Door: Wendy Ruiterman
Van plan tot brug: de rol van de provincie
Stel, er moet een brug komen voor een betere verbinding tussen punt A en B. Wie bepaalt waar de brug komt, wie ontwerpt de brug en wie is verantwoordelijk voor de communicatie met andere actoren. Oftewel wie is waarvoor verantwoordelijk, maar bovenal wat is de rol van de Provincie in dit proces? Een antwoord op deze vragen werd gegeven in een interview met Ellen van der Knaap, mobiliteitsmanager bij de Provincie Zuid Holland.
Alvorens in te gaan op de rol van de overheid in het proces van plan tot brug, eerst een stukje geschiedenis over de verschuiving van taken van de overheid naar de markt. In de jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw hadden overheden zelf nog alle kennis in huis. Ze voerden zelfs het werk uit, naast de beleidsmatige en administratieve taken. De laatste jaren vindt er een verschuiving plaats van taken, als innovatieve toepassingen, techniek en uitvoer van projecten, van de overheid richting de markt. De kennis die nodig is voor de uitvoer van de taken is aanwezig bij de technische specialisten die werkzaam in de vrije marktsector. In dat opzicht is het dus logisch dat de taak verschoven is naar de markt. Maar dat wil niet zeggen dat er geen kennis meer aanwezig is bij de overheid. Zij blijven namelijk juridisch gezien verantwoordelijk voor het object dat is gemaakt. Mocht er een ongeval plaatsvinden op bijvoorbeeld een brug die onder beheer is van de Provincie Zuid Holland, moeten zij voor de rechter verschijnen. Daarnaast heeft de overheid ook verantwoording over het onrendabele deel van de markt en kan hiervoor dus subsidies geven aan bedrijven die zich met dit soort producten bezig houden. Maar volgens Ellen van der Knaap was de markt niet zo goed als vaak werd gedacht. Een aantal jaren geleden gingen mensen met bepaalde kennis bij de overheden met pensioen. De trend was om verschillende taken van de overheid naar de markt te verschuiven. Toen zoveel mensen met pensioen gingen, was dit moment aangebroken. De markt was echter nog niet goed ingesteld op deze behoefte van de overheid en de bedrijven hadden dus deze kennis ook niet in huis. Zij moesten daarom mensen gaan opleiden en kennis ontwikkelen. Om deze reden verliep de verschuiving van taken van de overheid naar de markt minder soepel dan gehoopt.
Proces van plan tot brug
Stel op de gebruikelijke route tussen punt A en B staan vaak lange files. Tussen deze punten ligt ook een rivier en de doelstellingen zoals deze vooraf zijn opgesteld in de structuurvisie en de Nota Mobiliteit van de Provincie Zuid Holland worden hiermee niet behaald.. Wat staat er in zo’n structuurvisie van bijvoorbeeld de Provincie Zuid Holland? In structuurvisie beschrijft de provincie haar ruimtelijke doelstellingen de provinciale belangen. Verder geeft deze visie een doorkijk naar 2040 en word beschreven hoe de provincie en haar partners wil omgaan met de ruimte. Als duidelijk is dat de doelstellingen in de structuurvisie en de Nota Mobiliteit niet behaald worden, wat gebeurt er dan verder? Ellen van der Knaap legt het verloop van dit proces uit. In opdracht van de Provincie worden gebiedsstudies uitgevoerd door planbureaus die hiervoor data van de overheid gebruiken. De gebiedsstudies resulteren in een aantal varianten waarmee het probleem opgelost zou kunnen worden. De planbureaus adviseren dus de Provincie, waarna de Provincie zelf een besluit kan nemen welke variant uitgevoerd gaat worden. In dit voorbeeld is dus gekozen om een brug te bouwen over de rivier. Vervolgens moet de Provincie ervoor zorgen dat er geld vrijgemaakt wordt door de politiek om het plan te realiseren en moet het bestemmingsplan gewijzigd worden. In de bestemmingsplannen van gemeenten staat namelijk wat er in een gemeente met de ruimte mag gebeuren, dus ook waar en of er gebouwd mag worden. Wanneer een brug gebouwd gaat worden, moet dus rekening gehouden worden met het bestemmingsplan en deze mogelijk gewijzigd worden. Nadat alles is geregeld en bepaald is dat er een brug kan komen, kan het ontwerpen van de brug beginnen. ‘Er zijn verschillende contractvormen, waaronder het DCM contract’, vervolgt van der Knaap haar verhaal. In een DCM contract, Design, Construct and Maintenance, worden de functionele specificaties vastgelegd.
"De trend was om verschillende taken van de overheid naar de markt te verschuiven".
16