GEÇİD, Sayı 2, Ocak - Şubat 2021 | Page 8

ANADOLU KİLİMLERİNİN DİLİ

Semboller , nesiller arası sözsüz iletişimi sürdürmek için ölçülemez bir değere sahiptir . Bu bakımdan , sözsüz iletişimi doğru yorumlayabilmek adına kültür bilgisi önemlidir çünkü her kültürün kendine has sembolleri vardır . Kültürümüzde sembollere en sık rastladığımız , hatta belki hepimizin evinde bulunan kilimlerin ise anlatacakları çok ... Onları dokuyan Anadolu kadınları , kimi zaman kilimlerine saçlarından bir tel dokumuşlardır . Bunu kendilerini ölümsüzleştirmek için yaptıkları söylenir . Saç telinin yanı sıra kullandıkları semboller de kilimi sıradan bir obje olmaktan ötesine taşımış , kilimlere ruh katmıştır . Hem görüntüsünü hem de taşıdığı anlamı zenginleştiren semboller ; dokuyanların hayallerini , arzularını ve korkularını taşır .
Daha ulaşılabilir bir seçenek olan fabrikasyon kilimlerde de sembol kullanıldığını görüyoruz . Bu gelenek dışı durum , her ne kadar bir kilime bakıp dokuyanın duygu dünyasını hayal etmemizi imkansız kılsa da sembol kullanımının devam etmesine katkı sağlıyor . Yüzyıllardır değişmeyen bu sembol geleneği , el dokuması bir kilime baktığımızda bizi zamanın içinde , dokuyanın hayatına doğru bir yolculuğa çıkarıyor . Kilimin renklerinden ve güzelliğinden ötesini görmek için anlattığı hikayeyi çözümlememiz gerekiyor . Sonuçta kilimler ister elde ister fabrikada dokunsun , üstündeki sembollerin kökeni yüzyıllar önce yaşamış olan Anadolu kadınlarına dayanır . Çevirmenler olarak Türk kültüründeki sessiz dillerden birini , kilim sembollerini bilmemizin faydalı olacağını düşündük . Bu sembollerden en sık karşılaşabileceklerinizi bu yazıda bir araya getirdik . Aşağıda listelenen sembol çözümlemelerinin tümünde , Naile Rengin Oyman ’ ın “ Bazı Anadolu Kilim Motiflerinin Sembol Çözümlemesi ” isimli çalışması kaynak olarak alınmıştır .
1 . Elibelinde
İnsan görünümlü bu motif , doğurganlığı ve bereketi ifade eder .
2 . Koç Başı
Bu sefer bir hayvanın kullanıldığı bir sembolden söz edeceğiz . Gücün ve yiğitliğin sembolü olan bu motif de kilimlerde sık sık kullanılmıştır .
7