“ Sükut , yalan söylemekten , başkalarını çekiştirmekten evladır .”
Küfür , benlik , isyan , hor görme , bunlar insana ait vasıflar değildir . Bütün bu çirkinlikler , edeb dışı hareketler , nefsi arzular , kimliğine vakıf olamamış kişilerde görülür . Kin , inat , onun bunun arkasından konuşmak , bunlar insana yakışmayan şeylerdir .
Pekala insana yakışan şeyler nedir ? Hazreti Muhammed ’ i örnek almamız lazım ; nasıl konuşmuş , nasıl yaşamış ? Diğer Peygamberlere , Velilere bakmamız lazım ; onların dilinde , isyan , küfür , benlik , onu bunu hakir görme , onun bunun arkasından konuşma var mı ? Hiçbiri yoktur .
Diline sahip olan küfürlü muhabbetlerde , isyanlarda bulunmaz . İnsan , kimseyle alaylı tarzda konuşmadan , kimseyi hakir görmeden , bütün çirkin işlerden kendini uzak tutarsa , kendini muhafazaya almış , edebiyle yaşıyor , demektir .
Yalana gelince … Hazreti Muhammed ’ e sorarlar , “ Senin ümmetin yalan söyler mi ?” “ Benim ümmetim zor durumlara düşebilir , aç kalabilir ama yalan söylemez . Yalan söylediği zaman benden değildir ” diye cevap verir .
Bütün Peygamberler ve Veliler sevgi sunmayı , şefkatle kucaklamayı nasihat etmişlerdir . Nimetlerin en büyüğü akıldır . Aklımızı kullanır , dilimizi hoş tutarsak mesele kalmaz . Bunun aksi davranışlar insan olana yakışmaz .
Konuşurken ağzımızdan çıkacak her sözü , Muhakeme-i Kübra ’ dan , yani akıl süzgecinden , geçirmemiz lazım . Sarfettiğimiz sözler kulağımıza hoş geliyor ise başkalarına da hoş gelir , o zaman ikram edebiliriz . Kırıcı , tenkit edici sözler sarfetmek , başkalarını çekiştirmek doğru değildir . Malum ; söz gümüşse , sükut altındır .
95