3DE KWARTAAL | 2014
30
HARTAANVALLEN GEEN GEVOLG VAN
GEBLOKKEERDE KRANSSLAGADERS?
Dr. Thomas Cowan kan zich niet
vinden in de conventionele theorie
die het ontstaan van hartinfarcten
verklaart. Die zegt dat in de kransslagaders plaques ontstaan die op
termijn de zuurstoftoevoer naar het
hart belemmeren. De oplossing:
een stent of een bypassoperatie.
Klinkt simpel, maar de werkelijkheid
zit complexer in elkaar.
De bloedvaten rond het hart zijn
georganiseerd in een sterk vertakt netwerk. Blokkade van een
groot bloedvat, die soms voor 90
% dichtgeslibd is, kan gecompenseerd worden dankzij een netwerk
van collaterale bloedvaten. Het hart
maakt dus zelf ‘bypasses’ aan, indien nodig.
Het fenomeen van opstopping in
de kransslagaders kan het optreden
van hartinfarcten onvoldoende verklaren. Cowan denkt dat trombose
het gevolg is van een hartinfarct.
Studies hebben nooit een daling
van de zuurstofspanning in het hartweefsel kunnen meten tijdens een
infarct. Toch is de theorie bijna volledig gestoeld op acuut zuurstofgebrek (ischemie) in de hartspier ten
gevolge van een blokkade.
Cowan legt de primaire oorzaak
van een infarct bij de disbalans
tussen het parasympathische en
sympathische zenuwstelsel. Het
sympathische systeem is actief bij
stress (fight or flight), terwijl de
parasympathische tak rust brengt.
De hartritmevariabiliteit geeft een
beeld van de balans tussen de
twee zenuwsystemen. Dat stress
(sporten, emotie, ...) een hartinfarct
kan uitlokken, weet iedereen, maar
weinigen weten dat 80 % van de ischemische infarcten voorafgegaan
worden door een dip in de parasympathische activiteit.
Chemische signaalstoffen die de
parasympathische activiteit vertegenwoordigen, zijn acetylcholine,
stikstofmonoxide (NO) en cGMP.
Roken, hoge bloeddruk en diabetes
verzwakken de parasympathische
activiteit, waardoor het hart minder
ruimte krijgt om zich te herstellen
en te voeden. Een fytopreparaat
dat Cowan aanraadt en dat de parasympathische activiteit stimuleert
is ouabaïne, dat het hormoon gstrofantine bevat.
Een overactieve sympathische tak
dwingt het hart om meer suikers
te gaan gebruiken, een minder geschikte energiebron voor het hart.
Slechte verbranding van suikers kan
in acute stresssituaties een piek geven in de melkzuurproductie, die
plaatselijk het hartweefsel gaan verzuren en verzwakken.
Twee lessen kunnen we stellig trekken uit deze gewaagde theorie. Ten
eerste leidt de de theorie van verstopte bloedvaten de aandacht af
van de omgevingsfactoren, niet in
het minst psychologische stress.
Cowan vermeldt liefde, vertrouwen,
geborgenheid, economische zekerheid, contact met de natuur en seks
als hartremedies, die de parasympathische tak voeden. Ten tweede
vormt de consumptie van glucose
en fructose een zware belasting op
het hart. Stress en suiker zijn net
twee factoren die onze geïndustrialiseerde samenleving kenmerken.
CHOCOLADE, GEZONDHEID EN DE INDUSTRIE
Chocolade hoeft geen zonde te zijn: studies hebben
bewezen dat cacao de bloeddruk verlaagt, de bloedvaten versoepelt, de werking van insuline herstelt en
de LDL-cholesterol verlaagt. Maar zijn deze studies
wel betrouwbaar? Want een aantal werden gesponsord door organisaties die nauwe betrekkingen hebben met chocoladeproducenten.
Volgens een meta-analyse blijven de resultaten overeind staan voor insulineresistentie en de soepelheid
van bloedvaten. Voor de andere factoren waren de
resultaten statistisch niet meer sterk genoeg. Al bij
al lijkt het erop dat industriële sponsoring weinig impact had op resultaten. In het algemeen helpen gesponsorde studies positieve resultaten een grotere
bekendheid te geven, maar zorgen ze ervoor dat negatieve resultaten niet gepubliceerd geraken.
De grootste voordelen behaal je met cacao of donkere chocolade met de hoogste concentratie aan flavanolen. Melkchocolade bevat te veel suiker en melk,
die de effecten van flavanolen tenietdoen.