Geopolitics.com.gr
το Μνημόνιο προβλέπει ότι το 2016 η κυπριακή οικονομία θα έχει πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα της
τάξης του 4% του ΑΕΠ δηλαδή περίπου €600 εκατομμύρια σε σημερινά επίπεδα ΑΕΠ.
Αυτό όμως, για να γίνει κατορθωτό, προϋποθέτει σημαντική αύξηση των επενδύσεων που με τη σειρά
τους θ’ αντιστρέψουν την καθοδική πορεία του ΑΕΠ και μέσα από τη δυναμική του πολλαπλασιαστή 5 θα
δώσουν ώθηση στα εισοδήματα τόσο των ιδιωτών όσο και του δημοσίου. Το τελευταίο μαζί με τις
εξοικονομήσεις στα δημόσια έξοδα μπορούν δυνητικά να δημιουργήσουν πρωτογενές πλεόνασμα.
Με τι ρευστότητα όμως και από ποιο τραπεζικό ίδρυμα θα χρηματοδοτηθούν οι ανάλογες επενδύσεις. Οι
επενδύσεις προϋποθέτουν ρευστότητα και σταθερότητα στον τραπεζικό τομέα. Η Τράπεζα Κύπρου, που
ως η μεγαλύτερη τράπεζα6 θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει τις νέες επενδύσεις, δεν έχει ακόμη
ανακάμψει. Με τη μεταφορά των δανείων της Λαϊκής στην Τράπεζα Κύπρου, τα μη εξυπηρετούμενα
δάνεια, (NPLs), της τελευταίας διπλασιάστηκαν και παραμένει σημαντικά εκτεθειμένη στην κυπριακή
οικονομία και πιο συγκεκριμένα στην αγορά ακινήτων. Στο τέλος του 2013, τα δάνεια της Τράπεζας
Κύπρου ήσαν 45% περισσότερα από τις καταθέσεις της ενώ από αυτά το 53% κατηγοριοποιούνται ως
NPLs7 και η γενικότερη εκτίμηση είναι ότι με την αναμενόμενη συρρίκνωση της οικονομίας το 2014, που
με βάση τις προβλέψεις της Τρόικα θα φθάσει το -4.8%, τα NPLs θα αυξηθούν σημαντικά με
αποτέλεσμα να διαβρωθεί περεταίρω η κεφαλαιακή βάση της τράπεζας ενώ η ίδια θα παραμένει δέσμια
της έκτακτης βοήθειας ρευστότητας (ELA). Συνεπώς η δυνατότητα της Τράπεζας Κύπρου να
χρηματοδοτήσει στο άμεσο μέλλον την ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας είναι σχεδόν ανύπαρκτη.
Συνεπώς το ερώτημα που προκύπτει είναι τι θα συμβεί αν το 2016 τα δημόσια οικονομικά δεν πετύχουν
το στοχευμένο πρωτογενές πλεόνασμα του 4% του ΑΕΠ; Θα δεχτεί η Τρόικα να μετατοπίσει την
ημερομηνία ή θα επιμείνει στην επίτευξη του μέσα από την υιοθέτηση επιπλέον δημοσιονομικών μέτρων
λιτότητας τα οποία στο τέλος θα παρασύρουν την οικονομία σε νέο κύκλο ύφεσης; Η εμπειρία στην
Ελλάδα μας διδάσκει ότι η Τρόικα θα επιμείνει με αποτέλεσμα η Κύπρος να βυθιστεί σε πιο βαθιά ύφεση,
εν είδη Ελλάδας.
Η ανάγκη για νέο Κυπριακό Μοντέλο Ανάπτυξης
Γι αυτό επιβάλλεται όπως η Κύπρος, στη βάση των νέων δεδομένων αλλά και των συγκριτικών
πλεονεκτημάτων που διαθέτει, κτίσει ένα νέο μοντέλο αειφόρου ανάπτυξης το οποίο να διασφαλίζει τα
πρωτογενή πλεονάσματα μέσα από την αύξηση της πραγματικής παραγωγής και όχι μέσα από
επιπρόσθετα και οδυνηρά δημοσιονομικά μέτρα που πιο πολύ θα συρρικνώνουν την οικονομία. Κύρια
συστατικά αυτού του μοντέλου πρέπει να είναι τ’ ακόλουθα 8:
1. Τη δραστική αύξηση του μεριδίου των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στην οικονομική
δραστηριότητα. Ενόψει της έλλειψης ρευστότητας στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα αυτές οι επενδύσεις
πρέπει να προέλθουν από επενδυτές ή κεφάλαια του εξωτερικού και να διαθέτουν τη κρίσιμη μάζα που
θα βοηθήσει να προκύψουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα και οφέλη, όπως:
Την ουσιαστική αύξηση του ΑΕΠ που θα καθιστά το Μνημονιακό χρέος βιώσιμο9.
Τη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων μόνιμων θέσεων εργασίας σε νέους τομείς και βιομηχανίες που θα
διασφαλίζουν αειφόρο ανάπτυξη.
iii) Τη σημαντική αύξηση των φορολογικών εσόδων που θα αμβλύνει το πρόβλημα του
δημοσιονομικού ελλείμματος και θα δημιουργήσει τις δυνατότητες για πρ