Heel Nederland Leest Magazine ZomerEditie Magazine | Page 17

Heeft u deze al?
Klassiekers over de Middeleeuwen
Een van de meest tot de verbeelding sprekende
tijdperken in de geschiedenis, moeten toch wel
de Middeleeuwen zijn, die bij de huidige generatie vooral bekend geworden zijn door series als
Ivanhoe en Floris en romans zoals De naam van de
Roos van Umberto Eco. De interesse van schrijvers
en lezers ligt dan vaak aan het eind van dat
tijdperk, die we ook wel de ‘late Middeleeuwen’
noemen.
Logisch, want daar ligt de bakermat van onze
huidige samenleving. Het is het breukvlak tussen
een rurale, primitieve samenleving gebonden
door een overal aanwezig geloof - naar een
stedelijke, humanistische samenleving. Het is
die periode die de laatste honderd jaar twee
meesterwerken heeft opgeleverd: Herfsttij der
middeleeuwen van Johan Huizinga en De waanzinnige veertiende eeuw van Barbara Tuchman. Heel
Nederland Leest bespreekt deze twee uitgaven –
en brengt ze mooi in beeld.

De waanzinnige veertiende eeuw

Herfsttij der middeleeuwen

Een zeldzaam leesbare monografie over een
eeuw waarin de Middeleeuwen werden getransformeerd naar het moderne Europa dat we nu
kennen. Maar die transformatie ging niet zonder
slag of stoot. Oorlogen, de grote pestepidemie
van 1348 en het begin van de zogenaamde kleine
ijstijd bepalen en kaderen dit tijdperk. Tuchman
beschrijft deze eeuw aan de hand van de lotgevallen van de adellijke familie Coucy. De pen van
de journalist is leidend in dit boek.

Dit boek is een aanzet tot begrip van de Middeleeuwen en de Middeleeuwse mens en
de overgang naar de moderne tijd. Huizinga
formuleerde het zelf op de volgende manier bij
de eerste druk: “ Het is meestal de oorsprong
van het nieuwe, wat onze geest in het verleden
zoekt. Men wil weten, hoe de nieuwe gedachten
en nieuwe levensvormen, die in latere tijd in hun
volheid stralen, ontloken zijn; men beziet elke
tijd bovenal om de beloften, die hij bergt voor de
volgende”.
De verdienste van Huizinga is dat hij de Middeleeuwen niet ziet als een grote aanloop naar
de Renaissance maar als een eigen tijdperk met
eigen waarden. Zijn boek is dan ook een poging
het einde van dit tijdperk te duiden aan de hand
van met name culturele uitingen. Dat doet hij
in een taal en met een virtuositeit en verbeeldingskracht die een onuitwisbare indruk op lezer
achterlaat. n
Beide boeken zijn te bestellen op
www.heelnederlandleest.nl

HNS-magazine - juli 2016-wedding.indd 17

17

07-07-16 01:10