ARTICLE
ONDERGROND
VERSURING
Carl Bierman van Sidi Parani
Ondergrond versuring en Aluminium
vergiftiging is ‘n groot probleem in die
droëland mielieverbouingstreke in Suid-
Afrika
O
ndergrondsuurheid en hoë suurversadigingsvlakke word
toenemend waargeneem in die mieliestreke van Suid-Afrika.
Hierdie probleem inhibeer wortelontwikkeling van die gewas,
wat weer ʼn direkte verlaging in die groeikragtigheid van die
plant tot gevolg het. Die gebruik om gips en landboukalk in ʼn mengsel te
gebruik, het in baie lande nou algemene gebruik geword. Dr Malcolm Sumner
het navorsing gedoen in Florida, VSA in 1989 oor die opbrengsverhogings wat
verkry is deur gips met kalk te meng en op die oppervlak van die grond toe te
dien. Daar is gevind dat die wortels baie beter ontwikkel het waar gips bygevoeg
is by landboukalk. Die grondstruktuur het verbeter en opbrengste het verhoog.
‘n Verklaring vir hierdie verbetering in die gewasprestasie is aan verskeie effekte
toegedig.
Toename in die kalsium (Ca)-inhoud van die ondergrond
Komplekse verbindinge tussen die aluminium, sulfate (SO 4 ) en fluoried (F)
wat die toksiese Al 3+ van die grond verminder.
Die ioonuitruiling van SO 4 - vir hidroksiel-ione op die oppervlak van die
klei (seskwioksiedes). Die reaksie word ook “self-liming” genoem
Verbinding tussen SO 4 en Al wat Al minder toksies maak.
Die fluoried in die gips verbind ook met Al 3+ om sodoende die toksiese Al
te verwyder in die oplossing. SA se gips kom uit die mineraal Fluorapatiet
en bevat baie fluoried.
Figuur 1 toon die wortelprofiel van ʼn lusernproef
a=kontrole, b= gips, c= kalk en d= kalk en gips
Die positiewe werking van ʼn gips/kalkmengsel het ʼn baie groot effek op grond-
bone. Sien Figuur 2.
In Suid-Afrika is daar min of feitlik geen natuurlike gips-ertsafsettings nie en
die gips wat hier beskikbaar is, is afkomstig van die vervaardigingsproses van
fosfaat en word dikwels fosforgips genoem, om die oorsprong aan te dui. Die
feit dat die produk deur ʼn industriële proses gegaan het en gevolglik baie fyn
is, dra daartoe by dat dit hoogs oplosbaar is en saam met water in die profiel
beweeg.
2
Graslander Maart 2017
Figuur 2: Die effek van kalk en gips op
wortelontwikkeling by grondbone