INmagazine Sayı 12 | Page 32

TARTIŞMA
Andrew Arruda
30
avukatların işsiz kalıp kalmayacağı ise merak konusu . Deloitte Insight Report verilerine göre , hukuk alanındaki yaklaşık 100 bin görev önümüzdeki 20 yıl içerisinde otomatiğe bağlanıp yapay zeka tarafından icra edilebilecek hale gelecek . Aynı rapor önümüzdeki yıllarda yaşanacak reformlardan sonra hukuk sektöründeki insanların yaklaşık % 40 ’ ının işlerini kaybedeceğini iddia ediyor . ( 4 ) Geçmiş davaların sonuçlarını ve gerekçelerini , yürürlükteki yasaları ve genel sözleşme maddelerini sistemine kaydedip bu konularla ilgili çoğunlukla isabetli kararlar veren ve önerilerde bulunan yapay zekalı avukatların , muhakeme ve ahlak değerlendirmesi gerektiren konularda ne yapabileceği ise bilinmiyor . Bu durumda bu robotların sınırlı görevlerde kullanılmaları kaçınılmaz gibi görünüyor . Yapay zeka mekanik işlerde kullanıldıkları sürece etik açıdan sorun teşkil etmeyecek ama hüküm verme aşamasında kullanılmaları çok ciddi sorunlar çıkaracağa benziyor .
YARGIDA YAPAY ZEKA 2016 yılında ABD ’ de Wisconsin v . Eric Loomis davasında , yazılım algoritması kullanılarak hüküm belirlemek konusu gündeme gelmiş ve bunun ne kadar etik olup olmadığı konusu tartışma yaratmıştı . Verilen kararda ise bu algoritmanın hüküm açısından uygun olduğu kabul edilmişti . Davada kullanılan Northpoint Inc isimli özel bir şirkete ait içerisinde pek çok veri grafiği taşıyan Compas adındaki yazılım , Eric Loomis isimli şahsın tekrar suç işleme olasılığının yüksek olduğunu ve “ yüksek riskli bir birey ” olduğunu belirledi . Davaya
Eric Loomis
2016 YILINDA ABD WINCONSIN ’ DE GÖRÜLEN BIR DAVADA , NORTHPOINT INC ISIMLI ÖZEL BIR ŞIRKETE AIT , IÇERISINDE PEK ÇOK VERI GRAFIĞI TAŞIYAN COMPAS ADINDAKI YAZILIM , ERIC LOOMIS ISIMLI ŞAHSIN TEKRAR SUÇ IŞLEME OLASILIĞININ YÜKSEK OLDUĞUNU BELIRLEDI VE GÜMBÜRTÜ KOPTU .
bakan hakimler yazılımın ortaya çıkardığı sonuçları dikkate aldı ve bunun sonucunda algoritmayla mahkûmiyetine karar verildi . Karara itiraz eden Loomis , adil bir biçimde yargılanmadığından bahisle davayı Wisconsin Yüksek Mahkemesi ’ ne taşıdı ama sonucu değiştiremedi . Kararı veren hakimler , yazılım dikkate alınmasa bile , eldeki verilere bakılarak aynı sonucun ortaya çıkacağını söylediler . Farklı bir hakim ise algoritmanın özellikle siyahi vatandaşlara yönelik daha önyargılı ve adaletsiz davranabileceğini iddia etti ancak şirket bu iddiaları yalanladı . ( 5 ) Kararı eleştiren hukukçular ; emsal niteliği taşıması durumunda bu tarz kararların etik açıdan sorunlu olduğunu , yargıda adalet ve eşitlik ilkelerinin zedelenebileceğini düşünüyor .
ETİK VE UYUM DEPARTMANLARINI NASIL ETKİLEYECEK ? Yapay zeka , etik ve uyum alanında da kendine yer edinecek gibi duruyor . Yapılan çalışmaların ortaya çıkardığı prototiplerin , şirket içindeki dolandırıcılıkları belirleyip , vaka araştırması yapma ve gerektiği zaman özenli inceleme ( due diligence ) yapabilme özelliklerini barındırdığı iddia ediliyor . Risk analizi , izleme ( monitoring ), şirket içi ihbar hatlarının ( hot line ) ilk incelemesi , üçüncü taraf özenli incelemesi gibi konular da yapay zekanın etkin kullanılabileceği alanlar arasında . Otomasyona bağlamış hukuksal konularda olduğu gibi , neredeyse sınırsız olan veri hafızası sayesinde saniyeler içinde aramalar yapıp sonuçlarını paylaşma kabiliyetinden dolayı , etik ve uyum çevrelerinde bu sistemlere talep artabilir . Normal bir insanın yapabileceği mekanik