Όταν οι Ιταλοί εισέβαλαν στην Αίγυπτο τον Σεπτέμβριο του 1940, οι Βρετανοί θα μπορούσαν να διαθέσουν ακόμα λιγότερα για να βοηθήσουν την Ελλάδα. Ο Μουσολίνι πίστευε ότι οι Βρετανοί είχαν ξοφλήσει. Ήταν επίσης ενοχλημένος από τις επιτυχίες του Χίτλερ και την γερμανική πρόοδο στα Βαλκάνια, που τα θεωρούσε εντός της ιταλικής σφαίρα επιρροής και αποφάσισε να επιτεθεί στην Ελλάδα χωρίς να υπολογίζει τίποτα 34. Ο Μουσολίνι είχε γίνει επικίνδυνα υπεραισιόδοξος, λόγω της αρχικής ιταλικής προέλασης στη Βόρεια Αφρική. Στην συνάντησή του με τον Χίτλερ στη Βρέμη είχε πήρε το ΟΚ για να επιτεθεί στους Βρετανούς στην Αφρική, αλλά όχι άδεια για να δημιουργήσει προβλήματα στα Βαλκάνια 35. ' Ετσι τις πρώτες πρωινές ώρες της 28ης Οκτωβρίου ο Ιταλός πρέσβης στην Αθήνα, επισκέφθηκε τον Μεταξά και του παρέδωσε ένα τελεσίγραφο που απαιτούσε από την Ελλάδα να επιτρέψει στον ιταλικό στρατό να καταλάβει " στρατηγικά σημεία της χώρας », χωρίς όμως να τα διευκρινίζει. Ο Μεταξάς απέρριψε το τελεσίγραφο με τα λόγια « Λοιπόν έχουμε πόλεμο » 36 και η απάντηση αυτή έγινε τμήμα του Ελληνικού εθνικού μύθου. Η ημέρα του " ΌΧΙ " εορτάζεται ως εθνική επέτειος κάθε Οκτώβριο από τότε. Η σαθρή ουδετερότητα είχε πάρει τέλος. Ήταν μία από τις πολύ λίγες στιγμές της ελληνικής ιστορίας, όπου οι άνθρωποι ρίχτηκαν ενωμένοι στον κοινό αγώνα και αγνόησαν τις πολιτικές τους διαφωνίες. Ο Μεταξάς δεν ήταν ποτέ πιο δημοφιλής όσο ανάμεσα στα πλήθη που τον επευφημούσαν και σίγουρα δεν θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι απαρτίζονταν μονάχα από υποστηρικτές του 37.
Θρίαμβος και τραγωδία
Αλλά ήταν η Βρετανία, που είχε το μεγαλύτερο πρόβλημα. Η πρώτη απάντηση του Τσόρτσιλ που ήταν: « Η Βρετανία θα κάνει ότι καλύτερό μπορεί ", δεν ήταν πολύ καθησυχαστικό στα αυτιά ενός αγωνιζόμενου συμμάχου. Όμως η Βρετανία ήταν ουσιαστικά σε πολιορκία από τον Άξονα και είχε περιορισμένους πόρους για να διαθέσει στην Ελλάδα 38. Οι επιτυχημένες βρετανικές αεροπορικές επιθέσεις εναντίον του ιταλικού στόλου έδειξαν όμως ότι κάτι γινόταν 39. Οι πρώτοι Βρετανοί στρατιώτες στην Ελλάδα ήταν το προσωπικό της RAF που έφτασε στις 2 Νοεμβρίου του 1940, αλλά Αγγλο-Ελληνική συνεργασία ήταν πολύ δύσκολη 40. Ο Μεταξάς θεώρησε τις δυνάμεις που η RAF έστειλε στην Ελλάδα ανεπαρκείς. Στις 15 Νοέμβριου του 1940 ο Μεταξάς αρνήθηκε να συμμετάσχει σε μια διάσκεψη των εξόριστων Συμμαχικών κυβερνήσεων, που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στο Λονδίνο 41 επειδή δεν ήθελε να προκαλέσει τον Χίτλερ καθώς γνώριζε ότι η ελληνική θέση ήταν επισφαλής.
Η Ελλάδα αναμενόταν να υποκύψει 42 αλλά αντ ' αυτού αντιστεκόταν σθεναρά και ο Στρατός της φαινόταν να έχει το πάνω χέρι στη σύγκρουση. Ο ελληνικό στρατός είχε εισχωρήσει στην Αλβανία και έγινε ενθουσιωδώς δεκτός από τους Έλληνες που ζούσαν εκεί. 43 Η πανίσχυρη ιταλική αυτοκρατορία είχε ταπεινωθεί από μικρή αγροτική χώρα. Υπήρξε μια σοβαρή κρίση στην ιταλική ανώτατη ηγεσία 44, η οποία είχε ταπεινωθεί ζητώντας την γερμανική συνδρομή 45. Για πρώτη φορά αποδείχθηκε ότι ο Άξονας δεν ήταν ανίκητος. Ενάντια σε όλες τις πιθανότητες οι Έλληνες είχαν σημειώσει την πρώτη νίκη κατά του Άξονα. Η Γαλλία του Βισύ και η Ισπανία άρχισαν να έχουν αμφιβολίες για συμμαχία με τον Χίτλερ και ο άλλοτε κραταιός Μουσολίνι θεωρήθηκε ως μια κωμική φιγούρα 46 αλλά ο Χίτλερ δεν θα δεχόταν την ταπείνωση του συμμάχου του.
Οι Έλληνες τόνιζαν ότι μάχονταν κατά της Ιταλίας και όχι κατά της Γερμανίας. Αρνήθηκαν να επιτρέψουν την RAF, να χρησιμοποιήσει τα βορινά ελληνικά αεροδρόμια, προκειμένου να αποφεύγουν να προκαλέσουν τους Γερμανούς. Επίσης, δεν επέβαλαν περιοριστικά μέτρα κατά των Γερμανών που
34 |
Plowman J War in the Balkans: The Battle for Greece and Crete 1940-1941 pp 11.12 |
35 |
Hasluck E. Lewis The Second World War p 125 |
36 |
Carr J. The defence and fall of Greece 1940-41 p 35 |
37 |
Carr J. The defence and fall of Greece 1940-41 p 38 |
38 |
AN ABRIDGED HISTORY OF THE GREEK-ITALIAN & GREEK-GERMAN WAR p27 |
39 |
Carr J. The defense and fall of Greece 1940-41 p59 |
40 |
Carr J. The defense and fall of Greece 1940-41 p59 |
41 |
Koliopoulos J. " Metaxas and the Greek foreign policy " from Higham R. Veremis Th.( ed.), Aspects of Greece 1936- |
1940: The Metaxas Dictatorship, Athens, Εliamep-Vryonis Center, 1993 p 100 & Document 20 Telegram no T32984 of Metaxas to |
Greek Ambassador in London rejecting the proposal AHD 1940-1941 Greek Diplomatic documents. |
42 |
Hasluck E. Lewis The Second World War p123 |
43 |
AN ABRIDGED HISTORY OF THE GREEK-ITALIAN & GREEK-GERMAN WAR p106 |
44 |
AN ABRIDGED HISTORY OF THE GREEK-ITALIAN & GREEK-GERMAN WAR p112 |
45 |
AN ABRIDGED HISTORY OF THE GREEK-ITALIAN & GREEK-GERMAN WAR p113 |
46 |
Hasluck E. Lewis The Second World War p126 |
Geopolitics. com. gr all rights reserved 2017 Page 34