1STE KWARTAAL | 2013
PRAKTIJK
HUIDVERZORGING, VAN LUXE NAAR NOODZAAK BIJ DIABETES MELLITUS.
G.Claes, hoofd R&D NAQI® nv.
De huid en haar functie
Onze huid is een levend organisme en vormt een
goede barrière. De functie van de huid is om het water – en elektrolytenverlies te beperken en ons organisme te beschermen tegen schadelijke substanties
van buiten uit.
De huid is complex gestructureerd en bestaat uit drie
compartimenten: de epidermis of opperhuid, de dermis of lederhuid en de hypodermis of onderhuid.
De onderste of basale laag van de epidermis is de
actieve, delende laag. De cellen delen zich voortdurend en klimmen progressief naar boven. Hierbij
ondergaan ze veranderingen: van levende cellen (de
keratinocyten) evolueren zij tot dode hoorncellen (de
corneocyten) die uiteindelijk afschilferen als kleine
onzichtbare deeltjes. Dit is een continu proces van
aanmaak en afschilfering dat normaal 28 dagen duurt
maar vertraagt bij het ouder worden.
De hoorncellen zijn omgeven door een lamellaire lipidenstructuur die bestaat uit afwisselende lagen water
en lipiden. Deze structuur is de buitenste bedekking
van de huid en vormt de hoornlaag (stratum corneum).
Men vergelijkt het met een beschermende muur en
daarom wordt deze structuur het baksteen-cementmodel genoemd dat bestaat uit de corneocyten (baksteen) die gebonden zijn aan de lamellaire lipidenstructuur (cement). Deze structuur is essentieel voor
een doelgerichte barrière: zij verhindert overmatig
vochtverlies (Trans Epidermaal Water Loss TEWL) en
belet de penetratie van mogelijk irriterende stoffen.
Om te voorkomen dat het watergehalte daalt en de
huid gaat uitdrogen wordt uit de diepere lagen van
de huid steeds water aangevoerd. Een droge huid kan
overal op het lichaam voorkomen maar bevindt zich
meestal ter hoogte van de extremiteiten: benen, voeten, knieën, ellebogen en handen en resulteert in een
minder soepele huid die gemakkelijk barst.
De droge huid
Bij een droge huid raakt de unieke lamellaire lipidenstructuur beschadigd en is de werking van enzymen
wordt vertraagd dit leidt tot een verstoring van de
hoornlaag (=huidbarrière). Hierdoor kan er meer water verdampen, verliest men elektrolyten en kunnen irriterende stoffen en micro-organismen gemakkelijker
binnendringen.
Ten gevolge van een droge huid kan men in een cascade effect terechtkomt:
verstoorde barrière bescherming valt weg ontstaan van irritatie, allergie en infectie verdere aan-
tasting van de barrière
Voorkomen van een droge huid is bij personen met
diabetes noodzakelijk daar een droge, gebarsten
huid gemakkelijk infecteert wat tot zeer ernstige complicaties kan leiden.
De huidveroudering
De dermis bestaat uit de proteïnen collageen en elastine die zich in een matrix bevinden die het vocht vasthoudt. De dermis bezorgt de huid haar soepelheid
en veerkracht. Waar de dermale proteïnen aangetast
worden, ontstaat huidveroudering.
Collageen en elastine reageren met suikers waardoor
AGEs (advanced glycation endproducts) gevormd
worden. Hierdoor verliest de huid zijn elasticiteit en
krijgt men een doffe en gerimpelde huid.
Door hun hogere bloedsuikerspiegel en hogere AGEs
worden mensen met diabetes meer geconfronteerd
met een versnelde huidveroudering.
Een aangepaste huidverzorging, die de vorming van
AGEs tegen gaat, kan dit proces vertragen.
De dagelijkse huidverzorging
Een gezonde levenswijze en controle van de bloedglucosewaarden vormen de basis van de verzorging.
Huidreiniging is noodzakelijk om de huid gezond te
houden. Het doel is de onzuiverheden en micro-organismen die aanwezig zijn op het huidoppervlak te
verwijderen, zonder de huidflora te verstoren en de
huidlipiden te verwijderen.
Water alleen is onvoldoende omdat vetten niet opgelost en afgespoeld worden.
Zeep heeft een goed reinigend vermogen maar een
hoge pH. Verandering van de huidpH gecombineerd
met de reiniging zijn verantwoordelijk voor de aantasting van de huidbarrière en het onaangenaam trekkend gevoel.
37