INmagazine 2022 Özel Sayısı Etik ve İtibar Derneği | Page 27

Nöroteknoloji , insanın özgür iradesi , kendi manevi aidiyeti , bireyin kendi kararlarındaki otoritesi gibi kavramları ne şekilde etkileyebilir , bireyin kendi zihinsel aktivitelerine ne şekilde müdahale edebilir ? karakter gibi insanın manevi kimliğini oluşturan sistemlerin arkasında yer alan öz mekanizmanın çözümlenmesini de mümkün kılacaktır . rin izlenmesi , kaydedilmesi ve yorumlanmasını mümkün hale getiren nöroteknolojiler hızla gelişmektedir . Halihazırda kullanılan EEG ( elektroansefalografi ) ve fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme ( fMRI ) gibi nöronsal aktivitelerin izlenmesi ve değerlendirilmesi yoluyla “ tespit edici ” fayda sağlayan nöroteknolojilerin , veri bilimi , derin öğrenme algoritmaları ve diğer yapay zeka teknolojileri ile geliştirilmesi , insan beyninin “ deşifre ” edilmesi önündeki engelleri birer birer kaldırmaktadır . Beyin – bilgisayar arayüzleri sayesinde , felçli bireyler zihin gücüyle birtakım basit aktiviteleri gerçekleştirebilmelerini sağlayan robotik kol , bacak gibi organları kullanabilmektedir . Parkinson , epilepsi , demans gibi hastalıklar ile bazı psikiyatrik problemlerin sebepleri ve tedavisi için büyük fayda sağlayacak bu yeni nöroteknolojiler , aynı zamanda zeka , hafıza , duygular ,
Ancak insan beyninin işleyişinin deşifre edilmesi , insan zihnini müdahale ve manipülasyon risklerine açık hale getirebilecektir . İnsan beynine yerleştirilen beyin implantları ve bu donanımlarla entegre robotik teknolojiler sayesinde şimdikinden çok daha hızlı ve günlük fiziksel aktiviteler gerçekleştirilebilecek , entegre sistemlerin yer aldığı cihazlar doğrudan beyin aktiviteleri ile kullanılabilecek , beyin implantı kullanan bireyler arasında duygu ve düşünce paylaşımı doğrudan gerçekleştirilebilecektir .
Nöroetik soruları Nörobilimciler , bu gelişmelerin “ nöroetik ” ile paralel bir şekilde ilerlememesi sebebiyle büyük endişeler taşımakta . Nöroetik , nöroteknoloji alanındaki tedavi yöntemlerinin insanın maddi ve manevi bütünlüğü ve zihnin özerkliğine yönelik teşkil ettiği riskler ve kimlik karmaşası gibi sebebiyet vereceği yan etkileri göz önünde bulundurarak , çözüm bulunması gereken sorunları ve etik kaygıları sıklıkla gündeme getirmekte . Peki ne gibi etik kaygılardan söz ediyoruz ?
23
Nöroetiğin sorularından birkaçı şu şekilde : Nöroteknoloji , insanın özgür iradesi , kendi manevi aidiyeti , bireyin kendi kararlarındaki otoritesi gibi kavramları ne şekilde etkileyebilir , bireyin kendi zihinsel aktivitelerine şekilde müdahale edebilir ? Söz konusu müdahalelerin yalnızca tıbbi amaçlarla kullanılmaması halinde ne gibi sonuçlar doğabilir , böyle bir kullanım yasalarla sınırlandırılabilir mi ? Tedavi amaçlı kullanılan nöral