etmek için ne gibi çalışma- larınız var? 26 2000 yılında BM Eski Genel Sekreteri Kofi Annan’ın girişimi ile kurulan Global Compact Dünyadaki en büyük kurumsal sürdürülebilirlik girişimidir. Platformun 10 İlkesi temelini insan hakları, çalışma standartları, çevre ve yolsuzlukla mü- cadele alanlarında hazırlanmış dört Birleşmiş Milletler bil- dirgesinden almaktadır (İnsan Hakları Evrensel Beyanna- mesi, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Çalışma Yaşamında Temel İlkeler ve Haklar Bildirgesi, Birleşmiş Milletler Rio Çevre ve Kalkınma Bildirgesi, Birleşmiş Milletler Yolsuzluk- la Mücadele Sözleşmesi). Özellikle bu ilkelerin özel sektör ağırlıklı olarak hayata geçmesi için ve Türkiye Cumhuriye- ti'nin Birleşmiş Milletler ve OECD nezdinde taraf olduğu yolsuzlukla mücadele anlaşmalarının hayata geçirilmesinde özel sektör koordinasyonu görevini üstlenmeyi amaçlaya- rak iş etiği konularında faaliyet gösteren derneğimiz 2010 yılında kuruldu. Derneğimiz Etik ve uyum risklerinin etkin yönetimi, dürüst- lük, hesap verilebilirlik ve şeffaflık konularında farkındalık düzeyini arttırılması ve iş etiğinin ülkemizde faaliyet göste- ren şirketlerin kültürünün ayrılmaz bir parçası haline hede- fini güdüyor. Etik ve İtibar Derneği bugün 150 kendi sektörlerinde büyük öneme sahip kurumsal üyesi ile çalışmalarına devam ediyor. Üyelerimizin Türkiye GSMH'nın yüzde 15'ini oluşturan ve 250 bin üzerinde çalışana istihdam sağlayan şirketler olma- sı da etki alanımızın büyüklüğünü gösteriyor. Bu açıdan TEİD’in gelmeyi hedeflediği nokta; iş etiği alanın- da şirketlerin gelişmelerine destek olurken; en iyi uygula- malara sahip şirketlerin tecrübelerini ülkemizin her köşe- sindeki kurumlara aktararak bir referans ve eğitim noktası haline gelmesi olarak açıklanabilir. Bu açıdan verimli bir uluslararası ticaretin en önemli şart- larından biri haline gelen iş etiği ve etik risklerin yönetimi alanındaki en güncel veri ve bilgiyi uluslararası ilişki ve bağları ile ülkemize eksiksiz taşımayı ve üyeleri arasında paylaşım toplantıları düzenleyerek iyi örneklerin uygula- masının arttırılmasını amaçlıyoruz. Yine eğitimler de TEİD’in büyük öneme sahip. Bu doğ- rultuda 2016 yılında kurduğumuz TEİD Akademi çatı- sı altında çeşitli üniversitelerin iş birliği ile (Boğaziçi ve Bilgi) kurguladığımız “Etik ve Uyum Yöneticisi Sertifika Programı” 6. dönemini bitirdi. 7.dönemi- ne Mart ayında başlıyor. Alanında dünyadaki önemli sertifika programlarından biri olmayı hedefleyen eğitim programına hukukçular, etik ve uyum yöneticileri, insan kaynakları, iç dene- tim ve kurumsal iletişim çalışanları, denetçiler, etik ve uyum alanında uzmanlaşmak isteyen tüm çalışanlar, orta ve üst düzey yöneticiler katılabiliyor. Yine derneğimiz tarafından kurulan mü- kemmeliyet merkezi; “Turkish Integrity Center of Excellence” (TICE) projesi ile amaç; iş etiği hakkında farkındalık yarat- mak ve “Etik ve Uyum Yöneticiliği’’ mesleği- nin özel sektörde yer alan şirketler tarafın- dan benimsenmesini ve yaygınlaştırılmasını sağlamayı amaçlıyoruz. TICE, TEİD tarafın- dan sürdürülebilir yerel kapasite oluştur- mak amacıyla kurulmuştur. Aralarında 27 KOTEDER, TÜYİD, İGMD, DPİD gibi Türkiye’nin önde gelen sektörel der- neklerinin bulunduğu birçok dernek ile sektörel ve meslek etik standart- ları hazırladık; Global Ethics Network Bölge Tem- silciliği, Avrupa İş Etiği Ağı Üye- liği, Basel Instıtute Çalışma Grubu Üyeliği, OECD Yolsuz- lukla Mücadele Bölgesel Ça- lışma Grubu Danışma Kuru- lu Üyeliği ve B20 Yolsuzlukla Mücadele Görev Gücü Üyeli- ği ile de uluslararası alanda da etkin. TEİD ülkemizde düzenlenen G20’de; B20 Gümrüklerde Yol- suzlukla Mücadele Çalışma Grubu ile KOBİ'lerde Yolsuzlukla Müca- dele Çalışma Grubunda en büyük hedeflerinden olan pratik iş dün- yasına dokunan ve uygulamacı olmasının karşılık bulduğu ve “KOBİ'ler İçin Yolsuzluk- la Mücadele Rehberi” ve Bu açıdan TEİD’in gelmeyi hedeflediği nokta; iş etiği alanında şirketlerin gelişme- lerine destek olurken; en iyi uygulamalara sahip şirket- lerin tecrübelerini ülkemizin her köşesindeki kurumlara aktararak bir referans ve eğitim noktası haline gelme- si olarak açıklanabilir. “Gümrüklerde Kolektif Eylem Yo- luyla Yolsuzlukla Mücadele Rehbe- ri” gibi somut çıktılar sundu. Günümüzün ve gelecekte bizi bekle- yen sosyal, hukuki ve ekonomik ve sosyal düzenin farklı perspektifler ve uzman konuşmacılar eşliğinde analiz edildiği Etik Zirveleri düzenliyoruz. Derneğimiz, çalışmalarını sadece özel sektör ile sınırlı tutmuyoruz. Dernek olarak " ileride iş dünyasında bayrağı devralacak gençlerimizin de etik ilkeleri içselleştirmelerini ve be- nimsemeleri doğrultusunda birçok projeye destek veriyoruz. *** (Okul- larda öğrenci etik kurulları kurulma- sına ve yürütülmesine, içerik oluştu- rulmasına destek veriyoruz. Anadolu Liseleri ile ZirvEtik (2018 ve 2019), Özel Okullarla Özel Sezin Okulu iş birliğinde Sezin Etik Zirvesi (2019, 2020 Nisan’da 2.si olacak) düzenle- niyor; öğrenciler profesyonel liderler ve öğretmenleri ile çalışmalar yapıp çeşitli konularda etik manifestolarını hazırlıyorlar) Dünyaya baktığımızda suisti- maller gelişen ekonomilerde mi yoksa gelişmekte olan ekonomi- lerde mi daha çok görülüyor? Aslında bu konuda şöyle bir cevap verilebilir; FCPA’ye baktığımız zaman en fazla ceza alan şirketlerin hep gelişmiş ekonomilerden olduğunu görüyoruz. Fakat burada bir konuya dikkat etmemiz gerekiyor. Bu şirket- ler aldıkları cezalarla az gelişmiş/