Golden Star Magazine Summer Edition 2019 Central & Eastern Cyclades | Page 160

ΖΑΜΠΟΝΙ ΝΑΞΟΥ
Το ζαμπόνι είναι ένα από τα πιο σπάνια και ιδιαίτερα
αλλαντικά των Κυκλάδων! Παρασκευάζεται στα χωριά
της ορεινής Νάξου, ωστόσο η παραγωγή του δεν είναι
συστηματική. Λίγοι κρεοπώλες το φτιάχνουν και σε
μικρές ποσότητες που επαρκούν μόνο για τοπική κατα-
νάλωση. Το ζαμπόνι ουσιαστικά είναι ολόκληρο παστό
χοιρινό μπούτι. Οι ντόπιοι λένε ότι για να γίνει πετύχει
η «συνταγή» πρέπει όταν σφαγιαστεί το ζώο να φυσάει
βοριάς, ώστε το ζαμπόνι να στραγγιστεί καλά. Αρχικά το
αφήνουν πατικωμένο με βαριά πέτρα για 24 ώρες μέχρι
να φύγουν όλα τα υγρά κι έπειτα αλείφουν το καθαρό
κρέας με μείγμα μπαχαρικών, που περιλαμβάνει αλάτι,
πιπέρι, κανέλα, γαρύφαλλο, μοσχοκάρυδο και μπαχάρι.
Αν και θυμίζει πολύ το προσούτο στη γεύση, το ζαμπόνι
Νάξου είναι πιο πικάντικο και αρμυρό, καθώς τοποθε-
τείται σε ξύλινο τελάρο και καλύπτεται με χοντρό αλάτι
ώσπου να «ψηθεί». Η περίοδος του παστώματος διαρκεί
από 3 έως 6 μήνες ανάλογα με το μέγεθος του χοιρινού.
Τέλος, όταν βγει από το καφάσι, ξεπλένεται με νερό και
ξύδι και αφού στεγνώσει, κόβεται σε πολύ λεπτές φέτες.
Γευστικό tip: Το ζαμπόνι Νάξου είναι ιδανικό συνοδευτικό
για το ρακί, το ούζο και το τσίπουρο!
Ο αρχαίος ναός της Δήμητρας στον Γύρουλα.
The archaic temple of the goddess Demeter at Gyroulas.
ΣΑΓΚΡΙ
Έντεκα χιλιόμετρα μακριά από το λιμάνι της Νάξου βρίσκεται το
κουκλίστικο Σαγκρί, με τη μακραίωνη ιστορία και την ασύγκριτη
αρχιτεκτονική του. Εδώ βρίσκονται και μερικά από τα σημαντικό-
τερα αξιοθέατα του νησιού, όπως το μοναστήρι του Αγίου Ελευ-
θερίου, που λειτουργούσε ως κρυφό σχολειό στα χρόνια της
Τουρκοκρατίας και σήμερα στεγάζει το Λαογραφικό Μουσείο, ο
Πύργος Παλαιολόγου του 1699 και ο Πύργος Μπαζαίου ή Μονή
Τιμίου Σταυρού, πρώην οχυρωμένο μοναστήρι του 1600 που σή-
μερα φιλοξενεί πολιτιστικές εκδηλώσεις και το φεστιβάλ Νάξου.
Σε απόσταση 4χλμ. από το Σαγκρί, βρίσκεται και ο φημισμένος
αρχαιολογικός χώρος του Γύρουλα, με τον αναστηλωμένο, αρχα-
ϊκό ναό της θεάς Δήμητρας και το βραβευμένο μουσείο του.
ΕΓΓΑΡΕΣ
Ο μεγάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης στο βιβλίο του
«Αναφορά στον Γκρέκο» έγραψε για τις Εγγαρές «αν ο Παρά-
δεισος ήταν στη γη, θα ήταν εδώ». Και πράγματι είναι… Ένας τό-
πος ευλογημένος μέσα στην καταπράσινη κοιλάδα, με οπωροκη-
πευτικές καλλιέργειες που τροφοδοτούν ολόκληρο το νησί. Εδώ
παράγονται πολλά από τα εκλεκτά ναξιώτικα προϊόντα, όπως
ελαιόλαδο, εσπεριδοειδή, τυροκομικά και φυσικά, η πεντανόστι-
μη πατάτα Νάξου. Στις Εγγαρές, μπορείς να επισκεφθείς τα δύο
αναπαλαιωμένα ελαιοτριβεία, τους διατηρητέους νερόμυλους
στον εγκαταλελειμμένο οικισμό της Λαγκάδας και το μαρμάρινο,
δίτοξο γεφύρι του 1899 λίγο έξω από το χωριό.
160
SAGRI
Sagri village lies 11 km away from the port of Naxos. Its long
history and incomparable architecture are testified by some of
the most important sights of the island, such as the Monastery
of Agios Eleftherios, which served as a Krifo Scholio (i.ei.secret
school) during the Ottoman rule and today houses the Folklore
Museum, the 1699 Palaiologos Tower and the Bazeos Tower,
former fortified 1600 Monastery of the Holy Cross, that today
hosts cultural events and the Naxos festival. Within 2.5 miles
from Sagri, you find the famous archaeological site of Gyroulas,
with the restored archaic temple of the goddess Demeter and
its award-winning museum.
EGGARES
Nikos Kazantzakis in his book «Reports to Greco» refers to
Eggares as ‘an earthy paradise’. The fruit and vegetable crops
that grow in the lush valley nourish the whole island. Many of
the exquisite Naxos products, such as olive oil, citrus, cheese
and, of course, the delicious Naxos potato are produced here.
In Eggares, you can visit the two restored olive mills, the
preserved watermills in the abandoned settlement of Lagada,
and the marble, binary bridge, built in 1899, just outside the
settlement. The pristine Ammitis beach is situated very close
to the village, as is the homonymous river where you are likely
to spot the black-winged stilt.
ZAMBONI NAXOS
Zamboni belongs among the rarest and most iconic
deli meats of Cyclades! It is made at the villages of
mountainous Naxos, yet its production remains non-
systematic. Few butchers make it, in limited quantities,
enough only for local consumption. Zamboni is essentially
a whole salt-cured pork loin. According to locals, the
magic formula for a successful preparation is the northers
that should blow during the slaughter of the animal, so
that zamboni will drain perfectly. First of all, the meat is
left under a large heavy stone for 24 hours, to drain all of
its juices, and then it is smeared with a spice mix of salt,
pepper, cinnamon, cloves, nutmeg and allspice. Although
its flavor is reminiscent of prosciutto, zamboni is more
piquant and savory, because it is placed in a wooden
crate and covered in coarse salt until completely dry.
The salt curing process lasts 3 to 6 months, depending
on the size of the pork loin. Finally, after the meat is off
the crate, it is rinsed with water and vinegar and, when it
dries, it is cut into very thin slices.
Tasty tip: Zamboni of Naxos is the perfect side dish for
three Greek traditional spirits, raki, ouzo and tsipouro!
161