Havacılık Tıbbı Derneği - Bülten Sayı 24 | Page 16
2 0 1 4 Ocak
olmuştur. Bu sürede 2 yıl olan Hava-Uzay Hekimliği
Uzmanlığı eğitim süresi 19 Haziran 2002 tarihli Tıpta
Uzmanlık Tüzüğü ile 4 yıla uzatılmış, 18 Temmuz
2009 tarihli Tıpta Uzmanlık Tüzüğü ile eğitim süresi
3 yıla kısaltılmıştır. 2013 yılı sonuna kadar toplam 13
Hava ve Uzay Hekimliği Uzmanı mezun olmuştur.
Fizyolojik Eğitim Cihazları
Karada yaşamaya adapte olmuş insanın uçmaya
başlamasıyla uçuş hareketleri ve irtifa kaynaklı bir
takım fizyolojik etkiler ortaya çıkmıştır. Bu fizyolojik
etkiler uçan insanı inkapasite etme ve kaza-kırımlarla
sonuçlanabilme potansiyelindedir. Uçuş emniyetinin
arttırılması amacıyla Hava Kuvvetleri Komutanlığı
1995: 50. Dönem Uçuş Hekimliği Kursu
tarafından uçuculara yönelik Fizyolojik Eğitim Programı
geliştirilmiş ve 1948 yıllından itibaren uygulamaya
başlanmıştır.
İlk alçak basınç odası 27 Temmuz 1948’de
o zaman Eskişehir’de bulunan Hava Harp Okulu
binasında kurularak faaliyete geçirilmiştir. 1948-1955
yıllarında alçak basınç odası asthma ve boğmaca
öksürüğü tedavisinde de kullanıldı. Boğmacada %40
tam ve %50 kısmi başarı elde edildi. Bu tedavinin
1 seansı için sivil hastalardan 5 lira alınacağına
dair emir çıktı. İlk Fizyolojik Eğitim Merkezi ise,
12 Ocak 1950’de Hava Hastanesi yeni binasında
yapılan laboratuara, alçak basınç odasının ve Barany
Disoryantasyon Simulatörü
604
SAYI: 24
Alçak Basınç Odası Alçak Basınç Odası Eğitimi.
Dr. Vahyi Şenel ve Sağ.Asb. Tunca Uz
Sandalyesinin nakledilmesiyle kurulmuştur. Eskişehir
ve Güzelyalı Hava Hastanelerindeki laboratuarlara,
(1948 yılında Almanya’dan alınan 1942 model
Amerikan yapımı) birer Hipobarik Çember ile Barany
Sandalyesi yerleştirildi. 1970’li yıllarda Eskişehir
Fizyolojik Eğitim Merkez Başkanı Tbp.Alb. Orhan
Güvenç’in projelendirip Eskişehir 1. Hava İkmal Bakım
Merkezinde imal ettirdiği (akü ile çalışan ve V1, V2 isimli)
vertigo cihazları bir süre kullanıldı. (Bu cihazlardan
biri halen İstanbul Yeşilköy’deki Hava Müzesinde
bulunmaktadır.) Aynı yıllarda planetary, yaw ve roll
hareketleri yapabilen bir Vertifüj Cihazı Almanya’dan
alınarak kullanılmaya başlanmıştır. 1980’li yılların
sonlarında yeni fizyolojik eğitim cihazlarının alınması
ile birlikte Barany sandalyesi ve Vertifüj Cihazı 2. Ana
Jet Üs Komutanlığına gönderilmiştir. Bugün dünyadaki
emsalleri arasında önde gelen bir yere sahip olan Uçucu
Sağlığı Araştırma ve Eğitim Merkezi (USAEM) binasının
temeli 10 Kasım 1986 günü atılmıştır. Çiğli 2. Ana Jet
Üs ve Uçuş Okulu K.lığı bünyesinde Hava Eğitim K.lığı
bağlısı olarak kurulması tartışılan Merkez, Eskişehir
Hava Hastanesi bahçesine kurulmuş; 18 Aralık 1990
günü GATA Hava-Uzay Hekimliği Merkezi ismiyle
dönemin Genel Kurmay Başkanı’nın da katıldığı bir
törenle açılmıştır. İnsan Santrifüjü, Alçak Basınç Odası,
Yüksek Basınç Odası, Dizoryantasyon Cihazı, Gece
Görüş Laboratuarı ve Atlama Sandalyesi cihazlarının
bulunduğu bu merkezde, dönemin en ileri imkânları
kullanılarak akademik ve uygulamalı fizyolojik
eğitimlerin verilmesine başlanmıştır. Halen de TSK
pilotlarına ve görevli olarak uçan personele akademik
ve uygulamalı eğitim USAEM’de verilmektedir. 2013
yılı sonuna kadar 30 binden fazla TSK uçucusuna ve