22
PRAKTIJK
1.2. OORZAAK
3DE KWARTAAL | 2012
MULTIPLE SCLEROSE
De oorzaak van MS is momenteel niet bekend. Analyse van de epidemiologische factoren wijst op een
interactie tussen endogene (genetische) en exogene
(omgevingsfactoren) risicofactoren.
Endogene factoren:
• Auto-immuunziekte:
Er is heel wat evidentie die aangeeft dat MS een
auto-immuunziekte is, waarbij mensen met MS
zelf (“auto”) een ontstekingsreactie aanmaken tegen hun eigen zenuwweefsel. Het afweerapparaat
keert zich tegen deze lichaamseigen stoffen in
plaats van tegen van buitenaf komende, schadelijke stoffen, zoals virussen of bacteriën (die ziektes
kunnen verwerken).
• Genetische factoren:
Genetische factoren spelen een rol bij het krijgen van
MS. Men gaat er vanuit dat het niet enkel om een
abnormaal gen, maar om een veelheid van genetische defecten gaat. Bovendien is MS niet erfelijk in
de gebruikelijke zin van het woord. Wel is de kans op
MS in sommige families hoger dan het gemiddelde
van 1 op 1000. De kans dat kinderen van personen
met MS ook MS ontwikkelen is echter heel klein. De
kans dat iemand alle genetische factoren die bijdragen tot MS erft, bedraagt slechts 2 tot 4%.
• Bij eeneiige tweelingen wordt de kans op MS op
30% geschat wanneer één van beiden de ziekte
heeft.
• Bij twee-eiige tweelingen (3%) en verwanten in
de eerste graad (broers, zusters, kinderen, ouders) van MS-patiënten is de kans op MS met een
factor 5 à 10 keer groter. Dit betekent dat hun
risico nog steeds minder dan 5% bedraagt.
Eerstegraadsverwanten van personen van MS hebben een verhoogd risico.
• Geslacht:
van elke vijf mensen met MS zijn er drie vrouwen (3
vrouwen / 2 mannen)
• Virus:
MS zou mede kunnen veroorzaakt worden door
een “slow-virus”. Typisch hierbij is dat dit virus jaren in het lichaam blijft vooraleer de symptomen
tot uiting komen. Tot op heden is nog nooit op
een betrouwbare wijze aangetoond dat een specifiek virus verantwoordelijk is voor het ontstaan van
MS. Men denkt een virus dat gelijkt op myeline de
aanzet tot inflammatie zou kunnen geven.
Exogene factoren:
• Omgevingsfactor:
In de eerste plaats komt MS wereldwijd in verschillende mate voor. MS komt vooral voor bij blanke
mensen in Europa, Noord-Amerika en Australië.
Het voorkomenvan MS is recht evenredig met de
afstand tot de evenaar.
• Socio-economische factoren:
MS komt vooral voor in de ontwikkelde landen.
In het algemeen wordt gedacht dat, de oorzaak van
MS niet aan één van deze factoren afzonderlijk toe
te schrijven is. Het toeval speelt zeker een rol bij ontwikkeling van MS. Dat toeval wordt bepaald door
een combinatie van verschillende factoren in de tijd.
Figuur: Risicofactoren