GÜNDEM
Facebook Dosyasında
İkinci Perde
“Geçmiş, gelecek ve şimdi arasındaki fark, bir yanılsamadan ibarettir.”
Albert Einstein
5
4
rekabet hukuku problemi olarak ele
alındı. Bunun sonucunda rekabet hu-
kuku açısından yepyeni bir ihlal tipi
ortaya çıktı.
Kartel Ofisi’nin Facebook Kararı
Yazı: Av. Mert Karamustafaoğlu /
Erdem & Erdem Ortak Avukatlık Bürosu
P
opüler olan bir dizi olan
Dark, bir Einstein sözüyle
başlar; “geçmiş, gelecek
ve şimdi arasındaki fark,
bir yanılsamadan ibaret-
tir” (Der Unterschied zwischen Ver-
gangenheit, Gegenwart und Zukunft
ist nur eine Illusion, wenn auch hart-
näckige). Son dönemde Facebook
dosyası kapsamında yaşanan geliş-
meler de, rekabet hukuku ve kişisel
verilerin korunması açısından adeta
bir devrim niteliğindedir. Zira bugün
gündemde olan tartışmalar gelecek-
teki dijital ekonomi, büyük veri ve
Facebook, aynı grupta yer
alan WhatsApp ve Instag-
ram gibi kanallardaki verileri
toplamaya devam edebile-
cektir. Ancak bu kanallardan
elde edilen verilerin, anılan
kullanıcıların Facebook he-
saplarına aktarılabilmesi için
açık rızalarının alınması ge-
reklidir.
rekabet hukukunun değişen içeriğini
belirleyecektir.
Federal Alman Kartel Ofisinin (“Kar-
tel Ofisi”) 6.2.2019 tarihli kararı 1 ile
Facebook’un veri toplama faaliyetleri
etraflıca incelendi. Kartel Ofisi, Face-
book’u Federal Almanya pazarında
sosyal medya platformları açısından
hakim durumda buldu ve veri topla-
ma faaliyetleri çerçevesinde hakim
durumunu kötüye kullandığını tespit
etti. Böylelikle kişisel verilerin ko-
runması hukuku açısından ele alına-
bilecek bir husus, aynı zamanda bir
Facebook tarafından kullanıcılara
sunulan genel işlem şartları uyarın-
ca kullanıcılar, anılan teşebbüs tara-
fından sunulan sosyal ağ hizmetle-
rinden ancak Facebook veri işleme
politikasını kabul etmeleri şartıyla
yararlanabiliyorlardı. Buna göre
kullanıcıların Facebook haricinde,
aynı grupta yer alan Instagram ve
WhatsApp gibi üçüncü taraf olarak
adlandırılan Facebook dışındaki in-
ternet sayfaları ve uygulamalardaki
verilerinin de Facebook tarafından
işlenmesi söz konusuydu. Bütün bu
verilerin birleştirilmesiyle neredeyse
eksiksiz bir Facebook kullanıcı verisi
oluşturuluyordu.
Kartel Ofisi’nin kararı, temelde Face-
book’un veri toplama faaliyetlerinin
bir rekabet ihlali olarak nitelendi-
rilip, nitelendirilemeyeceğini ince-
lemektedir. Bunun için de öncelikle
Facebook’un hâkim durumda olup
olmadığı tespit edilmiştir. Kartel Ofi-
si, Facebook’un pazar payını hesap-
larken, günlük aktif olan kullanıcılar
ile aylık aktif kullanıcılar arasında bir
ayrım yapmıştır. 2018 yılında Face-
book dünya çapında 1,52 milyar gün-
lük aktif kullanıcıya, 2,32 milyar aylık
aktif kullanıcıya sahiptir. 2
Kartel Ofisi, Facebook’un Federal
Almanya sosyal ağ pazarında hâkim
durumda olduğunu tespit etmiştir.
Zira alman pazarı açısından Facebo-
ok 23 milyon günlük, 32 milyon aylık
kullanıcı ile yaklaşık % 95’lik pazar
payına sahiptir. Rakip konumunda
olan Google+, Snapchat, YouTube,
Twitter, Xing ve LinkedIn gibi sosyal
ağlar Facebook’a göre kısıtlı kapsam-
da hizmet verdiklerinden aynı ilgili
ürün pazarında görülmemişlerdir.
Ayrıca Facebook ile aynı ekonomik
grup içerisinde yer alan Instagram ve
WhatsApp gibi uygulamaların sahip
oldukları yüksek pazar payları da, Fa-
cebook’un hâkim durumunu güçlen-
diren etkenler arasında görülmüştür.
Kartel Ofisi Başkanı Andreas Mun-
dt’un konu hakkındaki açıklaması 3
oldukça dikkat çekicidir. Andreas
Mundt, hâkim durumda bir teşebbüs
olarak Facebook’un rekabet hukuku
anlamında özel bir yükümlüğü oldu-
ğunu vurgulayarak, Facebook kulla-
nıcılarının pratik olarak başka sosyal
ağlara geçmesinin mümkün olmadı-
ğını ifade etmiştir. Mundt, kullanıcı-
ların Facebook’a dâhil olmak için bu
denli yoğun bir veri toplanmasına
izin vermek zorunda kalmasının da,
anılan teşebbüsün sahip olduğu pa-
zar gücü düşünüldüğünde, haklı bir
gerekçe oluşturmadığını belirtmiştir.
Zira kullanıcılar ya bu veri işleme faa-
liyetine izin vermek ya da anılan sos-
yal ağ’dan faydalanamamakla karşı
karşıya kalmaktadır.
Dolayısıyla böyle bir durumda özgür
irade ile verilmiş bir açık rıza beya-