Havacılık Tıbbı Derneği - Bülten Sayı 24 | Page 14
2 0 1 4 Ocak
SAYI: 24
TÜRKİYE’DE HAVACILIK TIBBI TARİHÇESİ
İlk Uçuş Tabipleri ve Uçuş Tabipliği Kursları
Türk Hava Kuvvetleri’nin kuruluşu birçok ülkeyle
kıyaslandığında erken denebilecek bir tarihte,
1911 yılında gerçekleşmiştir. 1. Dünya Savaşı’nın
başlangıcındaki hava gücümüz ikisi onarımda olan 6
kara uçağı ve 3 deniz uçağından oluşmaktaydı. Savaşın
devamında hava gücümüz 2 balon ve 17 uçak olmuş,
Kurtuluş Savaşında 16 uçak, 30 pilot ve 10 makiniste
kadar yükselmişti. Pilotlarımızın seçiminde bir sağlık
muayenesi yapılmaktaydı; ancak bu muayeneleri yapan
hekimler havacılık tıbbı eğitimi almamış kişilerdi.
1. Dünya Savaşı’nda uçuş tabibimiz olmadığı için
Türk havacılarının muayeneleri Almanya’dan gelen
uçuş tabipleri tarafından yapılmıştı; Dr. Kauer, Dr.
Gerloff, Dr. Kügler, Dr. Landgraf ve Dr. Fleischmann
bunlardan birkaçıdır. 1920’lerde havacı subaylar
Eskişehir’de bulunan ve başkanlığını Göz Hastalıkları
uzmanı Tbp.Bnb. Raif Gürün’ün yaptığı Hava Sıhhi
Muayene Komisyonu tarafından muayene ediliyordu.
Uçucular “her iklimde istihdama elverişlidir” kararı
aldıktan sonra pilotaj eğitimine alınıyorlardı. Hastalık
nedeniyle uçamayacağı düşünülen pilotlar öncelikle
birlik tabipleri tarafından ve eğer gerekli görülürse asker
hastanelerindeki uzmanlarca tedavi ediliyordu. 29
Eylül 1929 tarihinde KBB uzmanı Tbp.Yzb. Yusuf Ziya
Balkan havacılık tıbbı konusunda kurs almak üzere 13
ay süre ile Fransa ve İtalya’ya gönderildi. Fransa’da
Val de Grace ve Bordeau’da havacılık fizyolojisi
üzerine incelemeler yaptı. İtalya’da ise Mussolini
Enstitüsünde ve Torino’da Ellisan’ın yanında çalıştı.
Dr. Balkan ülkemizin ilk havacılık hekimi olarak 1931
yılında ülkemize döndü ve Eskişehir’de oluşturulan
hava sıhhi muayene komisyonunda göreve başladı.
Oluşturulan bu komisyonda, pilot olarak yetiştirilecek
havacı subayların sıhhi heyetlerden aldığı raporlar,
hastalık veya kaza nedeniyle rapor almış pilotların
yeniden uçup uçamayacakları değerlendiriliyordu.
Hangi klinikle ilgili olursa olsun her rapor mutlaka
Dr. Balkan’ın onayından geçtikten sonra heyete
naklediliyordu. 1932 yılında ilk defa pilotların seçimi
ve sağlık kabiliyetlerinin senelik kontroller gerektirdiği
hakkında nizamname çıkarıldı.
1934 yılında hava sıhhi mu ^Y[