Geopolitics Magazine January - February 2014 | Page 3

Geopolitics.com.gr

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Στις 28 Ιουνίου 1914 στο Σαράγεβο της Βοσνίας (επαρχία της Αυστρο-Oυγγαρίας)
δολοφονείται ο αρχιδούκας διάδοχος της Αυστρίας Φερδινάνδος και η σύζυγός του,
Σοφία φον Τσότεκ, από το νεαρό σπουδαστή Γαβριήλ Πρίντσιπ, φανατικό οπαδό της πανσλαβικής εθνικιστικής κίνησης, η οποία διευθυνόταν από υψηλά ιστάμενα πρόσωπα της
Σερβίας. Το γεγονός αυτό έδωσε την αφορμή στην Αυστροουγγαρία να ταπεινώσει τη Σερβία
και να αυξήσει τη δική της επιρροή στα Βαλκάνια. Έστειλε λοιπόν στη Σερβία τελεσίγραφο, με
το οποίο την καθιστούσε υπεύθυνη για τη δολοφονία και της έθετε όρους απαράδεκτους. Στις
25 Ιουλίου η Σερβία απάντησε ότι αποδεχόταν όλους σχεδόν τους όρους, αλλά η απάντησή της
αγνοήθηκε.
Έχοντας η Αυστρο-Oυγγαρία την υποστήριξη της Γερμανίας διέταξε γενική επιστράτευση,
κήρυξε τον πόλεμο (28 Ιουλίου) κατά της Σερβίας και βομβάρδισε το Βελιγράδι. Σε πολύ μικρό
χρονικό διάστημα, ο πόλεμος γενικεύτηκε. Η Ευρώπη και ο κόσμος ολόκληρος βρισκόταν σε
μια τεταμένη κατάσταση καθώς τις προηγούμενες δεκαετίες η Βρετανία, η Γαλλία, οι ΗΠΑ, η
Ιαπωνία, η Γερμανία είχαν χωρίσει τον πλανήτη σε αποικίες και σφαίρες επιρροής. Αλλά η
προσπάθειά τους να εξαπλώσουν την κυριαρχία τους όλο και πιο μακριά, τις έφερνε, αργά ή
γρήγορα, αναπόφευκτα σε σύγκρουση μεταξύ τους.
Μια σπίθα ήταν αρκετή για την έναρξη της φωτιάς, του Α΄ Παγκόσμιου που έμεινε επίσης
γνωστός και ως ο Μεγάλος Πόλεμος (αγγλ. Great War, γαλλ. Grande Guerre), όπως λεγόταν,
τουλάχιστον, πριν το ξέσπασμα του Δεύτερου Πολέμου και ήταν μια γενικευμένη σύγκρουση
των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων που διήρκεσε από τον Αύγουστο του 1914 ως τις 11 Νοεμβρίου
1918. Τα θύματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ανήλθαν σε 9 εκατομμύρια στρατευμένους και
σε άλλους τόσους αμάχους ξεπερνώντας συνολικά τα 18,5 εκατομμύρια ψυχών.
Η Ευρώπη εξέρχεται κατεστραμμένη από τον πόλεμο. Η καπιταλιστική Ευρώπη του 19ου
αιώνα, δανειστής ολόκληρου του κόσμου, είναι χρεωμένη στις ΗΠΑ και τα δημόσια οικονομικά
των κρατών της είναι κλονισμένα. Οι υλικές καταστροφές επηρεάζουν ουσιαστικά την
παραγωγή, η οποία μειώνεται σχεδόν στο μισό, σε σχέση με την προπολεμική περίοδο.
Ευνοούνται, έτσι, οι νέες εξω-ευρωπαϊκές δυνάμεις, η Ιαπωνία και, κυρίως, οι ΗΠΑ.
Στο μεταξύ η φρίκη του πολέμου προκαλεί μια συγκλονιστική κρίση συνείδησης στους
Ευρωπαίους. Άρνηση των παραδοσιακών αξιών, φυγή στο παράλογο, αμφισβήτηση της
κατεστ