geoCED geoCED Sayı 3 | Page 29

SAYI: 3 (EYLÜL 2019) 250 YAŞINDA HÂLÂ GENÇ: ALEXANDER VON HUMBOLDT Uğur ELMACI 1 Resim 1: 1815’te kendi çizdiği portresi ( https://www.bildindex.de/document/obj02530413 ) Alexander von Humboldt ya da tam adıyla Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander Freiherr von Humboldt 14 Eylül 1769 tarihinde Berlin’de doğmuştur. Prusya ordusunda subay olan babasını 9 yaşında kaybetmiş kardeşi ve annesi tarafından yetiştirilmiştir. Humboldt sırasıyla Frankfurt’ta finans, Gottingen’de doğa bilimleri, Hamburg’ta ticaret ve yabancı diller, Freiberg’te coğrafya, Jena’da anatomi ve astronomi eğitimi almıştır. Doğa bilimleri ve kâşif kimliğinde, almış olduğu bu çok yönlü eğitimin izlerini görmekteyiz. İlk çalışmasını 20 yaşında bir tatil esnasında Ren Nehri gezisinde “Ren Nehri'ndeki bazı Bazalt kayalar üzerine mineralojik gözlemler” adıyla kaleme almıştır. 1793’ te “Fribergen Florasından Örnekler”, 1797’ de ise “Kas ve sinir lifleri tepkiselliği üzerine çalışmalar ” isimli yazılarını yayımlamıştır. Erken dönemde kaleme aldığı bu eserler Humboldt’un çok yönlü eğitiminin yansımaları olarak karşımıza çıkmaktadır. Kuşkusuz Humboldt’ un aklında tek bir şey vardı; gidilemeyen yerlere gitmek, o yerleri haritalamak ve o yerlerin ölçümlerini yapmak. Bu hayallerinin önündeki tek engel ise annesinin otoritesiydi. Yıllarca kendi dünyasına göre oğullarını yetiştirmek istemiş ve oğullarıyla arasındaki bağların kopmasına neden olmuştur. Öyle ki 1796’da anneleri öldüğünde iki kardeş annelerinin cenaze törenlerine dahi katılmamışlardır. Annesinin ölümüne kadar olan süre içinde Avrupa’nın çeşitli bölgelerine geziler yapmış, ama en çok da kardeşinin yaşadığı şehir olan Weimar’ da bulunmaktan keyif almıştır. Eskişehir Kenan Yalçın Anadolu Lisesi Coğrafya Öğretmeni Coğrafya Eğitimi Derneği Üyesi 1 28