SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
“The world says: “You have needs -- satisfy them. You have
as much right as the rich and the mighty. Don’t hesitate
to satisfy your needs; indeed, expand your needs and de-
mand more.” This is the worldly doctrine of today. And they
believe that this is freedom. The result for the rich is isola-
tion and suicide, for the poor, envy and murder. “
Dostoyevski
48
A
nuta’da 19 aileye bölünmüş 300 kişi yaşı-
yor. Aslında hesaplanınca Anuta nüfus yo-
ğunluğu açısından Bangladeş ile aynı orana
sahip. Peki bu kalabalık(!) ve ıssız adada in-
sanlar hayatlarını nasıl sürdürebiliyorlar?
Sorunun cevabı adadakilerin hayatlarını
sürdürebilmek için yarattıkları etik ve sürdürülebilir kül-
türden geçiyor.
Anuta’da herkes herkes ile bir nevi akraba olarak kabul
ediliyor. Bir ailenin üyeleri sadece genetik olarak değil aynı
zamanda sosyal olarak da adanın tümü ile ilişkili sayılıyor.
Başkalarını düşünmek ve onlara yardım edebilmek Anu-
ta’da sosyal anlayışın temel noktası. Bu doğrultuda Anuta-
lıların özel bir kelimesi bile var: Aropa. Empati, şefkat ve
sevgi gibi kelimelerin bir birleşimi olan bu kelime aslında
genel olarak paylaşma, işbirliği, hırslardan arınma ve açgöz-
lü davranmama konsepti olarak görülebilir.
Aropa Anutalıların aslında birbirlerine nasıl davranması
gerektiğini anlatan, onların birbirleri ile maddi ilişkilerini
gösteren sözlü bir etik kod olarak sayılabilir. Örnek olarak
Anuta’daki sınırlı arazi aile birimleri tarafından eşit ve adil
olarak paylaşılır ve böylelikle her birim hem kendi hem de
etrafı için yeterli yiyecek sağlaması amaçlanır.
Anuta yaşam tarzının bir parçası da hediye ekonomisi ola-
rak adlandırabileceğimiz bir kavramdır. Bir Anuta’lı başka
bir Anutalı’dan bir istekte bulunursa bunu herhangi bir ta-
kas olarak görmeden yerine getirir ve geri ödeme de iste-
mez. Çünkü bir zaman sonra kendisi de böyle bir talep de
bulunabilecektir. O sene mahsulleri bol olanlar olmayanlar-
la paylaşırlar. Sonuçta bir sonraki hasatta tersi olabilecektir.
Anuta’da komşunuzun yemeği varsa asla aç kalmazsınız.
Anuta’da para kullanılmaz ama ada dışında balıkçılık gibi
işlerde para kazanan Anutalılar bu parayı da adanın genel
yararı için değerlendirirler ve ona göre toplu olarak faydala-
nacakları malları satın alırlar. Rekabet yok değildir ama bu
rekabet sürdürülebilir ve etik bir ada yaşamı yaratabilmek
içindir.
Bu yaşam tarzının günümüz için büyük önem taşıyan başka
bir özelliği de adanın kısıtlı kaynaklarını sürdürülebilirlik
ilkelerine göre kullanılmasıdır. Anutalılar yaşamın hassas
dengesini içten anlamışlar ve ona göre bir toplum yarat-
mışlardır. Anuta gibi küçük bir adada ağaçlar çok değerlidir
ve mümkün olduğu kadar az olarak kesilmeleri gerekir. Bu
doğrultuda kendileri için çok önemli olan kanolarını bile
kolay kolay değiştirmezler. Bazı ailelerin 150 yıllık kanoları
devamlı yenileyerek kullandığı belirlenmiştir.
Tarım yaparken de doğanın hassas dengesine azami özen