TEGNIES
BETER OPBRENGS BENODIG
BETER BEPLANNING EN INSIG
Kom ons kyk weer
na BASICS!
S
o dikwels vind ’n gesprek plaas waar die
een buurman se opbrengs en bemestings-
“resep” met die ander buurman s’n vergelyk word en waar verkrëe opbrengste
nie aanvaarbaar is nie. Met alle erns wil daar dan
verstaan word hoekom die buurman se resep dan
beter gewerk het? So dikwels word ’n ander se
kalkresep bespreek en ’n eie situasie word bevraag
teken. Iets wat al deur en deur bewys is, is om die
basics altyd as basis te hou en dat alle ander fancy
goedjies addisioneel tot die basics toegevoeg kan
word. Waar die basics egter vergeet word en daar
te vinnig na fancy goed gespring word, is dit net ’n
kwessie van tyd alvorens foute begin kop uitsteek.
Tesame hiermee moet ’n produsent se toepaslike
volledige grondontledings terdeë in ag geneem
word om ’n waarskynlike unieke bemestings- en
bekalkingsvoorstel te kan maak.
In die ondersoeke na die “beste prestasie” vir
’n plant of gewas, eindig ons elke keer by die
houtvatbeginsel, m.a.w. die wet van die minimum.
Hierdie beginsel stel dit eenvoudig dat alle insette
en faktore wat opbrengs bepaal, in verhouding
of balans moet wees. Hierdie balans verwys
egter glad nie na sommige oorsese leringe waar
katione in balans moet wees nie. Hierdie beginsel
verwys daarna dat die gewas alle insette en faktore
nodig het om te presteer. Sodra daar egter een
inset, soos byvoorbeeld K-voeding (bemesting
en grondstatus), tekortskiet, sal dit opbrengs
nadelig beïnvloed. So kan enige inset ’n beperking
wees, soos byvoorbeeld, te veel grondsuurheid,
te min fosfaat, te min stikstof, te diep of te vlak
geplant, te min of verkeerde gif, verdigting, swak
saadkiemkragtigheid, ensovoorts. Voorbeelde van
’n proef wat aangeplant is op P-arm grond en waar
verskillende P- en N-bemestingspeile toegedien is,
word aangetoon. Die behoefte van die gewas aan
sonskyn en die regte klimaat word ook nie buite
rekening gelaat nie. Hiersonder sal daar beslis geen
oes kan wees nie. Klimaat bly dus uiters belangrik
ten opsigte van oes en enige nadelige afwykings sal
in die opbrengs weerspieël word.
Een van die basics wat in hierdie oorsig aangeraak
word, is die nuwe P-bemestingsriglyne vir mielies
wat onlangs (27 Julie 2016) tydens die jaarlikse
Fertasa (vorige Misstofvereniging van Suid-Afri
ka) simposium bekendgestel is. Daar is al vanaf
1996 gewerk aan verbeterde P-riglyne vir mielies.
Hierdie projek het uiteindelik tot volle gestalte
Figuur 1 dui die verskil aan tussen mielies wat geen bemesting ontvang
het nie en mielises wat wel bemesting ontvang het op grond (droëland)
wat bekalk is. In hierdie geval is N, P en K dus weerhou van die mielies
wat geen bemesting ontvang het nie (links), terwyl die ander dit wel
ontvang het (regs) tydens aanplanting.
8
Graslander Oktober 2016
gekom toe die beginsels van die LNR-Instituut
Graangewasse gedurende 2003 gepubliseer is as ’n
PhD-studie deur Chris Schmidt en dit gedurende
2015/16 in die nuwe Bemestingshandleiding van
Fertasa deur drs. Chris Schmidt en Erik Adriaanse
ingeskryf is.
Die vorige P-riglyn het verskeie tekorte vervat, soos
die feit dat die klei-inhoud van gronde nie sterk in
ag geneem is nie, grondmonsters van verskillende
monsternemingsdieptes is saamgevoeg in berekeninge en laastens is proewe waar kunsmis gebandplaas en breedwerpig uitgestrooi is, saamgevoeg,
sonder om ’n onderskeid te maak (ook ten opsigte
van grondmonsternemingstegniek). Met die opstel
van die nuwe benadering is gevind dat gronde se
optimum P-waardes vir mielieverbouing verskil
deurdat sandgronde baie hoër drempelwaardes het
(bv. 35-40 mg/kg in die bo-grond) teenoor swaar
kleigronde (bv. 16-20 mg/kg in die bo-grond). Die
groot onderskeid is dus dat die nuwe riglyn gronde
onderskei in terme van verskillende hoeveelhede P
wat toegedien behoort te word, aan die hand van
die grond se slik-plus-klei-inhoud. Die beginsel
word in meegaande Tabel 1 verduidelik.
Die doel van Tabel 1 is dus om die grond-P-waarde,
vanaf die grondontleding, met die konsentrasie
In Figuur 2 word die effek van geen P-bemesting en 40 kg/ha N-bemesting
uitgebeeld. Ten spyte van al die N, is P tot so ‘n mate beperk dat die mie
lies nog steeds lyk soos mielies wat geen bemesting ontvang het nie.